Czterysta tropów, jeden kierunek

Przez wiele lat różne podejścia czy systemy psychoterapii akcentowały swoją odrębność i wyjątkowość poprzez własne systemy pojęciowe i specyficzne języki opisu człowieka i pracy terapeutycznej. Wykształceni klienci czasami starają się ustalić, w jakim podejściu pracuje terapeuta, za którego usługi płacą. Nie jest to łatwe. Inwentaryzując same nazwy szkół można się obecnie doliczyć ponad czterystu różnych podejść.

Prawie każde z wiodących podejść ma do zaoferowania jakieś wartościowe perspektywy rozumienia klientów i pomagania im. Jednak coraz trudniej zaakceptować zamykanie się jedynie w kręgu jednej szkoły i rezygnację z tego, co oferują inne. Duże badania, które objęły 3000 psychoterapeutów z 20 krajów, ujawniają, że już ponad połowa badanych nie jest związana tylko z jednym podejściem czy systemem psychoterapeutycznym. Coraz częściej praktykujący psychoterapeuci na całym świecie próbują przezwyciężyć podziały i sięgają do całego dorobku dwudziestowiecznej psychoterapii. Osiągając dojrzałość zawodową, na własną rękę poszukują i wybierają w różnych podejściach to, co wydaje im się lepiej służyć różnym klientom z różnymi problemami. Praktyka taka kiedyś była określana mianem „eklektyzmu”. Sugerowało ono powierzchowność i przypadkowe sięganie po różne techniki, bez głębszego zrozumienia teoretycznego. Jeszcze niedawno psychoterapeuta wyszkolony w określonym podejściu, czuł się zobowiązany uprawiać psychoterapię ściśle według zasad obowiązujących w „szkole”, do której należał. Korzystanie z dorobku innych podejść nieraz było traktowane jako odstępstwo lub błąd w sztuce.

Od kilkunastu jednak lat „integracja psychoterapii” posiada wyraźnie pozytywne konotacje. Oznacza ona poszukiwanie uporządkowanego i całościowego myślenia o pacjencie i wykorzystywanie różnych perspektyw i metod postępowania w procesie zmiany. Wyróżnić można kilka sposobów prowadzenia takich poszukiwań. Jeden z nich polega na rozpoznawaniu wspólnych czynników, które występują w bardzo ró...