Specyfika pracy nauczyciela wymaga ciągłego uzupełniania wiedzy i umiejętności. Konieczność ta dotyczy treści przekazywanych w ramach nauczanego przedmiotu, metodyki oraz umiejętności wychowawczych. Aby być dobrym nauczycielem, nie wystarczy być ekspertem w danej dziedzinie wiedzy. Praca z grupami sprawia, że nauczycielowi niezbędna jest wiedza z zakresu pedagogiki, psychologii, psychoterapii, medycyny, prawa i zarządzania.Ta szeroka wiedza i doskonalone umiejętności pozwalają radzić sobie i zapobiegać problemom wynikającym ze społecznego kontekstu przekazywania wiedzy. Dodatkową motywację do dokształcania stanowi prawo, uzależniające uzyskiwanie kolejnych stopni awansu zawodowego m.in. od udokumentowania uczestnictwa w różnego rodzaju formach doskonalenia i dokształcania. Od kilku lat istnieje także wymóg udokumentowania rozwijania umiejętności stosowania technologii informacyjnej i komunikacyjnej w swojej pracy przez osoby ubiegające się o przyznanie stopnia nauczyciela mianowanego.
Wewnętrzna potrzeba i zewnętrzna konieczność sprawiają zatem, że nauczyciel przynajmniej jeden, dwa razy w roku szkolnym uczestniczy w jakiejś formie doskonalenia zawodowego. Oferta szkoleń dla nauczycieli jest w związku z tym bogata, choć bardzo zróżnicowana zarówno pod względem jakości, jak i dostępności. W najlepszej sytuacji są mieszkańcy miast wojewódzkich, w których funkcjonują państwowe ośrodki doskonalenia nauczycieli z bardzo bogatą ofertą, w większej części refundowaną ze środków publicznych. Istnieją też niepubliczne placówki doskonalenia nauczycieli oferujące ciekawe szkolenia i kursy. Wybór jest duży, a z powodu konkurencji między ośrodkami jakość szkoleń jest wyższa, a ceny umiarkowane. W mniejszych miastach sytuacja wygląda już gorzej: funkcjonuje w nich przeważnie jedna placówka doskonalenia i nauczyciel pragnący skorzystać ze szkolenia w miejscu zamieszkania nie ma dużego wyboru. Najtrudniej mają mieszkańcy wsi. Udział w szkoleniu jest dla nich dużym wysiłkiem: kilkugodzinna podróż i nierzadko nocleg pochłaniają energię, czas i pieniądze, zaburzając rytm życia rodzinnego i pracy. Nic więc dziwnego, że nauczyciele z małych miejscowości ograniczają udział w formach doskonalenia zawodowego do minimum, chociaż mają takie same potrzeby jak inni.
Rozwiązanie problemów z dostępem do możliwości doskonalenia zawodowego oferuje kształcenie na odległość i jego szybko rozwijająca się odmiana, jaką jest e-nauczanie (ang. e-learning, electronic learning = nauczanie elektroniczne), czyli przekazywanie wiedzy za pośrednictwem różnego rodzaju technologii informatycznych, w tym Internetu.
Kształcenie czy sprzedaż papierków?
Wiele osób, które rozważają podjęcie kształcenia na odległość, zastanawia się: czy przez Internet, bez bezpośredniego kontaktu z prowadzącym szkolenie i z grupą, rzeczywiście można się czegoś nauczyć? Czy nie jest to jedynie sprzedaż „papierków”? Niepewność dotyczy także uwarunkowań formalnych, np. czy certyfikat szkolenia na odległość (korespondencyjnego, internetowego) będzie uznany przez komisję weryfikującą dorobek nauczyciela i w związku z tym, czy inwestycja w takie szkolenie będzie miała jakąkolwiek wartość?
Zacznijmy od odpowiedzi na ostatnie pytanie. Zasady prowadzenia kształcenia na odległość reguluje Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 lutego 2006 r. w sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych (Dz.U. z 2006 r. nr 31 poz. 216). Mówi ono, że kształcenie na odległość jest równoprawną formą podnoszenia kwalifikacji zawodowych i definiuje to tak: „kształcenie w formach pozaszkolnych, w którym przekazywanie treści kształcenia oraz sprawdzanie przebiegu i efektów tego kształcenia odbywa się z zastosowaniem dostępnych technik komunikacyjnych, w szczególności: poczty, poczty głosowej, poczty elektronicznej, telewizji lub Internetu, bez stałego i bezpośredniego kontaktu nauczającego i uczącego się”.
E-nauczanie ma wiele odmian i nie wymaga zaawansowanego sprzętu i umiejętności informatycznych. Może być organizow...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
