Każdy potrzebuje akceptacji i uwagi innych ludzi, a czasem bezwarunkowego wsparcia. Uczeń nie jest wyjątkiem. Jednak niektórzy nauczyciele czasem nieświadomie, a czasem – niestety – z premedytacją, odmawiają pomocy lub udzielają jej połowicznie. Jeszcze gorzej się dzieje, gdy potrzeby ucznia w ogóle nie są dostrzegane. Wtedy pojawia się zjawisko, które analiza transakcyjna określa jako pasywność.
Dział: Wstęp
Są takie stany depresyjne, które szybko mijają, oraz takie, które mogą doprowadzić do pełnej izolacji, przerwania kariery szkolnej, a nawet do samobójczej śmierci. Jak je rozróżnić u młodzieży, by pomóc, zanim będzie za późno? Agnieszka Gmitrowicz pokazuje, co może zrobić nauczyciel w szkole – na które "znaki ostrzegawcze" powinien zwrócić szczególną uwagę, w jaki sposób ma reagować i jakich zasad przestrzegać w kontakcie z depresyjnym uczniem.
Prześladowanie, przezywanie i poniżanie jednych dzieci przez inne to niestety także polska szkolna rzeczywistość. Przedłużająca się sytuacja dręczenia bardzo niekorzystnie oddziaływuje na dziecko i w przyszłości będzie wpływać na jego życie. Tymczasem nauczyciele i rodzice nie zawsze wiedzą, jak reagować w takich sytuacjach, często pozostają bezradni lub ich działania nie przynoszą spodziewanych efektów. Może warto zatem podpatrzeć, jakie sposoby na bullying ma amerykańska szkoła.
Gdy zawodzą tradycyjne sposoby pracy z uczniem, warto czasem sięgnąć do innych metod - zwłaszcza jeżeli mamy do czynienia z dzieckiem przewlekle chorym, niepełnosprawnym lub niedostosowanym społecznie. Jednym z rozwiązań może być wtedy arteterapia - terapia poprzez sztukę. Autorka opisuje różnorodność technik wykorzystywanych w tej metodzie i pokazuje, jak szerokie może być jej zastosowanie.
Nowa klasa to nie tylko grupa dzieci, które spotykają się ze sobą po raz pierwszy, na przykład I klasa szkoły podstawowej, gimnazjum czy liceum. Nowa klasa to każda grupa, w której z różnych przyczyn dochodzi do zmian w obrębie jej formalnej bądź nieformalnej struktury, hierarchii, norm i zasad. Powoduje je np. pojawienie się nowych uczniów, przyjście nowego nauczyciela, zmiana zakresu uczniowskich praw i obowiązków. Jak dzieci zniosą takie rewolucje, w znacznej mierze zależy od tego, czy dorośli potrafią zrozumieć to, co się dzieje z ich podopiecznymi w takich sytuacjach.
Szkoła potrzebuje udziału i pomocy rodziców. Mogą oni wnieść do niej bardzo wiele, posiadają bowiem konkretne zasoby i umiejętności. Mogą zasilać szkołę materialnie, rzeczowo i usługowo. Aby rodziców do tego zachęcić, szkoła może na przykład zaproponować im zawarcie kontraktu i poprosić moderatorów o pomoc w zbudowaniu dobrych relacji. Takie działania powinny przekonać rodziców, że szkole naprawdę na nich zależy.
Nie wszyscy dorośli zdają sobie sprawę, że za jakość relacji z dziećmi odpowiadają oni sami. Dotyczy to zarówno nauczycieli, jak i rodziców. Relacja nauczyciel-uczeń jest relacją niesymetryczną. Po jednej stronie jest władza i wiele innych atrybutów siły, po drugiej - podległość i zależność. Aby układ ten funkcjonował prawidłowo, nauczyciel powinien być świadomy swej odpowiedzialności i odpowiedzialność tę akceptować, a to z kolei wymaga od niego określonego poziomu dojrzałości i rozwoju osobistego.
Dzwonek na długą przerwę. Nauczyciele spotykają się w pokoju nauczycielskim. Rozmawiają przy kawie. Porównują obserwacje, opowiadają o bieżących kłopotach, wzajemnie sobie doradzają. Pragniemy, abyście także na łamach "Psychologii w Szkole" znaleźli chwilę na przerwę i otrzymali od kolegów i koleżanek nauczycieli odpowiedzi na nurtujące Was pytania.
Dzieci zazwyczaj nie uświadamiają sobie otaczających je zagrożeń, nie przewidują też niebezpiecznych skutków swoich poczynań – są zorientowane na odnoszenie sukcesów: zaimponowanie kolegom, wygranie zawodów sportowych. Obawy i lęki przed ewentualnymi urazami odpędzają przekonaniami w rodzaju: "Mnie się to nie zdarzy; mnie to nie dotyczy". W konsekwencji podejmują często ogromne, zupełnie niepotrzebne ryzyko i stają się ofiarami wypadków, również śmiertelnych.
Co piąty młody Polak waży więcej niż powinien. Z powodu swojej nadwagi napotyka na niechęć rówieśników, ich niewybredne docinki i naśmiewanie się. Narażony też jest na wystąpienie przewlekłych chorób, w tym cukrzycy drugiego typu, choroby wieńcowej serca, nadciśnienia, udaru, a także niektórych rodzajów nowotworów. Jakie są przyczyny otyłości? Jak pomóc młodym ludziom, u których nadwaga prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych i utraty kontaktów z rówieśnikami?
W kanadyjskiej szkole nauczyciele nie wyzywają uczniów od ptasich móżdżków, nie dziwią się, że ktoś mógł nie zrozumieć tego, co oni mówią. Przeciwnie – z anielską cierpliwością po dziesięć razy tłumaczą to samo, odpowiadają na wszystkie pytania, nawet te z pozoru najgłupsze. Chętnie powtarzają, że lubią dzieci... i naprawdę je lubią.
Najlepsi profesjonaliści wiedzą więcej niż potrafią opisać słowami. W swojej pracy nie mogą polegać tylko na wyuczonych w szkole formułkach, muszą raczej opierać się na pewnej improwizacji, której nauczyli się w praktyce, czyli na „refleksji w działaniu”.