Coraz wyraźniej widzą też, co kryje się za tym obrazem. Głębokie poczucie beznadziei, ogólna niechęć i apatia, obniżony nastrój. Bo po co wstawać codziennie, gdy dni zlewają się w jeden? Te same smętne głosy nauczycieli przemawiające zza ekranu, niekończąca się lista zadań i obowiązków, ten sam bałagan w pokoju, stale krzycząca matka, totalny brak przerw, jedyna rozrywka to kolejny filmik na youtube. Czy można obejrzeć cały internet?
POLECAMY
Dzieci kwarantanny
O ile rok temu kilkutygodniowa, w założeniu, przerwa w stacjonarnej nauce mogła się wydawać ciekawą odskocznią od codzienności, o tyle dziś nie ma wątpliwości, że przedłużający się lockdown ma destrukcyjny wpływ na psychikę młodego człowieka, która do prawidłowego rozwoju potrzebuje kontaktu z drugą osobą.
Szkoła oprócz funkcji wychowawczo-edukacyjnej była dla nich również źródłem rozrywki. Spotkania z kolegami, przepychanki na korytarzu i rozmowy o niczym, śmiech, głupie pomysły - były częścią normalnego ciężkiego życia ucznia. Nagle wszystko się zmieniło. Kontakty z kolegami ograniczyły się prawie do zera, szczególnie starszych nastolatków, którzy dopiero co zmienili szkoły i nowe znajomości nie przetrwały takiej próby. Bo o czym do nich napisać? O czym rozmawiać?
Pandemia spowodowała, że wiele obszarów naszego życia przeniosło się do Internetu. Także relacje międzyludzkie w dużej mierze opierają się na kontakcie online. Taka forma utrzymywania relacji ma swoje wady i zalety. Łatwość dostępu i większa anonimowość zachęcają do nawiązywania relacji online. Mimo tego młodzież coraz częściej sygnalizuje, iż taka forma kontaktu w dłuższej perspektywie nie jest dla nich tak satysfakcjonująca, jak w realu, szczególnie jeśli komunikacja ta jest oparta głównie na wiadomościach tekstowych. Warto wskazywać nastolatkom, aby starali się kontaktować ze sobą poprzez wiadomości głosowe lub wideorozmowy.
Pandemia a zaburzenia emocjonalne nastolatków
Przedłużająca się izolacja skutkuje u dzieci i młodzieży coraz częstszym występowaniem zaburzeń emocjonalnych, w tym depresyjnych. Ograniczenie kontaktów interpersonalnych rzutuje na kompetencje emocjonalno-społeczne dzieci, znacząco je obniżając. Młodzi w relacjach z innymi coraz częściej czują się niepewnie, obawiają się powrotu do szkoły, konieczność konfrontacji z innymi wywołuje u nich lęk. Widoczny jest dystans i powierzchowność w relacjach rówieśniczych, a te w konsekwencji zwiększają poczucie samotności i niezrozumienia.
Jak pisała znana psychoterapeutka specjalizująca się w obszarze pracy z rodziną Virginia Satir: wszystko zaczyna się w rodzinie. Naturalne jest, że negatywne skutki, pandemii, w tym emocjonalne, widoczne są także u dorosłych. Niepokój, frustracja, rozgoryczenie, złość, tęsknota spowodowane izolacją dotykają zarówno dzieci, jak i rodziców. Szczególnie ważne jest w tej sytuacji wzajemne zrozumienie, otwarta komunikacja, wsparcie, ale także możliwość spędzenia czasu bez rodziny – to taki wentyl dla naszej psychiki, aby na chwilę odetchnąć, spojrzeć na pewne sprawy czy osoby z dystansu. Izolacja społeczna i konieczność ciągłego przebywania z tymi samymi osobami, jak bardzo byśmy ich kochali, może być uciążliwa, zwłaszcza gdy trwa długo, a jej zakończenie nie jest bliżej określone. To, że mama chce wyjść sama na spacer czy dziecko chce samo się pobawić, jest asertywnym i pożądanym sposobem radzenia sobie w sytuacji przeciążenia, w tym przypadku swoją ciągłą obecnością.
