Zapracowani i nieszczęśliwi

Pułapki pracoholizmu

1. Pułapka wadliwości i wstydu. Pracoholik czuje się „wadliwy” i ma silne poczucie wstydu. Wiąże się to z niskim poczuciem własnej wartości. W dzieciństwie doświadczał ze strony rodziców – skupionych na osiągnięciach dziecka – chłodu emocjonalnego i miłości warunkowej. Dlatego teraz, by poradzić sobie z negatywnymi emocjami – bezradnością, brakiem akceptacji siebie i złością – dąży do realizacji wygórowanych standardów, chce się nieustannie wykazywać. Zapracowanie pozwala mu zastępczo radzić sobie z potrzebą uznania i akceptacji. Pracoholik blokuje w ten sposób emocje negatywne, to jednak prowadzi do poczucia wewnętrznej pustki emocjonalnej, co niestety tylko wzmacnia jego przekonanie o własnej wadliwości. Z drugiej strony zapracowanie prowadzi do silnego pobudzenia związanego z wyrzutami adrenaliny i stymulacją. Pracoholik uważa, że tego „przyjemnego” pobudzenia może mu dostarczyć wyłącznie intensywna praca. Coraz większe poczucie wadliwości i wstydu redukuje zatem coraz dłuższą i intensywniejszą pracą, i dzięki temu chociaż przez chwilę czuje się ze sobą dobrze.

2. Pułapka izolacji społecznej. Wiele osób uzależnionych od pracy wspomina, że w dzieciństwie doświadczało poczucia wyizolowania i odrzucenia. Te doznania sprawiają, że dorosły pracoholik walczy o akceptację i uznanie. W relacjach przyjmuje postawę roszczeniową i wywyższa się – im bardziej czuje się wyizolowany społecznie, tym bardziej się wywyższa. Zapracowywanie się daje mu poczucie bycia „kimś lepszym”. Strategia ta przynosi jednak skutek odwrotny do zamierzonego – powoduje brak akceptacji i odrzucenie przez innych, co jeszcze wzmacnia poczucie izolacji i utrwala błędne koło uzależnienia od pracy.

3. Pułapka deprywacji emocjonalnej. Niezaspokojenie w dzieciństwie potrzeb uwagi, bliskości, ciepła, dzielenia się uczuciami sprawia, że dorosły pracoholik doświadcza deprywacji emocjonalnej. A jego sposób radzenia sobie z tym przykrym doświadczeniem tylko je pogłębia. Przyjmując postawę roszczeniową lub przejawiając zachowania bierno-agresywne, pracoholik często traktuje innych w sposób poniżający i degradujący, a to dodatkowo zwiększa jego pocz...