Zazwyczaj utożsamiamy autoprezentację z próbą wywarcia „dobrego wrażenia”, ale to nie do końca prawda. Autoprezentacja to każde zachowanie, które zmierza do wywarcia na innej osobie pożądanego przez nas wrażenia (np. osoby inteligentnej, miłej i sympatycznej; groźnej i niebezpiecznej; przestrzegającej wysokich standardów moralnych; słabej i bezradnej itp.). Podejmujemy ją, aby osiągnąć własne cele albo urzeczywistnić swoje pragnienia, ale jednocześnie bierzemy pod uwagę cele, pragnienia i właściwości odbiorcy autoprezentacji.
Przykładem może być mrukliwe zachowanie pasażerów siedzących w przedziale zatłoczonego pociągu, gdy ktoś pyta ich o wolne miejsce. Oczywiście celem takiej reakcji jest odstraszenie pytającego. Działania autoprezentacyjne służą nam więc do kontrolowania zachowań naszych bliźnich; kształtując w ich umysłach odpowiedni wizerunek naszej osoby, dążymy do tego, aby traktowali nas stosownie do tego obrazu. Służy temu zwiększona kontrola nad własnymi działaniami (ograniczenie pewnych zachowań, a zaakcentowanie innych, na których zauważeniu przez inne osoby nam zależy).
Autoprezentacja to jedno z najpowszechniejszych ludzkich zachowań, niemal tak nagminne i naturalne, jak oddychanie, choć jej stylów i taktyk jest chyba tyle, ilu ludzi żyje na Ziemi. Kiedy wchodzimy w interakcję z innym człowiekiem, niemal zawsze i celowo – choć najczęściej automatycznie i nieświadomie – modyfikujemy zachowanie, dostosowując je do własnych aktualnych planów i zamierzeń, domniemanych planów i zamierzeń partnera oraz charakteru sytuacji. Jednocześnie jednak autoprezentacja jest zazwyczaj „prawdziwa”, najczęściej bowiem polega na strategicznym ujawnianiu i ukrywaniu fragmentów „prawdziwego ja”. Rzadko natomiast polega ona na tworzeniu całkowicie fałszywego obrazu siebie.
Naturalność i powszechność jakiegoś zachowania nie oznacza, że jest ono z definicji dobre dla tego, kto je wykorzystuje. Większość ludzi ze względów ewolucyjnych preferuje pokarmy bogate w cukier i tłuszcz, choć – jak twierdzą specjaliści – we współczesnych warunkach życia ta naturalna preferencja jest raczej niekorzystna dla zdrowia. Podobnie ma się rzecz z autoprezentacją: choć dokonujemy jej wszyscy, nie zawsze przynosi nam ona korzyści.
Szkoła, jak każda instytucja społeczna, była i jest miejscem, w którym zabiegi autoprezentacyjne są...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
Dołącz do 50 000+ czytelników, którzy dbają o swoje zdrowie psychiczne
Otrzymuj co miesiąc sprawdzone narzędzia psychologiczne od ekspertów-praktyków. Buduj odporność psychiczną, lepsze relacje i poczucie spełnienia.
