Dziecko autystyczne ma swój własny świat, którego granic pilnie strzeże. Na próby ingerencji reaguje histerią, a czasem agresją. Nie tłumaczy swoich dziwnych zachowań, nie przeprasza, nie płacze, gdy zrobi sobie krzywdę, nie szuka pociechy u dorosłych. Rówieśników traktuje jak powietrze albo od nich ucieka. Specyfika funkcjonowania dziecka z autyzmem powoduje, że jego nauczanie i wychowanie jest prawdziwym wyzwaniem dla nauczyciela.
Znajomość chociaż jednego języka obcego to norma współczesności. Dlatego nauka angielskiego czy niemieckiego rozpoczyna się wcześnie, bo już w przedszkolu. Nauczyciele starają się sprostać temu wyzwaniu. Jednak gdy w klasie pojawi się uczeń z dysleksją, nie zawsze wiedzą, co robić. Autorka pokazuje, na czym polegają trudności w nauce języków obcych u osób z dysleksją, i doradza, jak z takimi osobami pracować, by uzyskać najlepsze efekty.
Wakacje sprzyjają eksperymentowaniu z alkoholem i narkotykami. Zazwyczaj są to incydentalne próby, czasem jednak przeradzają się w uzależnienie, które całkowicie zmienia dotychczasowy styl życia młodych ludzi. Dlatego też warto po wakacjach zorientować się, czy podejmowali oni takie próby i jakie są ich skutki. Im wcześniej wychowawcy zdobędą taką wiedzę, tym łatwiej będą mogli odpowiednio zareagować.
Dzieciom trzeba czytać baśnie - co do tego chyba nikt nie ma wątpliwości. Dlaczego jednak trzeba to robić? Ponieważ baśnie dają dzieciom poczucie bezpieczeństwa, podnoszą ich samoocenę, uczą radzenia sobie w różnych sytuacjach, uczulają na krzywdę innych. Wychowawcy i opiekunowie mogą je natomiast wykorzystywać do tego, aby zachęcić dzieci do otwarcia się i mówienia o trudnych dla nich sprawach.
Z pewnością większy autorytet będzie miał nauczyciel starający się wprowadzać coś nowego do wykładu niż ten, który od dwudziestu lat mówi to samo i w taki sam sposób. Na pewno uczniowie obdarzą większym szacunkiem i zaufaniem tego pedagoga, który potrafi pomóc, wskazać sposób rozwiązania problemu. Bardziej wiarygodny i szanowany będzie też ten nauczyciel, który nie ocenia pochopnie - uważa Stanisław Mika.
O tym, czy dziecko jest akceptowane i lubiane przez rówieśników decyduje kilka czynników. Najważniejsze są jego umiejętności społeczne i sposób wyjaśniania własnych sukcesów i porażek. Tego możemy je nauczyć.
Nauczyciel powinien wiedzieć nie tylko to, jak osobowość ucznia wpływa na jego funkcjonowanie w szkole. Powinien też umieć zastosować tę wiedzę w praktyce tak, aby wykorzystać potencjał tkwiący każdego każdym uczniu, eliminując jednocześnie ograniczenia wynikające z indywidualnych predyspozycji. To niełatwe, ale możliwe i warto próbować.
Jak przejść od błogiego stanu nieświadomej niekompetencji do satysfakcjonującego stanu „Umiem, potrafię, rozumiem”? Model procesu uczenia się, rozwoju, doskonalenia własnych umiejętności i pogłębiania wiedzy, pomoże uczyć się nam samym i uczyć innych.
Znajomość procesu kształtowania się ludzkiego „ja” jest niezbędna każdemu nauczycielowi. Bo też ogromna jest odpowiedzialność szkoły za rozwój tożsamości uczniów. Jak mądrze wspierać dziecko w rozwoju? Dlaczego tak ważne jest, aby dziecko czuło się doceniane i w czymś kompetentne? Jakie czynniki zagrażają rozwojowi tożsamości?
Społeczne i kulturowe role rodziców i nauczycieli zdecydowanie się różnią. Rodzice odpowiedzialni są za wszystko, co dzieje się z ich dziećmi (za opiekę, wychowanie, dbanie o ich dobro). Natomiast nauczycieli można opisać jako racjonalnych i bezstronnych przewodników, odpowiedzialnych za realizację celów socjalizacyjnych i edukacyjnych.
Nadmierny lub długotrwały stres szkolny nie sprzyja rozwojowi dziecka zarówno w zakresie umiejętności społecznych, jak i intelektualnych. Dlatego wiedza na temat mechanizmów stresu szkolnego jest niezbędnym elementem umiejętności nauczycielskich.
Co dziesiąta osoba ma kłopoty z rozwiązywaniem codziennych kłopotów i relacjami z innymi ludźmi. Nie potrafi za-adaptować się w nowym otoczeniu. Jak można pomóc takim ludziom? Trzeba nauczyć ich kompetencji społecznych.