Świadomy oddech

Praca z oddechem wspiera współczesnego człowieka w trzech głównych obszarach. Każdy z nich obejmuje nieco inne sposoby pracy oddechem lub te same techniki są stosowane w innych celach. 

Obszary wykorzystania oddechu jako formy terapii:

• Radzenie sobie ze stresem na co dzień poprzez rozluźnianie systemu nerwowego i napięcia ciała, budowanie stabilności i równowagi emocjonalnej, podnoszenie odporności psychicznej i fizycznej, utrzymywanie pożądanego nastroju i odpowiedniego poziomu energii;
• Uwolnienie ciała i psychiki z niekorzystnych uwarunkowań – najczęściej w gabinecie lub na warsztacie można pracować nad schematami myślenia i odczuwania, które ograniczają drogę do realizowania siebie i nawiązywania związków o głębokiej wartości; dodatkowo do uwolnienia ciała od chronicznych napięć prowadzących do chorób i określonych sposobów przeżywania – napięcia fizyczne powstają w reakcji na określone formy kontaktu z otoczeniem i jeśli nie są rozładowywane na bieżąco, powodują napięcia fizyczne i powiązane z nimi emocje. Praca nad reorganizacją tych psychofizycznych napięć i ich stopniowe rozładowanie to droga do osiągania fizycznej pełni i zwiększanie psychicznego komfortu;
• Poszerzanie świadomości samego siebie – zdolność do odczuwania połączenia z sobą samym, współczucia wobec siebie i innych, a także do odczuwania głębokiego związku z naturą i procesem życia.

Te trzy obszary mają płynne granice i czasem na siebie zachodzą.

Oddech na co dzień

Codzienna praktyka oddechu to jak codzienna higiena. Nie kwestionujemy mycia zębów – chcemy czuć się świeżo. W podobny sposób na poziomie psychicznym i fizycznym możemy dbać o siebie za pomocą oddechu.

Najpopularniejsze są oddechowe praktyki uważności, praktyki antystresowe i podnoszące odporność. O tym, dlaczego warto pracować z oddechem, pisze Catherine Dowling w swojej książce Odrodzenie i oddech: potężna technika osobistej przemiany.

Wskazuje ona, że „przeciętny człowiek bierze 20 tys. oddechów dziennie, co oznacza, że sto metrów kwadratowych naszych płuc wystawione jest na działanie 8 tys. litrów powietrza – krew przenosi życiodajny tlen do komórek naszego ciała, co pozwala nam radzić sobie ze stresem życia codziennego, regenerować się i cieszyć się życiem. W drodze powrotnej z komórek krew niesie 70% końcowych produktów przemiany materii, by wyeliminować je przez płuca. Choćby z tych powodów – rewitalizacji i pozbycia się toksyn – opłaca się nauczyć oddychać skutecznie”. W przeciwnym razie nasze ciało zostaje obciążone toksynami do przetworzenia. Dzieje się tak dlatego, że w mikroskali oddech dociera do każdej komórki i w niej toczą się procesy oddechowe. 

Oddech i uwaga skierowana w dane miejsce w ciele, a także świadoma i życzliwa obecność oraz praktyka oddechu pomagają uświadomić sobie to, co nieświadome i dokonać integracji. Odpuszczamy kontrolę, a ciało przestaje podtrzymywać wzorzec napięcia. Mamy więcej energii, żeby żyć. 

Oddech – klucz do rozluźnienia

W połowie lat siedemdziesiątych książka kardiologa dr Herberta Bensona The Relaxation Response (Odruch relaksacji) była bestsellerem. Autor twierdzi, że dolnobrzuszne, przeponowe oddychanie włącza parasympatyczny układ nerwowy, który odpowiedzialny jest za rozluźnienie i uspokojenie. Oddychając przez nos, torem brzusznym, gdzie wdech ma cztery sekundy, a wydech osiem sekund, stymulujemy nerw błędny i wydziela się acetylocholina – uspokajający neurotransmiter. Spowalnia się akcja serca i możemy podejmować lepsze decyzje. Nerw błędny to najdłuższy nerw w ciele – odpowiada za pracę wielu narządów.

Praktyka oddechu koordynuje również pracę obszarów mózgu, takich jak środkowa część kory przedczołowej, która odpowiada za kluczowe aspekty życia ludzkiego, czyli za:

• równowagę emocjonalną: kontroluje, aby niższe regiony limbiczne były wystarczająco pobudzone, tj. ani za mało (tak, aby życie miało dynamikę i sens), ani za dużo (tak, aby nie być całkowicie owładniętym),
• elastyczność odpowiedzi: zdolność do zahamowania impulsów oraz zatrzymania się przed podjęciem działania, co umożliwia rozważen...