Nauczyciel poniżany przez wychowanków, sprzedane tematy, przekupieni egzaminatorzy, uczeń dealerem narkotyków. Skandal w szkole! Czy szkoła może się przygotować do sytuacji kryzysowych? Co powinna zrobić, aby skutecznie działać, gdy się pojawią? Jak efektywnie współpracować z uczniami, ich rodzicami i mediami? Ten trudny temat porusza Ewa Blankenstein.
Prezentujemy publikację z amerykańskiego pisma dla nauczycieli szkół podstawowych i gimnazjalnych "Instructor". Interesująca jest forma tekstu: list nauczyciela przedstawiający problem, następnie porady nauczycieli z innych szkół, a na koniec podsumowanie w postaci wypowiedzi specjalisty.
Kłopotliwy uczeń jest odwiecznym problemem szkoły. Olewanie, lekceważenie - to częste epitety, którymi operuje się dla określenia wychowanka niewywiązującego się należycie ze swej roli.
„Wejdź w jego skórę” („A Walk in Your Shoes”) to nadawany przez amerykańską telewizję kablową Noggin program typu reality show, który pomaga dzieciom zdobywać wiedzę o kulturowej, religijnej i geograficznej różnorodności świata i ludzi. Jego głównym celem jest promowanie tolerancji. Bohaterami programu są dziewczęta i chłopcy, którzy na kilka dni… zamieniają się miejscami ze swoimi rówieśnikami żyjącymi w całkowicie odmiennym środowisku.
Dojrzałość szkolną dzieci trzeba badać - co do tego nie ma wątpliwości. Takie badania chronią przede wszystkim samych kandydatów na uczniów przed niepotrzebnym stresem, spowodowanym brakiem pewnych umiejętności czy niedostateczną dojrzałością społeczną. Nie wolno jednak przeprowadzać ich tak, jak to zrobiły panie w jednej z warszawskich poradni psychologicznych.
Czytanie leży u podstaw każdego rodzaju uczenia się. Wiele dzieci męczy się w szkole, ponieważ nie umie dobrze czytać. Potwierdzają to badania, które pokazują, że jeśli uczniowie nie opanują umiejętności czytania przed końcem trzeciej klasy, ich szanse na szkolne sukcesy stają się znacząco mniejsze. W 1994 roku wg Narodowej Oceny Postępu w Edukacji 40 proc. amerykańskich czwartoklasistów nie zdołało osiągnąć podstawowego poziomu umiejętności czytania, a 70 proc. dzieci nie czytało biegle.
Dzieci zazwyczaj nie uświadamiają sobie otaczających je zagrożeń, nie przewidują też niebezpiecznych skutków swoich poczynań – są zorientowane na odnoszenie sukcesów: zaimponowanie kolegom, wygranie zawodów sportowych. Obawy i lęki przed ewentualnymi urazami odpędzają przekonaniami w rodzaju: "Mnie się to nie zdarzy; mnie to nie dotyczy". W konsekwencji podejmują często ogromne, zupełnie niepotrzebne ryzyko i stają się ofiarami wypadków, również śmiertelnych.
Co piąty młody Polak waży więcej niż powinien. Z powodu swojej nadwagi napotyka na niechęć rówieśników, ich niewybredne docinki i naśmiewanie się. Narażony też jest na wystąpienie przewlekłych chorób, w tym cukrzycy drugiego typu, choroby wieńcowej serca, nadciśnienia, udaru, a także niektórych rodzajów nowotworów. Jakie są przyczyny otyłości? Jak pomóc młodym ludziom, u których nadwaga prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych i utraty kontaktów z rówieśnikami?
W kanadyjskiej szkole nauczyciele nie wyzywają uczniów od ptasich móżdżków, nie dziwią się, że ktoś mógł nie zrozumieć tego, co oni mówią. Przeciwnie – z anielską cierpliwością po dziesięć razy tłumaczą to samo, odpowiadają na wszystkie pytania, nawet te z pozoru najgłupsze. Chętnie powtarzają, że lubią dzieci... i naprawdę je lubią.
Najlepsi profesjonaliści wiedzą więcej niż potrafią opisać słowami. W swojej pracy nie mogą polegać tylko na wyuczonych w szkole formułkach, muszą raczej opierać się na pewnej improwizacji, której nauczyli się w praktyce, czyli na „refleksji w działaniu”.
Ocenianie kształtujące uczy uczniów uczenia się. Nie dotyczy tylko sprawdzania stopnia opanowania wiedzy, ale uświadamia, co uczeń zrobił dobrze, co źle, jak może poprawić swoją pracę. To ocenianie jest integralną częścią nauczania wspierającego rozwój ucznia. Oceniany kształtująco uczeń nie jest biernym odbiorcą informacji przekazywanych przez nauczyciela, ale aktywnie uczestniczy w nauczaniu i rozumie ten proces.
W życiu ocena za pomocą stopnia nie ma miejsca, to domena szkoły. I to jest oczywiste, bo po co człowiekowi cyferka oceniająca? A nawet jeśliby ją otrzymał, na przykład jako ocenę swojej pracy, to czy na jej podstawie wiedziałby, co ma poprawić, co zrobił dobrze, a co źle i jak ma się dalej doskonalić? Cyferka może się przydać tylko jako coś podsumowującego, czego można użyć w rankingach i porównaniach. Ale w naszej pracy czy w kontaktach z bliskimi taka ocena nam nie pomoże. Natomiast ocenianie kształtujące może pomóc.
