Jarosław Świątek: Jak przebiegały wasze eksperymenty?
Dariusz Doliński: Chcieliśmy przeprowadzić replikację w miarę dokładnie. Również rozpoczęliśmy więc od ogłoszeń w gazecie. Wybraliśmy przede wszystkim gazetę „Metro”, rozdawaną bezpłatnie na przystankach komunikacji miejskiej. Osobom oferowaliśmy 50 zł w gotówce za mniej więcej 50 minut udziału w badaniu. Podawaliśmy numer telefonu. Gdy ludzie dzwonili, zadawaliśmy im pytania, które wstępnie eliminowały osoby, o których można było sądzić, że znają eksperyment Milgrama, osoby, o których można byłoby sądzić, że są chore, albo że są alkoholikami. Najróżniejsze tego typu przypadki były eliminowane. Ludzie przychodzili i dalej toczyło się to jak u Milgrama. Doktor Tomasz Grzyb wcielał się w rolę osoby, która rzekomo losuje rolę ucznia w tym eksperymencie. Badany dowiadywał się, że ma być nauczycielem. Cała dalsza procedura wyglądała tak samo jak w oryginalnym eksperymencie, przy czym – ze względu na nasze zainteresowania i hipotezy badawcze – stwarzaliśmy dwa warunki.
W warunkach kontrolnych było jak u Milgrama, tzn. pierwszy błąd doktora Grzyba za ścianą (oczywiście wcześniej dokładnie ustalono, w którym momencie ma nastąpić) skutkował poleceniem wydawanym przeze mnie do „nauczyciela”, żeby wcisnął pierwszy przycisk. Potem drugi błąd, kolejny przycisk – i tak aż do 10. przycisku.
W przypadku warunków eksperymentalnych pierwszy błąd doktora Grzyba skutkował komendą: „Proszę wcisnąć 10. przycisk”. To jest przycisk, przypomnę, oznaczony napięciem 150 woltów.
Jakie uzyskali Panowie wyniki?
Wyniki były – nie ukrywam – rozczarowujące dla nas. Z tego względu, że okazało się, że pomiędzy tymi dwiema grupa...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
