10 października
Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego
Dlaczego to ważne?
Zdrowie psychiczne dotyczy nas wszystkich. To, jak radzimy sobie ze stresem, jak budujemy relacje i jak patrzymy w przyszłość. Zdrowie psychiczne to nie luksus, to fundament codziennego życia.
A jednak wciąż bywa spychane na dalszy plan. Bo przecież „jakoś to będzie”, „inni mają gorzej”, „nie przesadzaj”. Te słowa słyszymy częściej, niż pytanie: „Jak się naprawdę czujesz?”.
Dlatego właśnie powstał Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego. To dzień, w którym możemy głośno powiedzieć: twoje emocje są ważne, twoje zdrowie psychiczne jest ważne.
Zdrowie psychiczne – fakty, które warto znać
- Dotyczy każdego – dzieci, młodzieży, dorosłych i seniorów.
- To nie tylko brak choroby, ale zdolność do życia w równowadze.
- Emocje nie są wrogiem, są sygnałami mówiącymi o naszych potrzebach i reakcjach.
- Wczesne zauważenie sygnałów przeciążenia może chronić przed kryzysem.
- Wsparcia można i warto szukać – u bliskich, specjalistów, w rzetelnych źródłach
Co wspiera nasze zdrowie psychiczne?
- Relacje – rozmowa z kimś, kto naprawdę słucha, daje poczucie bezpieczeństwa i bycia ważnym. Bliskość z drugim człowiekiem to jeden z najważniejszych czynników chroniących naszą psychikę.
- Ruch i odpoczynek – regularna aktywność i regenerujący sen wspierają nie tylko ciało, ale też stabilizują emocje i poprawiają zdolność koncentracji.
- Uważność – chwila zatrzymania, kilka głębszych oddechów czy świadome spojrzenie na otoczenie obniża napięcie i pomaga zauważyć to, co dla nas naprawdę ważne.
- Nadzieja i poczucie sensu – gdy wiemy, po co wstajemy rano, łatwiej przejść przez trudności. To właśnie one nadają kierunek naszym działaniom i wzmacniają naszą odporność.
Co osłabia naszą psychikę?
- Przewlekły stres i brak odpoczynku – kiedy organizm nie ma przestrzeni na regenerację, każda drobna trudność urasta do rangi kryzysu.
- Izolacja i poczucie samotności – człowiek potrzebuje więzi, a ich brak sprawia, że trudne emocje stają się jeszcze bardziej przytłaczające.
- Brak akceptacji i zrozumienia – krytyka, bagatelizowanie uczuć czy presja społeczna odbierają poczucie własnej wartości.
- Doświadczenie traumy lub przemocy – pozostawia ślad w psychice, który wymaga czasu, cierpliwości i często profesjonalnej pomocy, by móc go uleczyć.
Jak możesz zadbać o siebie już dziś?
- Zatrzymaj się na chwilę i nazwij to, co czujesz – samo uświadomienie sobie swoich emocji działa jak ulga, bo porządkuje chaos w głowie.
- Napisz kilka zdań w zeszycie – słowa pomagają wydobyć to, co trudne, i spojrzeć na sytuacje z innej perspektywy.
- Wyjdź na spacer, odłóż telefon, poczuj ciało – kontakt z naturą i ruch przywracają równowagę między tym, co psychiczne i fizyczne.
- Porozmawiaj z kimś, komu ufasz – dzielenie się przeżyciami sprawia, że stają się one mniej ciężkie i łatwiejsze do udźwignięcia
A jak możesz pomóc innym?
- Zapytaj, jak się ktoś czuje, i wysłuchaj odpowiedzi – czasem zwykłe zainteresowanie może być dla drugiej osoby pierwszym krokiem do otwarcia się.
- Bądź obecny, nawet jeśli nie masz gotowych rozwiązań – ważniejsze od rad jest to, żeby ktoś poczuł, że nie musi być sam w swoim cierpieniu.
- Powiedz: „jestem przy tobie” – takie proste słowa mają ogromną moc, bo przywracają poczucie więzi i nadziei.
- Zachęć do skorzystania z pomocy specjalisty – pokazując, że to naturalny krok, zdejmujesz z rozmówcy część lęku i wstydu, który może się pojawić.
Sygnały alarmowe – kiedy warto szukać pomocy?
Kryzys zdrowia psychicznego nie pojawia się nagle – często poprzedzają go subtelne sygnały, które łatwo zbagatelizować. Warto zwrócić uwagę na:
- Trwałe obniżenie nastroju – smutek, który nie mija mimo upływu czasu i odbiera radość z rzeczy, które kiedyś cieszyły.
- Silne i nawracające lęki – uczucie napięcia, ciągłego niepokoju, trudność z uspokojeniem myśli.
- Problemy ze snem – bezsenność, wybudzanie się w nocy lub nadmierna senność mogą być sygnałem przeciążenia psychicznego.
- Poczucie braku sensu i beznadziei – przekonanie, że „nic się nie zmieni”, że „nie warto próbować”.
- Trudności w codziennym funkcjonowaniu – spadek motywacji, problemy z koncentracją, unikanie obowiązków i kontaktów społecznych.
- Myśli rezygnacyjne lub samobójcze – to sygnał wymagający natychmiastowej reakcji i skorzystania z profesjonalnej pomocy.
Gdzie szukać wsparcia?
- 800 70 22 22 – całodobowy numer Centrum Wsparcia dla Osób w Kryzysie Psychicznym
- 116 111 – Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży, czynny całą dobę
- 116 123 – Kryzysowy telefon zaufania dla dorosłych, czynny 14.00–22.00
- 800 108 108 – Telefon wsparcia (14.00–20.00, pn.–nd., z wyjątkiem świąt)
- 22 635 09 54 – Telefon zaufania dla osób starszych (pon., śr., czw. 17.00–20.00)
Linki:
- Psychologia w Praktyce – prenumerata
- Małe Charaktery – prenumerata
- Psychologia Dzieci – prenumerata
- Charaktery – prenumerata
- Terapia lęku, załamania nerwowego i wyczerpania emocjonalnego
- Techniki mindfulness w pracy z dziećmi i młodzieżą
- Wypalenie zawodowe – psychologiczne narzędzia i techniki
- Interwencja kryzysowa w nagłych sytuacjach życiowych
- Kurs Terapeuta SI
- Kurs Terapeuta ASD
- Teczka Psychologa
- Teczka Terapii
- Depresja w praktyce
- Diagnoza różnicowa zaburzeń osobowości
- Terapia systemowa – perspektywa międzypokoleniowa
- Współzależność ciała i psychiki
- Praktyczny poradnik dla specjalistów
- Nastolatki na zakręcie
- Teczka kart pracy psychologa i psychoterapeuty
- Narcystyczne zaburzenie osobowości
- Neurobalance – skupienie i równowaga emocjonalna
- Zaburzenia lękowe u dzieci i młodzieży
- Uzależnienia od substancji psychoaktywnych u dorosłych
- Wsparcie zdrowia psychicznego uczniów
- Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży w szkole
- Terapia traumy u dzieci i młodzieży
- Jak wspierać nastolatka w kryzysie zdrowia psychicznego
- Trauma u dzieci i młodzieży