Jednym z najbardziej intrygujących bohaterów powieści Lalka jest fanatyk nauki, opętany ideą stworzenia machiny latającej - doktor Julian Ochocki. Wprowadzając tę postać do swego dzieła, będącego chyba najbardziej udaną panoramą Warszawy końca XIX wieku, Bolesław Prus wzorował się na swym przyjacielu z ławy szkolnej - Julianie Ochorowiczu.
Autor: Cezary W. Domański
Dr hab.; Jest profesorem uczelni, nauczycielem akademickim w Instytucie Psychologii UMCS w Lublinie. Jest także członkiem Rady Naukowej Instytutu Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Zajmuje się historią psychologii oraz psychologią twórczości. Autor m.in. książki Historia psychologii w Europie Środkowej.
W południe 6 kwietnia 1987 roku patrol policji z Winthrop na przedmieściach Bostonu zgłosił do centrali znalezienie ciała topielca w moczarach Zatoki Massachusetts, niedaleko portu lotniczego Logan. Dwa dni później wiadomo już było, że odnaleziono zwłoki Lawrence’a Kohlberga, cenionego profesora psychologii z Uniwersytetu Harvarda, który zaginął kilka miesięcy wcześniej.
Sylwetkę i dokonania Stanleya Milgrama, autora jednego z najbardziej szokujących eksperymentów psychologicznych XX wieku nad posłuszeństwem wobec autorytetów, przybliża Cezary W. Domański.
Ponadstuletnia historia naukowej psychologii, to także historia ludzkich błędów, fałszowanych badań, szalbierstw czy niesprawdzonych teorii. Nawet psychologowie - z założenia zajmujący się badaniem ludzkich pragnień i zachowań - nie ustrzegli się od pokusy pójścia drogą na skróty.
Kiedy John Watson, amerykański psycholog i twórca behawioryzmu, był u szczytu sławy, dotarła do niego wiadomość, że jego ojciec, z którym stracił kontakt trzydzieści lat wcześniej, chciałby się z nim zobaczyć. Watson kategorycznie odmówił. Uraz, jaki przeżył w dzieciństwie w związku z odejściem mężczyzny, którego podziwiał, był zbyt głęboki.
Szatynka o zjawiskowej urodzie siedzi, trzymając lejce i bat, na wózku ciągniętym przez wybitnych filozofów Paula Rée i Fryderyka Nietzschego. Tak na zdjęciu sprzed wieku uwieczniła się Lou Andreas-Salomé, psychoanalityczka, muza poetów i filozofów, kobieta wyzwolona.
Wśród ponad osiemdziesięciu gatunków mrówek występujących w Polsce prawdziwą rzadkość stanowi „Formica foreli”. Dotychczas zaobserwowano ją tylko w okolicach miasta Pisz. Ta mrówka została tak nazwana na cześć Augusta Forela, niezwykłego Szwajcara, który z równą pasją badał społeczne zachowania owadów, jak i ułomności ludzkiej psychiki.
Tylko bardzo niezależna niewiasta mogła zmienić freudowski stereotyp kobiety jako osoby czującej się niepełnowartościową w stosunku do obdarzonego członkiem mężczyzny. Taką kobietą była Karen Danielsen Horney, córka marynarza, która - choć ubóstwiała swego ojca - przez większą część dzieciństwa wychowywała się pozbawiona jego rodzicielskiej kontroli.
Wiek temu młodego gimnazjalistę z Homla zauroczył szekspirowski dramat „Hamlet”. Stał się jego ulubioną lekturą, tematem rozprawy naukowej i w końcu towarzyszem w ostatnich godzinach krótkiego, lecz pracowitego życia.
Chociaż zainteresowanie psychologią było dla sir Francisa Galtona tylko jednym z licznych twórczych epizodów, to jego nazwisko weszło na stałe do historii tej dyscypliny. Dziś Galton jest uważany za jednego z pionierów psychologii różnic indywidualnych, zwłaszcza w zakresie badań nad wybitnymi uzdolnieniami oraz inteligencją.
Jednym z symboli współczesnej psychologii stosowanej jest test inteligencji opracowany przez Johna C. Ravena. Test jest używany wszędzie tam, gdzie istnieje zawód psychologa. Choć tak popularny, jego twórca pozostaje osobą praktycznie nieznaną.
Psychologiczne studia Piageta oparte na obserwacjach jego trojga małych dzieci są powszechnie znane w nauce. Mało kto jednak wie, że Piaget miał wielu poprzedników - psychologów i pedagogów, którzy opisywali rozwój fizyczny i umysłowy swoich dzieci. Spośród nich najciekawszą postacią był francuski pionier stosowania testów inteligencji - Alfred Binet.