Uczniom wcale nie jest obojętne, czy uczą się w dużej, czy w małej sali, czy jest ona kolorowa i oryginalnie zaprojektowana, czy też raczej ma bezosobowy, neutralny wystrój. Wystarczy zmienić kolor ścian, by dzieci poczuły się bezpieczniej i lepiej radziły sobie z trudnymi zadaniami. Wystarczy inaczej ustawić krzesła, by zmniejszyć dystans - nie tylko fizyczny, ale i emocjonalny - między dziećmi i nauczycielami.
Czy negocjacje z uczniami mogą wpływać na ich oceny? Tak. Uczniowie, którzy ustalają z nauczycielem sposób i tempo zaliczania kolejnych partii materiału, mogą zaplanować proces uczenia się. Świadomie ponoszą konsekwencje swoich niepowodzeń i wyciągają z nich wnioski. Zrzucanie winy na brak czasu nie wchodzi w grę, bo przecież sami ustalili zasady.
Prowadzenie negocjacji nie jest skomplikowane. Wystarczy wiedzieć, czego oczekujemy i na jakie ustępstwa jesteśmy gotowi. Potrzebna jest też umiejętność słuchania drugiej strony. Z dobrej negocjacji obie strony powinny wyjść przekonane, że odniosły sukces.
Empatia to potężna siła - twierdził Carl Rogers. Empatyczni nauczyciele potrafią nawiązać bliższy kontakt ze swoimi uczniami, a to przekłada się na ich wyższe wyniki w nauce. Empatyczni uczniowie chętniej pomagają innym i są mniej agresywni. Jak więc rozwijać "empatię pedagogiczną"?
Dlaczego tak wielu młodych ludzi nie potrafi odnaleźć się w swoim środowisku szkolnym i rówieśniczym? Dlaczego nie potrafią określić tego, co dobre, a co złe, nie wiedzą, gdzie szukać wzorców, jakich dokonywać wyborów? Metoda dramy pozwala wprowadzić ucznia w świat wartości.
Nauczyciele mają kłopoty z radzeniem sobie z niewłaściwymi zachowaniami uczniów. Większości z nich nikt nigdy tego nie nauczył, więc czują się bezradni, zestresowani i sfrustrowani. I być może dlatego chętnie wymierzyliby niesfornemu podopiecznemu klapsa albo kuksańca.
Szkoła to po rodzinie drugie miejsce, gdzie dziecko spędza najwięcej czasu. Dlatego jej rola w rozpoznawaniu sytuacji, gdy prawidłowy rozwój dziecka może być zagrożony, jest bardzo ważna. To szkoła może chronić dzieci przed pogłębianiem się procesu emocjonalnej i społecznej dysfunkcji.
Co się kryje za nagannymi zachowaniami uczniów? Rozpaczliwe próby zwrócenia na siebie uwagi, wołanie o zrozumienie i uczucia, prośba o chwilę szczerej rozmowy. Nauczyciele mogą im pomóc – tyle tylko, że nieliczni wiedzą o istnieniu odpowiednich metod i potrafią je wykorzystać.
Im więcej młodzi ludzie wiedzą o sobie nawzajem, tym mniej muszą się domyślać i tym mniej w nich pożywki dla niepokojów. I w drugą stronę: im więcej mają szans na konstruktywne zaprezentowanie własnej osoby, tym mniej boją się tego, jak zostaną potraktowani.
Nauczyciele koncentrują się zwykle na planowaniu rozkładu materiału dydaktycznego i wychowawczego. Rzadko uwzględniają w nim pracę nad dyscypliną. A przecież od pierwszego kontaktu z klasą uczymy ją dyscypliny. Aby nasze działania były skuteczne, należy wiedzieć czego i jak uczyć.
Z perspektywy gimnazjalistów wyjazd ojca za granicę do pracy przynosi więcej szkody niż korzyści. Osłabia więź i bezpośredni kontakt. Młodzi ludzie wykorzystują słabszy nadzór rodzicielski, łamiąc zasady i normy. Twierdzą, że wyższe zarobki ojca nie dają im większych możliwości.
Nauczyciele wiedzą, jak uczyć swojego przedmiotu, są dobrymi dydaktykami. Natomiast problemem dla wielu jest codzienna komunikacja z uczniami. A przecież bez tej kluczowej umiejętności trudno jest dobrze i skutecznie nauczać. Tak naprawdę praca nauczyciela polega głównie na komunikowaniu się.
