Kiedy powiem „proszę teraz nie myśleć o swoim wychowawcy”, to zanim zrozumiesz i logicznie zinterpretujesz instrukcję tego przekazu, z pewnością zobaczysz swojego nauczyciela – kolor jego marynarki, fryzurę, a nawet usłyszysz tembr jego głosu. Mózg nie zapamiętuje bowiem w sposób linearny, co oznacza, że nie utrwala w procesie uczenia się konkretnych liter, ale przetwarza je na obrazy, dźwięki. Dlatego, żeby zapamiętać nowe informacje, najlepiej zanotować je nielinearnie.
Z myślą o mózgu
Najbardziej znanym sposobem nielinearnego notowania jest tworzenie tzw. map myśli (z ang. mind maps). Stają się one coraz bardziej powszechną techniką zapisu i zarządzania informacją, a nie tylko innowacyjnym sposobem notowania.
Ich głównym propagatorem jest Tony Buzan, światowej sławy autorytet w dziedzinie usprawniania pracy umysłowej, którego książki o efektywnym uczeniu się znane są polskim czytelnikom.
Jak korzystać z notatek?
• Koniecznie przejrzyj notatki w ciągu 24 godzin od ich sporządzenia. Jest to istotne ze względu na trwałość zapamiętywania, a więc przesłania informacji z pamięci krótkotrwałej do długotrwałej. W trakcie lekcji informacje kodowane są w tej pierwszej i jeśli nie zostaną powtórzone, to nie zostaną w niej długo. Powtórzenie sprawi, ze zostaną przesłane do pamięci długotrwałej i zagwarantujemy sobie ich zapamiętanie. Pamiętaj: jeżeli w ciągu 24 godzin po sporządzeniu notatek nie przejrzysz ich, możesz zapomnieć do 80 proc. ich zawartości. • W czasie pierwszego przeglądania notatek koniecznie je zredaguj. Podkreśl te informacje, których nie rozumiesz, ewentualnie te, które trzeba dodatkowo uzupełnić; rozwiń skróty, których nie używasz na co dzień, by później z łatwością je rozszyfrować. Wypisz na marginesach w formie haseł to, co Twoim zdaniem w notatce jest najistotniejsze itp. • Ważne jest, by okresowo dokonywać przeglądu zrobionych przez siebie notatek. Wystarczy poświęcić 10–15 minut w ciągu tygodnia na przejrzenie notatek z każdego przedmiotu, by później efektywniej się uczyć. Zapamiętywanie jest bardziej skuteczne, gdy realizujemy je przez odwołanie się do wcześniej przyswojonego materiału. |
Popularność map myśli wiąże się między innymi z faktem, że jest to sprawdzony sposób na szybkie tworzenie notatek, ale zgodnie z zasadami funkcjonowania naszego mózgu. Stąd kreśląc mapę myśli, wykorzystujemy równocześnie możliwości obu półkul mózgu: lewej, odpowiedzialnej za analizę, logikę, słowa, liczby i prawej, związanej z wyobraźnią, przestrzenią, rytmem i kolorem. Aktywizując równocześnie dwie półkule móz[-]gowe, zapamiętujemy i szybciej, i bardziej efektywnie.
Mapa myśli składa się z centralnego słowa-klucza i odchodzących od niego połączeń. Jest więc zorganizowana tak, jak wiedza w naszym mózgu i w pełni uwzględnia sposób pracy mózgu – integrujący i skojarzeniowy. Gdy wypowiemy słowo: „wakacje”, to jak na zawołanie zostaną przywołane skojarzenia...