Czas i komunikacja są elementami bazowymi każdej relacji. W związku z izolacją dzieci od rówieśników ważne jest, aby rodzice rozmawiali ze swoimi dziećmi o ich emocjach, obawach czy wątpliwościach. Jeżeli dziecko ma trudności w formułowaniu swoich myśli, albo odpowiada zdawkowo, warto jest zadawać mu pytania bardziej konkretne, zachęcać do rozmowy poprzez pytanie go o jego zdanie na dany temat, samemu inicjować rozmowy, wykazywać realne zainteresowanie dzieckiem i jego potrzebami. O ile komunikacja z młodszymi dziećmi jest dla rodziców zwykle łatwiejsza ze względu na naturalną większą otwartość i spontaniczność dzieci, o tyle w przypadku nastolatków często napotykają oni na opór i niechęć do rozmowy. Warto wskazać rzecz być może oczywistą - świadomość rodziców, z jakimi trudnościami mierzy się ich dorastające dziecko, jest pomocna w komunikowaniu się z nim, motywowaniu go i wzmacnianiu jego kompetencji emocjonalno-społecznych. Więcej na ten temat w moim artykule: Trudności okresu dorastania – z czym mierzy się współczesny nastolatek?
Nie bój się szukać pomocy
Połowa wszystkich schorzeń psychicznych zaczyna się w wieku 14 lat, ale większość przypadków jest niewykryta i nieleczona (1). WHO alarmuje, iż jeden na sześciu z nastolatków w wieku od (10-19) doświadcza problemów ze zdrowiem psychicznym głównie depresji i leku, a niestety samobójstwo to trzecia najczęstsza przyczyna zgonów wśród 15-19-latków (2).
Jak zatem wzmocnić dzieci i młodzież w tym obszarze w obecnej sytuacji? Rozwiązaniem może być videoterapia online, jaką oferuje platforma Avigon.pl. Łatwy dostęp do wykwalifikowanych specjalistów, możliwość dostosowania terminu i czasu spotkania do swoich planów i potrzeb, krótki czas oczekiwania na wizytę to z pewnością istotne zalety. Nie bez znaczenia jest fakt, że młody człowiek w trakcie spotkania z psychologiem przebywa w znanym sobie miejscu, w którym czuje się swobodnie i bezpiecznie, a to jest bardzo ważne, zwłaszcza podczas pierwszych spotkań. W obecnej sytuacji wsparcie psychologiczne dzieci i młodzieży jest szczególnie ważne. Terapia za pośrednictwem Internetu może być również przydatna w dotarciu zarówno dla nastolatków, którzy unikaliby leczenia z powodu stygmatyzacji społecznej jak również tych cięższymi objawami, którzy niechętnie szukają pomocy na własną rękę (3).
Pamiętajmy, że im szybciej dostrzeżemy trudności emocjonalne dziecka i na nie zareagujemy, tym mniejsze negatywne konsekwencje. Możliwość rozmowy z osobą, która akceptuje, rozumie, nie ocenia, wspiera i motywuje, dla młodych osób jest bardzo ważna. Tacy specjaliści są dostępni na Avigon.pl, zatroskanych rodziców zapraszamy do kontaktu i spotkań online.
- Kessler RC, Angermeyer M, Anthony JC, et al. Lifetime prevalence and age-of-onset distributions of mental disorders in the World Health Organization’s World Mental Health Survey Initiative. World Psychiatry 2007; 6: 168–76
- https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/adolescent-mental-health
- Salzer S, Stefini A, Kronmüller KT, Leibing E, Leichsenring F, Henningsen P, et al. Cognitive-behavioral and psychodynamic therapy in adolescents with social anxiety disorder: a multicenter randomized controlled trial. Psychother Psychosom. 2018;87(4):223–33.
W materiale wykorzystano autentyczne wypowiedzi rodziców nastolatków.
