Metaanaliza (czyli przegląd wielu badań) wykazała, że krótszy sen u nastolatków najbardziej, bo dwukrotnie podnosi prawdopodobieństwo zmniejszenia ilości pozytywnego nastroju8, a jednym z kryteriów rozpoznania depresji jest anhedonia, czyli właśnie utrata radości z rzeczy, które kiedyś nas cieszyły, zatem anhedonia to coś innego niż smutek. Krótszy sen podnosi również ryzyko agresji o 82% oraz ryzyko lęku o 41%.
POLECAMY
Moje doświadczenia to potwierdzają – czasami wystarczy kilka tygodni pracy nad snem nastolatka, aby jako „skutek uboczny” obniżył się poziom lęku czy podniósł nastrój. Co oczywiście nie oznacza, że jest to łatwe. Z drugiej strony, widziałem przypadki, kiedy uspokojenie trybu życia rodziców oraz zmniejszenie ich stresu wpływało dobrze na sen dziecka.
Co przyczynia się do zaburzeń snu u nastolatków?
1 Niedopasowanie pór wstawania do chronotypu nastolatków
Nastolatkowie mają naturalnie przesunięty rytm okołodobowy (można to obiektywnie zmierzyć późniejszą porą wydzielania melatoniny w ich organizmie). Innymi słowy, później robią się senni, a kazanie im chodzić spać o 22:00 i wstawać o 5:00 raczej nie wyjdzie im na dobre. Są nawet badania pokazujące, że kiedy opóźnimy nastolatkom porę rozpoczęcia szkoły o jedną godzinę, to:
- poprawiają się ich wyniki w nauce,
- mają lepszy nastrój i mniej objawów depresyjnych,
- są lepiej oceniani przez nauczycieli,
- następuje znaczne zmniejszenie porannych wypadków samochodowych (badania były w USA)2.
Warto to rozważyć przy wyborze szkoły, tak jak zasugerowałem pewnej mamie nastoletniej pacjentki z Warszawy, która cierpiała na zaburzenia lękowe. Jej córka chodziła do prestiżowego liceum na drugim końcu miasta, więc musiała wstawać o 5:30 rano. Wieczorem natomiast uczyła się do 22:00. Ani jedno, ani drugie nie sprzyja zdrowiu psychicznemu nastolatki.
2 Nieregularne pory wstawania
Niedosypiający w tygodniu nastolatkowie próbują nadrobić straty w weekend – śpią do 11:00, 12:00 (gdzie w tygodniu wstają na przykład o 6:30). W ten sposób niszczą swój rytm okołodobowy, doświadczają jakby jet-lag...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
Dołącz do 50 000+ czytelników, którzy dbają o swoje zdrowie psychiczne
Otrzymuj co miesiąc sprawdzone narzędzia psychologiczne od ekspertów-praktyków. Buduj odporność psychiczną, lepsze relacje i poczucie spełnienia.
