Wśród uczniów szkół ponadgimnazjalnych przeprowadzono miniankietę, w której poproszono o sporządzenie listy cech dobrego nauczyciela-wychowawcy. Według uczniów dobry nauczyciel powinien być przede wszystkim: wyrozumiały, tolerancyjny, sprawiedliwy, szczery, cierpliwy, komunikatywny, wymagający oraz powinien mieć poczucie humoru.
Druga część ankiety polegała na określeniu problemów występujących w trzech obszarach: życie osobiste, rodzina i szkoła. W ten sposób wypowiedzi na temat cech dobrego nauczyciela uzupełnione zostały o informacje oddające klimat i atmosferę panujące w szkole. Poszczególne wypowiedzi złożone zostały w jednolity tekst.
„Z rówieśnikami nie mam żadnych problemów, raczej z niektórymi nauczycielami, którzy nie potrafią zrozumieć swoich uczniów. Moim problemem jest jeden nauczyciel, który uwziął się na mnie chyba za wygląd. Każdy nauczyciel jest egoistą. Nauczyciele mają swoje humorki i albo całą godzinę pytają, albo opowiadają kawały. Czasem są niesprawiedliwi i nie wiem, czym się kierują w ocenianiu. Boję się poprosić nauczyciela, żeby mi coś wytłumaczył, gdy czegoś nie rozumiem. Bo nauczyciel nie chce tłumaczyć na przerwie albo mówi, że była na to lekcja i trzeba było słuchać. Przeszkadza mi brak szacunku, niesprawiedliwość w ocenianiu, czasem odbieram to jako problem pochodzenia: wieś-miasto albo chamskie odzywki – np. do osób otyłych i nazywanie ich z drwiną «miss» itp. Do żadnego nauczyciela nie mam zaufania. Relacje między nauczycielami a uczniami są złe. Bardzo często nauczyciele w naszej szkole okazują swoją wyższość, brakuje im wyrozumiałości. Stawiają duże wymagania, zadają dużą ilość materiału do nauczenia się na następny dzień, tak jakbyśmy mieli tylko jeden przedmiot, a później wyzywają nas od leni i matołów, którzy nie nadają się do tej szkoły. Nauczyciele wyładowują swój gniew na nas”.
Młodzież nie otrzymała żadnej sugestii czy instrukcji dotyczącej zakresu i sposobu definiowania problemów szkolnych. Wypowiedzi dotyczące szkoły pojawiły się spontanicznie, dlatego wymagają poważnego potraktowania. Wskazują bowiem na źródło kryzysu autorytetu nauczyciela-wychowawcy. Źródłem tym są nieprawidłowe nauczycielskie reakcje werbalne i pozawerbalne na zachowanie ucznia. To one budują nieprzyjemny klimat emocjonalny i niszczą uczucia pozytywne.
Lekcja przemocy
Nauczyciel pracuje sobą – wymaga to wkładu emocjonalnego, troski, odpowiedzialności za drugą osobę. Dobry nauczyciel kształtuje zachowania ucznia nie pouczeniami, ale własnym przykładem. Tylko nauczyciela dającego dobry przykład uczeń może obdarzyć zaufaniem. A w procesie wychowania zaufanie jest konieczne. I to nauczyciel powinien je zdobyć, bo on kształtuje osobowość ucznia.
Do nauczyciela „niepewnego” uczniowie nie mają zaufania i przestają za nim podążać. Wtedy rozpoczyna się walka. Orężem nauczyciela jest przedmiot, którego uczy, materiał, dziennik, kartkówki, sprawdzia...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
