Rozmowa z pedagogiem i seksuologiem, międzynarodowym autorytetem w dziedzinie pedagogiki seksualnej, prof. Zbigniewem Izdebskim
Rozmowa z pedagogiem i seksuologiem, międzynarodowym autorytetem w dziedzinie pedagogiki seksualnej, prof. Zbigniewem Izdebskim
Zachowania młodzieży stają się coraz bardziej brutalne - takie zaniepokojone głosy płyną z różnych środowisk. Są one dodatkowo wzmacniane przez media, które często donoszą o pojawiających się w szkołach narkotykach, wymuszeniach czy agresywnych zachowaniach, kierowanych także wobec nauczycieli. Czy rzeczywiście taki jest obraz współczesnej polskiej szkoły - agresja, narkotyki i przemoc?
Przemoc w szkole to problem dotyczący wszystkich osób zaangażowanych w wychowywanie i kształcenie młodego pokolenia. Autorka pisze, w jaki sposób pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznej mogą skutecznie przeciwdziałać temu negatywnemu zjawisku. Prezentuje własne doświadczenia w pracy z uczniami, rodzicami i nauczycielami, którzy doświadczyli przemocy lub są na nią narażeni.
Bez wątpienia geny mają bardzo poważny udział w kształtowaniu osobowości człowieka. Przypisanie im jednak decydującej roli w tym procesie odebrałoby wychowawcom możliwość wychowywania swoich podopiecznych. Co więcej, mogłoby się stać dla nich wygodnym alibi - skoro uczniowie otrzymali od swoich rodziców takie wyposażenie genetyczne, to przecież wychowawcy niewiele już mogą zrobić. Na szczęście nie o wszystkim decydują geny - wciąż najważniejszy pozostaje świadomy proces wychowawczy.
Co jakiś czas słyszmy dyskusje o przemocy czy agresji w szkole. Zwykle koncentrują się na jakimś elemencie szkolnej rzeczywistości: uczniach, nauczycielach albo nieformalnych grupach młodzieży. Tymczasem są to elementy większej całości i trudno każdy z nich zrozumieć w oderwaniu od innych. W zrozumieniu pomaga analiza grupowa.
O tym, czy dziecko jest akceptowane i lubiane przez rówieśników decyduje kilka czynników. Najważniejsze są jego umiejętności społeczne i sposób wyjaśniania własnych sukcesów i porażek. Tego możemy je nauczyć.
Nauczyciel powinien wiedzieć nie tylko to, jak osobowość ucznia wpływa na jego funkcjonowanie w szkole. Powinien też umieć zastosować tę wiedzę w praktyce tak, aby wykorzystać potencjał tkwiący każdego każdym uczniu, eliminując jednocześnie ograniczenia wynikające z indywidualnych predyspozycji. To niełatwe, ale możliwe i warto próbować.
Jak przejść od błogiego stanu nieświadomej niekompetencji do satysfakcjonującego stanu „Umiem, potrafię, rozumiem”? Model procesu uczenia się, rozwoju, doskonalenia własnych umiejętności i pogłębiania wiedzy, pomoże uczyć się nam samym i uczyć innych.
Znajomość procesu kształtowania się ludzkiego „ja” jest niezbędna każdemu nauczycielowi. Bo też ogromna jest odpowiedzialność szkoły za rozwój tożsamości uczniów. Jak mądrze wspierać dziecko w rozwoju? Dlaczego tak ważne jest, aby dziecko czuło się doceniane i w czymś kompetentne? Jakie czynniki zagrażają rozwojowi tożsamości?
Społeczne i kulturowe role rodziców i nauczycieli zdecydowanie się różnią. Rodzice odpowiedzialni są za wszystko, co dzieje się z ich dziećmi (za opiekę, wychowanie, dbanie o ich dobro). Natomiast nauczycieli można opisać jako racjonalnych i bezstronnych przewodników, odpowiedzialnych za realizację celów socjalizacyjnych i edukacyjnych.
Nadmierny lub długotrwały stres szkolny nie sprzyja rozwojowi dziecka zarówno w zakresie umiejętności społecznych, jak i intelektualnych. Dlatego wiedza na temat mechanizmów stresu szkolnego jest niezbędnym elementem umiejętności nauczycielskich.
Grażyna Wieczorkowska jest profesorem psychologii i magistrem matematyki. Była inicjatorką i dyrektorem Centrum Otwartej i Multimedialnej Edukacji Uniwersytetu Warszawskiego. W realu prowadzi zarówno „duże” wykłady, jak i małe seminaria doktorskie. Przeprowadziła w Internecie ponad 1000 godzin zajęć. Jest autorką 7 książek, m.in.: Inteligencja motywacyjna: mądre strategie wyboru celów i sposobów działania, Kierowanie motywacją. Więcej informacji: www.come.uw.edu.pl/gw.