Możemy mieć zranioną nogę i nie odczuwać bólu albo odwrotnie – odczuwamy ból, choć noga nie jest uszkodzona. Decyzja o tym, czy nas boli, czy nie, jest bowiem podejmowana w mózgu. I zależy od wielu czynników, w tym od naszych oczekiwań i obaw. Co więcej, bólu się uczymy i możemy zacząć go odczuwać w sytuacji, w której nie ma ku temu obiektywnych powodów. Z kolei substancja farmakologicznie obojętna, na przykład zastrzyk soli fizjologicznej, może ból uśmierzyć. Jak to możliwe?
Autor: Przemysław Bąbel
Dr hab., jest psychologiem, zastępcą dyrektora Instytutu Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kieruje Zespołem Badania Bólu. Prowadzi badania nad mechanizmami działania placebo i pamięcią bólu. Interesuje się także zastosowaniami analizy zachowania i psychologii pamięci w edukacji. Jest autorem ponad 60 publikacji naukowych, w tym sześciu książek, i przeszło 100 publikacji popularnonaukowych.
Decydując o karze, jaką uczeń powinien ponieść za przewinienie, starajmy się oceniać sytuację jednostkowo, nie brać pod uwagę wcześniejszych zdarzeń. Tylko w ten sposób przełamiemy własne przekonania o tym, czy uczeń jest wichrzycielem i czy jego zachowania to element szerszego wzorca.
Dlaczego jedni wolą szalone imprezy, a inni kameralne nasiadówki? Czemu tylko niektórzy uprawiają sporty ekstremalne? Z jakiego powodu jedni sięgają po alkohol i narkotyki, a inni trzymają się od tych używek z daleka? Co różni osoby o swobodnych obyczajach seksualnych od tradycjonalistów w tym względzie?
Członkowie grup uważanych za mniej zdolne będą robić wszystko, żeby temu przekonaniu zaprzeczyć. Ich usilne próby prowadzą jednak na ogół do jego potwierdzenia. A przecież istnieją sposoby na to, żeby niczego nie musieli udowadniać.
Uważamy się za niezależnych i samodzielnych. Jesteśmy przekonani, że inni mają na nas niewielki wpływ. A tymczasem zatrważająco często działamy pod wpływem oczekiwań innych. I nawet nie zdajemy sobie z tego sprawy.
Jesteśmy tym, co w swoim życiu powtarzamy – twierdził Arystoteles. Nawyki są naszą drugą naturą. Czasem nam sprzyjają, czasem wręcz przeciwnie. Na szczęście możemy je kształtować i w ten sposób zmienić swoje życie. Jak to robić? Od czego zacząć?
Nikt nie chce go przeżywać, ale bez niego nie przeżylibyśmy. Ból sygnalizuje, że coś dzieje się nie tak – w naszym organizmie lub w naszym życiu. Chroni nas przed zniszczeniem, bywa niszczący. Jak słuchać bólu? I co robić, by go sobie nie dokładać?
Nikt nie chce go przeżywać, ale bez niego nie przeżylibyśmy. Ból sygnalizuje, że coś dzieje się nie tak – w naszym organizmie lub w naszym życiu. Chroni nas przed zniszczeniem. Czasem jednak sam bywa niszczący. Jak słuchać bólu? I co robić, by go sobie nie dokładać?
Typowy neurotyk stale czymś się martwi, łatwo ulega nastrojom, często bywa przygnębiony. Miewa też wysokie wyniki w nauce.
Terapeuci behawioralni uznają, że objawy zaburzeń mają charakter wyuczony, a zatem do ich modyfikacji wykorzystuje się metody oparte na prawach uczenia.
Co sprawia, że przywiązujemy się do matki? Odpowiedź wydaje się prosta: przywiązujemy się do matki, ponieważ ją kochamy. Ale właściwie dlaczego ją kochamy? Czy przywiązujemy się do matki, bo nas karmi i zaspokaja nasze potrzeby? Czy miłość i przywiązanie są podstawową, wrodzoną potrzebą?
Lęk jest naturalną częścią naszego życia. Reagujemy nim na różne zagrożenia. Ale dlaczego w tej samej sytuacji jedni umierają z przerażenia, a inni co najwyżej mocniej się pocą?