Dział: Na temat

Wchodząc w nowy rok, składamy sobie życzenia. Podejmujemy postanowienia. Chcemy się zmieniać: być lepsi, mądrzejsi, bardziej uważni. Przyrzekamy sobie, że coś zaczniemy robić, a czegoś innego robić już nigdy nie będziemy. I wierzymy, że potrafimy dotrzymać słowa. Niestety, los obietnic z lat minionych pokazuje, że w większości były one czczymi obiecankami. Gdzie tkwi tego przyczyna? Jak sobie obiecywać, by słowa dotrzymać? Jaka jest ta właściwa droga od postanowienia do spełnienia? Od deklaracji do prawdziwej zmiany?

Poznali się w Stanford University. Ona była doktorantką, on prowadził słynny eksperyment więzienny. Jako jedyna zaprotestowała przeciwko temu kontrowersyjnemu badaniu. W efekcie on przerwał swój eksperyment. Rok później PHILIP ZIMBARDO i CHRISTINA MASLACH pobrali się. Światowej sławy psychologowie są ze sobą od 38 lat. Na naszych łamach ujawniają, na czym polega sekret ich związku i jak walczą z małżeńską rutyną.

Mamy wiele opowieści na swój temat. Czasem jesteśmy w nich ofiarą, krzywdzoną przez los, poddającą się trudnościom. Czasem zaś mężnie zmagamy się z przeciwnościami, śmiało kroczymy do przodu. Odważnie zagłębiamy się w zakamarki własnej psychiki, ryzykując, że nie zawsze spodoba się nam to, co tam znajdziemy. Która z tych opowieści jest prawdziwsza?

Ile śmiałości wymaga ryzykowanie własnego sądu, „zuchwałe nazywanie rzeczy po imieniu”, niepoddawanie się zbiorowym emocjom? Tylko ktoś naprawdę odważny jest w stanie dociekać prawdy o sobie - przekonuje CYNTHIA L.S. PURY.

Celowo lub niechcący, w odwecie lub przez przypadek. Wszyscy jesteśmy krzywdzeni i wszyscy krzywdzimy innych - dzieci, rodziców, żony, mężów, przyjaciół, nieznajomych - myślą, mową, uczynkiem i zaniedbaniem. To takie ludzkie i takie... niewybaczalne? Dlaczego nie potrafimy darować sobie i innym? Rozdrapujemy rany, „przeżuwamy” krzywdy i chowamy urazy najgłębiej jak się da. Dlaczego nawet nie dopuszczam do siebie myśli, że mógłbym wybaczyć? - to pytanie zadał sobie prof. EVERETT L. WORTHINGTON, badacz problematyki przebaczania, kiedy los postanowił sprawdzić jego teorie w praktyce. Dlaczego wybaczył mordercy swojej matki? Czy wybaczył sobie, że nie powstrzymał swojego brata przed tragiczną decyzją - dopytywał Aleksander Król.

To czy jesteśmy wolni, czy też nie... nie ma znaczenia. Ważne, czy wierzymy w wolną wolę. Jeśli tak, to stajemy się bardziej uczciwi, moralni, traktujemy innych fair. Jeśli nie, to kłamiemy, oszukujemy i kradniemy - dowodzi ROY F. BAUMEISTER i zdradza, jak odzyskać i trenować siłę woli. Roy F. Baumeister jest profesorem psychologii, pracuje na Florida State University, gdzie wspólnie z Dianne M. Tice kieruje Laboratorium Psychologii Społecznej. Jego zainteresowania dotyczą wolnej woli, świadomości, podejmowania decyzji, dokonywania wyborów. Stworzył m.in. koncepcję woli jako zasobu energetycznego związanego z „ja”. Zajmuje się również problemem przynależności, odrzucenia i wykluczenia społecznego. Autor ponad 400 publikacji, m.in. książek: Identity: Cultural Change and the Struggle for Self; Meanings of Life; Social Psychology and Human Nature. Po polsku ukazała się książka Utrata kontroli. Jak i dlaczego tracimy zdolność samoregulacji (współautor), a wkrótce nakładem Wydawnictwa Naukowego PWN do księgarń trafi Zwierzę kulturowe.

„Wolność kocham i rozumiem, wolności oddać nie umiem” - te słowa rockowej ballady zachwycały pod koniec lat osiemdziesiątych wielu Polaków. Trudno się jednak oprzeć wrażeniu, że większość z nas bardziej kocha wolność niż ją rozumie. Może rozumieć jej wcale nie chcemy - wystarczy nam, że ją kochamy? Wierzymy, że dzięki niej nasze życie się odmieni, a my staniemy się lepsi i piękniejsi... Choć o wolności śpiewamy i ustawiamy ją w parze z cnotami, to na co dzień uczymy się żyć w niewoli - wymieniamy kupony wolności na bezpieczeństwo i wygodę. Mówimy: muszę, tak trzeba, nie mam wyjścia! Sami zamykamy się w schematach, przywykamy do murów. A jednak tęsknimy, by choć przez chwilę poczuć się wolnymi. Co nam przeszkadza, by stać się takimi naprawdę?

Są tacy, których do dojrzałości zawezwano zbyt wcześnie, pozbawiono dzieciństwa i młodości. Są tacy, którzy się przed nią bronią, widzą w niej straty. Sądzą, że muszą uprościć swoje życie do jakiegoś ponurego wzorca i zrezygnować z przyjemności, porywów, szaleństw, ze zmysłowości i beztroski. A przecież nikt tego w dorosłości nie zakazuje. Można dojrzale spełniać swe marzenia. Dr MARIA DE BARBARO jest psychologiem i psychoterapeutą, superwizorem psychoterapii. Prowadzi terapię nerwic, terapię par. Prof. dr hab. BOGDAN DE BARBARO jest psychiatrą i psychoterapeutą, przewodniczącym Sekcji Terapii Rodzin Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Kieruje Zakładem Terapii Rodzin Katedry Psychiatrii Collegium Medicum UJ.