Ponieważ tutoring nie jest niczym nowym, może się wydawać, że odwołanie się do tej metody w warunkach polskiej szkoły nie wniesie żadnych pożądanych zmian, których niecierpliwie wyglądają nauczyciele, uczniowie i rodzice. Zapewne pojawią się krytyczne opinie, że wychowawcy mają za mało czasu, a samorządy lokalne i organy nadzoru pedagogicznego nie zgodzą się na zmiany. Może pojawić się szereg wątpliwość i obaw, ale pewne jest, że już realizowany w niektórych szkołach polskich tutoring szkolny przynosi pozytywne rezultaty (potwierdzają to np. badania prowadzone przez dr M. Sitko we wrocławskich gimnazjach, które zdecydowały się na wdrożenie tej metody).
Tutor, tutoring...
W języku łacińskim słowo tutor oznacza obrońcę, protektora bądź opiekuna, ale także „bronić”, „zabezpieczać”. W łacinie istnieje również określenie tutus, używane np. w odniesieniu do osoby chronionej. Oba pojęcia są ze sobą wyraźnie powiązane, a ich relacja stanowi podstawę rozumienia metody tutoringu. Już Seneka zauważył, że człowiek mądry (roztropny, rozważny) jest również człowiekiem bezpiecznym. Zatem można przyjąć, że tutor jest wychowawcą, który pomaga wychowankowi stawać się mądrym i w ten sposób przyczynia się również do jego bezpieczeństwa (większa roztropność oznacza mniej głupstw). Współcześnie odniósł się do tego również profesor Kazimierz Szewczyk, który dostrzegł w wychowaniu do mądrości podstawowy cel pracy nauczyciela.
Należy zauważyć, że tutoring w ciągu wieków ulegał wyraźnym przeobrażeniom. To, co od XVI wieku kojarzone było z elitarną pracą osobistych opiekunów studentów angielskich uniwersytetów w Oksfordzie i Cambridge, już na przełomie wieków XIX i XX zostało powiązane z edukacją robotników, którzy pobierali nauki u swoich bardziej zdolnych kolegów. Mimo że obie formy tutoringu są nadal realizowane, to współcześnie metodę wykorzystuje się do jeszcze innych edukacyjnych celów. Chodzi o szeroko stosowany tutoring rówieśniczy (ang. peer tutoring), polegający na wzajemnym uczeniu się osób w zbliżonym wieku i z podobnych grup społecznych, które nie są nauczycielami.
Tutoring szkolny
Mimo że tutoring ma swoje źródło w anglosaskim systemie edukacji, z czasem przekroczył granice Wspólnoty Brytyjskiej i dotarł także do Polski. W naszym kraju jednak konieczne było dopasowanie go do istniejącej już praktyki edukacyjnej – w ten sposób powstał tutoring szkolny. To forma bezpośredniej i indywidualnej pracy pedagogicznej z uczniem, przy szczególnym uwzględnieniu godności podopiecznego i wychowawcy. Od 17 lat jest z powodzeniem stosowana w Autorskich Liceach Artystycznych i Akademickich ALA we Wrocławiu i Częstochowie (to niepubliczne szkoły eksperymentalne o statusie szkół publicznych. W skład istniejącego od 1995 roku wrocławskiego zespołu ALA wchodzi trzyletnie Społeczne Liceum Ogólnokształcące oraz czteroletnie Społeczne Liceum Sztuk Plastycznych. W Częstochowie do sieci ALA należy od 2003 roku Społeczne Liceum Ogólnokształcące, zaś od 2011 Gimnazjum Artystyczne i Akademickie AGA).
Tutoring szkolny odwołuje się do nurtu pedagogiki personalno-egzystencjalnej. Dlatego u jego źródeł tkwi spotkanie człowieka z człowiekiem (wychowawcy – tutora z uczniem – podopiecznym), którego istotą jest wzajemny szacunek dla osobistych systemów wartości, bogactwa doświadczeń, wiedzy i umiejętności. Celem owego
spotkania jest nawiązanie opartej na wzajemnym szacunku i dialogu współpracy, przynoszącej korzyści rozwojowe każdej ze stron. Doświadczenia ALA pokazują, iż na gruncie szkolnym owa współpraca realizuje się w trzech obszarach: rozwojowym (wychowawczym), naukowym oraz artystycznym.
Efekty stosowania w ALA tutoringu dały impuls do tego, aby spróbować przenieść go w realia polskiej szkoły publicznej. Od 2008 roku prowadzony jest program „Tutoring we wrocławskim gimnazjum”, który ma zmienić organizację zajęć wychowawczych z zespołowych na indywidualne. Program zakłada, iż...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
