Maciek wybił szybę w klasie. "O Boże! Czemu on jest taki agresywny? Zasłużył na obniżenie oceny ze sprawowania!" - myśli nauczyciel i szuka szybkich rozwiązań problemu. Ale czy skutecznych? Nie. Dobre rozwiązania potrzebują czasu i empatycznego kontaktu z uczniem, rodzącego się z pytania "Co Maciek właściwie teraz czuje?".
Od czasu badań przeprowadzonych w latach 70. minionego stulecia przez norweskiego psychologa prof. Dana Olweusa, o przemocy dzieci wobec dzieci napisano dziesiątki artykułów i książek. Temat pojawia się w mediach coraz częściej, w następstwie przerażających samobójstw zaszczutych uczniów. Pomimo że stworzono liczne programy przeciwdziałania przemocy w szkole, wciąż się ona nasila.
Jeżeli wiedza szkolna okazuje się w życiu bezużyteczna, trudno wymagać od ucznia, żeby z pasją ją zgłębiał. Jeżeli w szkole dominuje rutyna i schematyczność, trudno o rozwijanie aktywności poznawczej ucznia. Jeżeli dostaje on w szkole komunikat, że ważne jest uzyskanie określonego celu, a nieważna droga jego osiągnięcia, to nie dziwmy się, że ściąga czy korzysta z cudzych prac.
Przed każdą wywiadówką przeżywam męki. Na myśl o zbliżającym się terminie zaczynam czuć się fatalnie i najchętniej poszłabym wtedy na zwolnienie. Niektórzy rodzice są w porządku, ale większość przychodzi do szkoły z pretensjami i wszystko ma nam za złe. Gdy staję z nimi oko w oko, serce kołacze mi jak oszalałe. Nie mam z kim o tym pogadać, a sama jakoś nie potrafię poradzić sobie z tym problemem. Aneta G., nauczycielka z Zielonej Góry
Od września 2003 do czerwca 2004 roku w Filii nr 6 Biblioteki Wojewódzkiej w Gdańsku-Zaspie, nauczyciele, wychowawcy i pedagodzy z różnych szkół uczestniczyli w cyklu spotkań doskonalenia zawodowego Kompetentny Nauczyciel. Spotkania te, prowadzone przez zespół psychologów i terapeutów, obejmowały wiele niezmiernie ważnych i aktualnych w dzisiejszej szkole tematów: płeć w wychowaniu, porozumienie nauczyciel - rodzic, agresja, przemoc, prześladowanie, dysleksja rozwojowa, organizacja zajęć pozalekcyjnych i inne. Jednym z efektów wspólnych spotkań jest „Szkolny program profilaktyki przeciwko nudzie w budzie”, realizowany obecnie w wielu trójmiejskich szkołach. O tym, dlaczego program był potrzebny i co zmienił, z jego pomysłodawcami rozmawia Justyna Nosal.
To, jakim człowiekiem stanie się młody chłopak w dorosłym życiu, w znacznej mierze zależy od otrzymanej przez niego opieki, uwagi i zrozumienia oraz od jakości jego relacji z dorosłymi mężczyznami, w tym z nauczycielami. Chłopcy nie muszą być złośliwi, okrutni i ordynarni, jeśli mądry nauczyciel-mężczyzna pomoże im w trudach dorastania. By to uczynić, powinien jednak zrozumieć, na czym dzisiaj polega męskie dojrzewanie. W innym przypadku nie będzie mógł ofiarować dorastającym chłopcom takiego wsparcia, jakiego potrzebują, by stać się w pełni odpowiedzialnymi, kochającymi i mądrymi mężczyznami.
W codzienności szkolnej przeciętnego ucznia brakuje mężczyzn. To przejaw szerszej, niebezpiecznej tendencji znikania „panów” z życia dzieci.
Kiedy dziecko jest gotowe, żeby pójść do szkoły? Jakie powinno mieć cechy, aby mogło zostać uznane za dojrzałe do nauki szkolnej? W jaki sposób przygotować dziecko do podjęcia nauki w szkole, a więc jak zapewnić mu „dobry start”, powodzenie i poczucie skuteczności własnego uczenia się? Te pytania dotyczą nie tylko kryteriów dojrzałości szkolnej, ale także roli środowiska, w którym dziecko żyje i rozwija się. Na te i wiele innych kwestii dotyczących dojrzałości szkolnej dziecka psychologowie i pedagodzy poszukują odpowiedzi już od początków minionego stulecia.
Jąkający się uczniowie są często uważani za mało sympatycznych i niezbyt inteligentnych, za leni próbujących pod przykrywką jąkania ukryć własne nieróbstwo. To nieprawdziwe i krzywdzące posądzenia. Inteligencją nie ustępują bowiem swoim płynnie mówiącym kolegom, a jąkanie jest tylko zewnętrznym przejawem poważnych problemów zdrowotnych lub psychicznych.
Młodzieżowa prostytucja, obniżający się wiek inicjacji narkotykowej czy „dzieci ulicy” to jedynie niektóre negatywne skutki transformacji społeczno-gospodarczej, coraz bardziej widoczne w polskiej rzeczywistości. Te zjawiska - marginalizowane i nieakceptowane społecznie - dotyczą również bardzo młodych osób. Wymagają one szczególnej uwagi i pomocy, specjalnie do nich kierowanej i dostosowanej. Jedną z najskuteczniejszych form takiej pomocy jest streetworking.
Najlepsze wyniki w nauce osiągają neurotyczni introwertycy, a najgorsze - nieneurotyczni ekstrawertycy. Można łatwo wyobrazić sobie takie postacie: pierwsza to zamknięty, trzymający się z boku, pełen obaw i napięcia okularnik-prymus, a druga to uczeń otwarty, może nawet piastujący funkcję przewodniczącego samorządu szkolnego, ale jego świadectwo raczej nie obfituje w dobre oceny.
Rodzice coraz częściej spychają na szkołę odpowiedzialność za wychowanie swoich dzieci. Tymczasem badania poznańskich psychologów nie pozostawiają żadnych wątpliwości: to przede wszystkim rodzina - panująca w niej atmosfera i stosowane style wychowania - decyduje o tym, jakim człowiekiem będzie mały Jaś czy mała Ania.
