Wywiad z dyrektorem dr. hab. Pawłem Poszytkiem EuroSkills 2023

Materiały PR

Gospodarka, szkolnictwo czy rynek pracy to obszary, które podlegają ciągłym zmianom. W jaki sposób wydarzenie, jakim jest EuroSkills, na nie wpływa i jak kształtuje te zmiany oraz trendy?

Dzień dobry, Pani Redaktor, niezwykle istotne jest, aby oddać skalę tego wydarzenia oraz – tak jak Pani zaznaczyła – dobrodziejstwa, które z niego płyną dla młodych, dla edukacji, dla gospodarki. Tytułem wyjaśnienia, EuroSkills to europejska edycja światowych zawodów WorldSkills, inicjatywy o 70-letniej tradycji, realizowanej w 85 krajach. Co 2 lata odbywają się naprzemiennie zawody światowe WorldSkills oraz edycja europejska, czyli EuroSkills.

POLECAMY

Przyznanie Polsce organizacji tego wydarzenia jest olbrzymim zaszczytem, wyróżnieniem, dowodem zaufania do Polski i do Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji. Warto podkreślić, że Polska ubiegała się o organizację tego wydarzenia, ale w roku 2027. Wybuch wojny w Ukrainie, odebranie Rosji prawa organizacji EuroSkills w 2023 roku oraz fakt, że Polska zapisała się na mapie świata jako kraj, który pierwszy i w największym zakresie od początku wsparł Ukrainę i miliony ukraińskich uciekinierów wojennych, sprawiły, że wybór Polski stał się oczywisty i niezwykle nobilitujący.

Podkreślić też warto, że w normalnych okolicznościach każde państwo dysponuje 4-letnim okresem na przygotowanie wydarzenia. My mamy rok. I chyba całkiem dobrze sobie radzimy, gdyż z federacji WorldSkills oraz krajów członkowskich płyną słowa uznania, realnego wsparcia i pochwały, że w tak krótkim czasie Polska była i jest w stanie zorganizować wydarzenie o takiej skali.

Odnośnie do oddziaływania na szkolnictwo, gospodarkę czy rozwój młodych uczestników tej inicjatywy, pozwoli Pani Redaktor, że przytoczę parę liczb i przykładów. Samsung Electronics, globalny partner Premium WorldSkills International, szkoli uczestników WorldSkills w Samsung Skills Education Centre, a od 2007 roku firma zatrudnia około 490 młodych koreańskich specjalistów, którzy brali udział w koreańskich krajowych konkursach umiejętności. Badania i raport z 2021 roku dla WorldSkills UK wykazały, że wysoko wykwalifikowani młodzi ludzie są chętniej zatrudniani i zarabiają średnio o 14 tys. funtów więcej niż rówieśnicy. Co najważniejsze, z badań tych wynika, że inwestycja w zawody WorldSkills UK zwróci się brytyjskim podatnikom z imponującym naddatkiem: każdy zainwestowany przez Departament Edukacji 1 GBP przynieść może nawet 4,50 GBP poprzez przyszłe zyski i rozwój danych branż.

Z kolei WorldSkills Canada opublikowało badania wskazujące na to, że 68% widzów na krajowych zawodach WorldSkills dowiedziało się o ścieżkach i możliwościach budowania kariery w oparciu o wykształcenie techniczne/zawodowe, a ponad 76% wizytujących potwierdziło swoje zainteresowanie nowo poznanymi ścieżkami kariery zawodowej.

Powyższe dane najlepiej obrazują skale, rozmach i oddziaływanie inicjatywy. Na świecie EuroSkills czy WorldsSkills są tak rozpoznawalne, jak Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej, szczyty klimatyczme, ONZ-owski World Urban Forum czy IGF Internet Governance Forum. Oczywiście wymieniane wydarzenia mają odmienną naturę i cele, ale skala jest właśnie taka.

W przyszłym roku światowa edycja WorldSkills odbędzie się we Francji, a o możliwość organizacji zabiegał sam prezydent Emmanuel Macron.

EuroSkills Gdańsk 2023 to wyjątkowe spotkanie kierowane do młodych profesjonalistów z całej Europy. Jak Polska będzie reprezentowana podczas tegorocznej edycji konkursu? Jakie grupy będą rywalizować o szansę zostania najlepszymi w Europie w wybranej przez siebie konkurencji?

