Czasami zapominamy o uczniach cichych, spokojnych, delikatnych, ale przy tym kreatywnych i inteligentnych. Tworzymy otoczenie, które ich przytłacza: praca w grupach, dyskusje, szybkie tempo lekcji, ponaglanie przy odpowiedziach... Jak wydobyć talenty introwertyków?
Jak wychowywać dziecko, aby było empatyczne, ale jednocześnie skutecznie radziło sobie w brutalnej rzeczywistości? Czy wrażliwość to siła, czy słabość? Co mogą zrobić nauczyciele, żeby pomóc i dzieciom, i rodzicom?
Dzieci potrzebują trawy na łące, drzew w lesie i płynącej rzeki, żeby w pełni się rozwijać i szanować świat, w którym żyją. Tymczasem dorośli zabraniają im takiego swobodnego kontaktu z naturą w imię wielu nieuzasadnionych obaw i ograniczeń. Jakby zapomnieli, jak jest ważny.
Degradacja środowiska może osłabić, a nawet odebrać poczucie kontroli nad otoczeniem. Ma to niedobre skutki dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Pokazanie ludziom, jak mogą chronić środowisko, pomaga im odzyskać poczucie kontroli, a tym samym wewnętrzną równowagę.
Pierworodni, czyli jedynacy oraz pierwsze dzieci w rodzinie, są bardziej ambitni i lepiej się uczą, ale jednocześnie są mniej spolegliwi i empatyczni niż ich koledzy, którzy w rodzeństwie przyszli ma świat jako drudzy, trzeci itd. Czy rzeczywiście?
Szkoła bez ławek, bez ocen, bez presji, wolna od stresów i napięć. Mrzonka? Utopia? Niekoniecznie. Takie szkoły istnieją naprawdę – choćby łódzka „podstawówka” numer osiemdziesiąt jeden. To „budząca się szkoła”.
Szkoła może przekonać dzieci, że warto czytać książki. Istnieją różne sposoby na to, żeby czytanie stało się i przyjemnością, i nawykiem. Na pewno nie należy do nich odpytywanie z lektur czy pisanie sprawdzianów.
Uczniowie mają różne tempo pracy, zależne choćby od ich temperamentu. Mogą mieć również różną samoocenę, poczucie własnej wartości, poziom aspiracji, a to wpływa na ich motywację do zadań. Brak indywidualizacji utrudnia, a czasem uniemożliwia zrównoważony, harmonijny rozwój.
Nastawieni na rozwój uczą się na błędach, dążą do poprawy swoich umiejętności, a porażki są dla nich bodźcem do intensywniejszej pracy. Nastawieni na trwanie uważają, że wszystkie ich cechy i umiejętności są niezmienne, więc wysiłek nie ma sensu, bo i tak nic nie da się zmienić.
Nawet w tak krótkim czasie jak jedna lekcja można i trzeba powtarzać, wielokrotnie powracać do prezentowanych informacji. Warto wykorzystać w tym celu amerykańską zasadę: „Najpierw powiedz, o czym będziesz mówić, potem to powiedz, a na koniec powiedz, o czym powiedziałeś”.
Czym się kierujemy, kiedy dręczy nas niepewność, jak powinniśmy się zachować? Zazwyczaj obserwujemy wtedy innych i postępujemy tak jak oni. Korzystamy wtedy ze społecznego dowodu słuszności. Tylko że ten dowód nie zawsze jest słuszny...
Kiedy robimy dla kogoś coś dobrego, na ogół spodziewamy się bezpośredniego rewanżu. Czasami jednak dobroć zostaje nagrodzona z zupełnie niespodziewanej strony. Kto czyta baśnie, ten o tym wie.
