Uczniom wcale nie jest obojętne, czy uczą się w dużej, czy w małej sali, czy jest ona kolorowa i oryginalnie zaprojektowana, czy też raczej ma bezosobowy, neutralny wystrój. Wystarczy zmienić kolor ścian, by dzieci poczuły się bezpieczniej i lepiej radziły sobie z trudnymi zadaniami. Wystarczy inaczej ustawić krzesła, by zmniejszyć dystans - nie tylko fizyczny, ale i emocjonalny - między dziećmi i nauczycielami.
Pamięć jest niezbędna do nauki. Uczniom nie wystarczy sam zamiar zapamiętania, powinni umieć stosować strategie pamięciowe. Kształtowanie i rozwijanie ich w szkole musi być włączone w codzienne zajęcia, bo od tego zależy skuteczność przyswajania wiedzy i umiejętności.
Czy negocjacje z uczniami mogą wpływać na ich oceny? Tak. Uczniowie, którzy ustalają z nauczycielem sposób i tempo zaliczania kolejnych partii materiału, mogą zaplanować proces uczenia się. Świadomie ponoszą konsekwencje swoich niepowodzeń i wyciągają z nich wnioski. Zrzucanie winy na brak czasu nie wchodzi w grę, bo przecież sami ustalili zasady.
Prowadzenie negocjacji nie jest skomplikowane. Wystarczy wiedzieć, czego oczekujemy i na jakie ustępstwa jesteśmy gotowi. Potrzebna jest też umiejętność słuchania drugiej strony. Z dobrej negocjacji obie strony powinny wyjść przekonane, że odniosły sukces.
Empatia to potężna siła - twierdził Carl Rogers. Empatyczni nauczyciele potrafią nawiązać bliższy kontakt ze swoimi uczniami, a to przekłada się na ich wyższe wyniki w nauce. Empatyczni uczniowie chętniej pomagają innym i są mniej agresywni. Jak więc rozwijać "empatię pedagogiczną"?
Dlaczego tak wielu młodych ludzi nie potrafi odnaleźć się w swoim środowisku szkolnym i rówieśniczym? Dlaczego nie potrafią określić tego, co dobre, a co złe, nie wiedzą, gdzie szukać wzorców, jakich dokonywać wyborów? Metoda dramy pozwala wprowadzić ucznia w świat wartości.
Nauczyciele mają kłopoty z radzeniem sobie z niewłaściwymi zachowaniami uczniów. Większości z nich nikt nigdy tego nie nauczył, więc czują się bezradni, zestresowani i sfrustrowani. I być może dlatego chętnie wymierzyliby niesfornemu podopiecznemu klapsa albo kuksańca.
Co się kryje za nagannymi zachowaniami uczniów? Rozpaczliwe próby zwrócenia na siebie uwagi, wołanie o zrozumienie i uczucia, prośba o chwilę szczerej rozmowy. Nauczyciele mogą im pomóc – tyle tylko, że nieliczni wiedzą o istnieniu odpowiednich metod i potrafią je wykorzystać.
Nauczyciele koncentrują się zwykle na planowaniu rozkładu materiału dydaktycznego i wychowawczego. Rzadko uwzględniają w nim pracę nad dyscypliną. A przecież od pierwszego kontaktu z klasą uczymy ją dyscypliny. Aby nasze działania były skuteczne, należy wiedzieć czego i jak uczyć.
Rozwijajmy swoje mocne obszary, zamiast ciągle eliminować luki i słabości, bo można je poprawiać w nieskończoność. Szkoda energii na działanie, które koncentruje nas na niedociągnięciach i wbija w negatywne myślenie o sobie.
Nauczyciele wierzą w moc oddziaływania słowem. Są przekonani, że nauczanie ma być jasne, proste i „domknięte” - to znaczy nie powinno prowokować uczniów do stawiania pytań ani rozbudzać ich wątpliwości czy skłaniać do myślenia.
Nauczyciele wiedzą, jak uczyć swojego przedmiotu, są dobrymi dydaktykami. Natomiast problemem dla wielu jest codzienna komunikacja z uczniami. A przecież bez tej kluczowej umiejętności trudno jest dobrze i skutecznie nauczać. Tak naprawdę praca nauczyciela polega głównie na komunikowaniu się.
