Każdy potrzebuje akceptacji i uwagi innych ludzi, a czasem bezwarunkowego wsparcia. Uczeń nie jest wyjątkiem. Jednak niektórzy nauczyciele czasem nieświadomie, a czasem – niestety – z premedytacją, odmawiają pomocy lub udzielają jej połowicznie. Jeszcze gorzej się dzieje, gdy potrzeby ucznia w ogóle nie są dostrzegane. Wtedy pojawia się zjawisko, które analiza transakcyjna określa jako pasywność.
Są takie stany depresyjne, które szybko mijają, oraz takie, które mogą doprowadzić do pełnej izolacji, przerwania kariery szkolnej, a nawet do samobójczej śmierci. Jak je rozróżnić u młodzieży, by pomóc, zanim będzie za późno? Agnieszka Gmitrowicz pokazuje, co może zrobić nauczyciel w szkole – na które "znaki ostrzegawcze" powinien zwrócić szczególną uwagę, w jaki sposób ma reagować i jakich zasad przestrzegać w kontakcie z depresyjnym uczniem.
Prześladowanie, przezywanie i poniżanie jednych dzieci przez inne to niestety także polska szkolna rzeczywistość. Przedłużająca się sytuacja dręczenia bardzo niekorzystnie oddziaływuje na dziecko i w przyszłości będzie wpływać na jego życie. Tymczasem nauczyciele i rodzice nie zawsze wiedzą, jak reagować w takich sytuacjach, często pozostają bezradni lub ich działania nie przynoszą spodziewanych efektów. Może warto zatem podpatrzeć, jakie sposoby na bullying ma amerykańska szkoła.
Gdy zawodzą tradycyjne sposoby pracy z uczniem, warto czasem sięgnąć do innych metod - zwłaszcza jeżeli mamy do czynienia z dzieckiem przewlekle chorym, niepełnosprawnym lub niedostosowanym społecznie. Jednym z rozwiązań może być wtedy arteterapia - terapia poprzez sztukę. Autorka opisuje różnorodność technik wykorzystywanych w tej metodzie i pokazuje, jak szerokie może być jej zastosowanie.
Nie wszyscy dorośli zdają sobie sprawę, że za jakość relacji z dziećmi odpowiadają oni sami. Dotyczy to zarówno nauczycieli, jak i rodziców. Relacja nauczyciel-uczeń jest relacją niesymetryczną. Po jednej stronie jest władza i wiele innych atrybutów siły, po drugiej - podległość i zależność. Aby układ ten funkcjonował prawidłowo, nauczyciel powinien być świadomy swej odpowiedzialności i odpowiedzialność tę akceptować, a to z kolei wymaga od niego określonego poziomu dojrzałości i rozwoju osobistego.
Inność może się przejawiać w różnych formach: kolorze skóry, religii, niepełnosprawności, chorobie. Kiedy w szkole pojawia się Wietnamczyk, Murzyn, dziecko uchodźców z Czeczenii, uczeń o kulach, słabo widzący czy z wadą serca, od postawy nauczycieli i dyrekcji szkoły zależy, jaki będzie jego los.
Szkoła może wyzwalać w dzieciach ukryte dotąd lęki i fobie, ujawniać problemy skrywane w czterech ścianach rodzinnych domów uczniów. Może też sama przyczyniać się do wystąpienia różnorodnych zaburzeń. Nie na darmo więc badacze ukuli termin „nerwica szkolna”.
Przypomnijcie sobie własne odczucia przed dniem wolnym, który możecie zaplanować całkowicie po swojemu. Ile chęci i motywacji budzi myśl o takim dniu i jak przyjemne jest uczucie satysfakcji, gdy zrobicie to, co sobie sami wybraliście i zaplanowaliście... A jaka to jest nauka odpowiedzialności za własny czas! Tego pozbawiamy dzieci w tradycyjnym szkolnictwie i to odzyskują w szkołach nowego nauczania – poczucie wolności, samodzielności i odpowiedzialności!
Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej ma wypracowane strategie działania. Pomaga nauczycielom, rodzicom i uczniom. Pragniemy przybliżyć działalność Centrum w rozmowie z dyrektor Elżbietą Nerwińską oraz Joanną Sakowską i Małgorzatą Dotką. Im bowiem udaje się to, o czym inni marzą - na przykład potrafią współpracować z rodzicami.
Na czym warto się skupić, gdy uczeń zachowuje się niewłaściwie? Przede wszystkim należy odpowiednio reagować na jego zachowanie. Chodzi o to, by reprymenda była informacją: co było zrobione źle, a nie etykietą: "jesteś głupi", "niegrzeczny", "podły". Warto też obserwować siebie, czy wszystkich traktujemy jednakowo. A może jednym uczniom pozwalamy na więcej (tym z etykietą "grzeczny"), a innym na mniej (tym z etykietą "niegrzeczny")? Dziecko określane jako niegrzeczne często "zbiera zapłatę" za całokształt swoich działań...
Trudno wyobrazić sobie jakąkolwiek pracę bez planowania. Planowanie w pracy nauczyciela nie powinno być tylko uciążliwym obowiązkiem, ale powinno służyć efektywności pracy i przede wszystkim rozwojowi nauczyciela. Dobry plan pomaga zobaczyć co robimy dobrze, a z których działań lepiej zrezygnować.
Uczeń nie może być jedynie biernym odbiorcą zabiegów nauczyciela, powinien stać się aktywnym podmiotem procesu nauczania. Tylko wtedy nauczanie może być efektywne. Ocenianie kształtujące nie tylko aktywizuje uczniów, ale wpływa na podniesienie ich osiągnięć i pomaga wyrównywać szanse edukacyjne.
