Praktyka uważności to prosty i skuteczny sposób na zachowanie i poprawę zdrowia fizycznego, psychicznego oraz dobrego samopoczucia. Pomaga także dorosłym wkroczyć na ścieżkę pogłębionego rozwoju duchowego i świadomości. Metoda ta przekracza granice wieku, choroby, dyscyplin naukowych i uwarunkowań środowiskowych. Stała się użyteczna prawie dla każdego. Termin uważność wszedł do języka codziennego. W ostatnich latach czasopisma takie jak: „Huffington Post”, „New York Times”, „Washington Post” i „Time” często publikują artykuły na ten temat. Na okładce magazynu „Time” z 2 lutego 2014 roku pojawił się nagłówek „Rewolucja uważności”.
POLECAMY
Na blogu „Huffington Post” 2014 rok obwołano „Rokiem Życia w Uważności”. Nawet postaci ze świata polityki popierają ten kierunek. Tim Ryan, kongresmen ze stanu Ohio, w książce Mindful Nation (2012) opisał swoje doświadczenie praktykowania uważności i wyraził poparcie dla stosowania tej metody w wojsku, opiece zdrowotnej i edukacji. Nazwał uważność „cichą rewolucją”. Fundacja znakomitej aktorki Goldie Hawn wspiera włączenie praktyki uważności do edukacji oraz program „MindUp” – oparty na badaniach program szkoleniowy dla edukatorów i dzieci, który łączy neurobiologię kognitywną, psychologię pozytywną i uważną świadomość po to, aby rozwijać umiejętności społeczne i inteligencję emocjonalną. Lista zwolenników uważności jest długa.
Zwolennicy uważności są wszędzie
Dlaczego ta praktyka tak się rozwija? Kilka tysięcy lat doświadczenia i wiedzy Wschodu oraz najnowsze odkrycia naukowe Zachodu potwierdzają, że uważność i związane z nią praktyki mają korzystny wpływ na stan naszego zdrowia. Ostatnie osiągnięcia naukowe i napływające nieustannie pozytywne wyniki badań są siłą napędową popularności uważności. W latach 1980–2012 liczba poświęconych jej artykułów naukowych wzrosła 477 (!) razy.
Kiedy w ciągu ostatnich lat miałam wykłady na temat uważności, wiele razy zaglądałam na stronę ClinicalTrials.gov, żeby przejrzeć listę badań klinicznych. To strona zapewnia łatwy dostęp do informacji na temat badań klinicznych, sponsorowanych przez państwo i firmy prywatne, które dotyczą szerokiego zakresu chorób i stanów chorobowych. W latach 2008–2014 zaobserwowałam wzrost liczby badań klinicznych nad uważnością z 55 do 430. Wśród tych, którzy je prowadzą, są krajowe instytuty zdrowia, w tym National Center for Complementary and Alternative Medicine, National Institute of Mental Health, National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism i National Cancer Institute.
Jeśli przeanalizujemy dokładnie stronę ClinicalTrials.gov, to okaże się, że badania nad uważnością dotyczą różnych form i aspektów tej praktyki, np.: uważnego oddychania, jedzenia, słuchania, chodzenia, ruchu/jogi i technik, które koncentrują się na współodczuwaniu. Wiele badań dotyczy chorób fizycznych i psychicznych. Istnieją badania, które zgłębiają wpływ uważności na określone zaburzenia układów: sercowo-naczyniowego, oddechowego, odpornościowego i nerwowego. Inne badają jej wpływ na uzależnienia, problemy związane z narkotykami i alkoholem, leczenie bólu, zaburzenia odżywiania i problemy dotyczące kontroli masy ciała, zaburzenia nastroju i depresję, różne formy zaburzeń lękowych, zachowania samobójcze, a nawet na psychozę. Istnieją także badania, które biorą pod lupę zastosowanie uważności w różnych grupach wiekowych, np. u dzieci, nastolatków, dorosłych i osób starszych.
Wiele metaanaliz zawiera podsumowania wyników zakończonych badań. Uważność zyskuje coraz większą popularność w siłach zbrojnych, szkolnictwie i opiece zdrowotnej. Szczególne znaczenie ma kilka kierunków badań w tym obszarze, np. nad wpływem uważności na funkcjonowanie mózgu, kontrolowanie emocji, funkcje immunologiczne czy pozytywne emocje.
Świadomy kontakt ze wszystkim
Czym zatem jest uważność? Najprościej można ją zdefiniować jako bycie świadomym. Istotą uważności jest akceptujące i pełne życzliwości zwracanie uwagi na to, co dzieje się tu i teraz. Uważność to zauważanie, przyjmowanie i obserwowanie tego, co się wydarza w każdej chwili, z ciekawością i otwartością na wszelkie doświadczenia: przyjemne, nieprzyjemne czy neutralne. Thich Nhat Hanh – wietnamski mnich, pisarz, filozof i poeta, zgłoszony do Pokojowej Nagrody Nobla (uważam go za ucieleśnienie uważności) – definiuje tę praktykę jako bycie w...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