I znowu kilka słów historii. Polska w 2017 roku stała się oficjalnym krajem członkowskim WorldSkills Europe. W chwili przyznania Polsce prawa organizacji europejskich zawodów w ramach FRSE powstały struktury dedykowane temu programowi. Tak jak podkreśliłem powyżej, na organizację mamy rok.

We wrześniu przyjadą do Gdańska 32 europejskie reprezentacje, włącznie z Polską, które tworzą młodzi, utalentowani ludzie w wieku od 18 do 25 lat. Polska drużyna została wyłoniona w wyniku listopadowego konkursu SkillsPoland oraz edycji specjalnych, które od zeszłego roku nieustannie organizowaliśmy we współpracy z uczelniami, przedsiębiorcami, ze szkołami branżowymi. To było olbrzymie wyzwanie. Każda edycja musiała zostać przeprowadzona według standardów EuroSkills, zadania dla młodych były przygotowane przez niezależnych ekspertów reprezentujących ww. środowiska.

Dzięki naprawdę heroicznej pracy pracowników Fundacji oraz zaangażowanych partnerów udało się dokonać rzeczy, wydawałoby się, niemożliwej. W ciągu ostatniego roku została skompletowana 46-osobowa drużyna w 40 kategoriach. Polską kadrę zasila również 40 ekspertów, którzy na co dzień czuwają nad procesem szkoleniowym naszych młodych zawodowców. Z dumą możemy powiedzieć, że będziemy najliczniejszym teamem tegorocznych edycji. Nasi zawodnicy przygotowują się intensywnie i jesteśmy przekonani, że do września będą w bardzo dobrej formie. Poza treningami indywidualnymi, pod okiem specjalistów, organizujemy dla nich liczne zgrupowania, zabieramy na europejskie edycje zawodów, gdzie mogą podpatrzeć swoich konkurentów lub gościnnie, poza konkursem, uczestniczyć w zawodach. Tak było ostatnio w Amsterdamie w trakcie holenderskich eliminacji do EuroSkills Gdańsk 2023.

Osoby biorące udział w EuroSkills będą mogły przypatrywać się, jak młode, ambitne osoby walczą o tytuł najlepszych w swojej branży. Proszę powiedzieć, rywalizację w jakich kategoriach będziemy mogli podziwiać już we wrześniu.

Trzeba podkreślić, że EuroSkills to najbardziej wszechstronny konkurs zawodowy na świecie. W jednym miejscu spotykają się specjaliści z branży budowlanej, informatycznej, gastronomicznej, nowych technologii czy sztuki. Reprezentanci 32 państw rywalizować będą w 43 konkurencjach, które zamykają się z w 6 obszarach tematycznych:

  • technologia wytwarzania i inżynieria,
  • technologia informacyjna i komunikacyjna,
  • technologia budowlana,
  • usługi społeczne,
  • transport i logistyka,
  • sztuka i moda.
     

Powyższe obszary zebrane w całość tworzą trzon gospodarki każdego państwa – zawody od najbardziej tradycyjnych po nowoczesne, interdyscyplinarne, technologiczne specjalizacje. Dlatego też będziemy obserwowali zmagania młodzieży w takich branżach, jak dekarstwo, florystyka, piekarstwo, instalacje elektryczne, gotowanie (Polska może pochwalić się wicemistrzem świata) czy opieka medyczna, po zawody wysoko technologiczne, jak web development, budownictwo 3D, frezowanie CNC, mechatronika czy IT Software Solution for business.

W branży HR bardzo dużo mówi się o zawodach przyszłości. Młodzi zastanawiają się, jaką drogę wybrać, żeby mieć gwarancję ciekawej, stabilnej i dobrze płatnej pracy. Jakie zawody, Pana zdaniem, można określić mianem zawodów przyszłości?

Zawodami przyszłości można określić te profesje, które od przyszłych specjalistów będą wymagały dużej interdyscyplinarności. Prawdopodobnie zawody przyszłości będą osadzone w energetyce, z akcentem na odnawialne źródła energii, w połączeniu z mechatroniką, sztuczną inteligencją, medycyną, biotechnologią czy nanotechnologią.

Już teraz na znaczeniu zyskują zawody, które są związane z projektowaniem środowiska IT, z rozwojem portali społecznościowych, z zastosowaniem uczenia maszynowego w diagnostyce, w motoryzacji, w ochronie środowiska. Do tego dochodzą jeszcze kompetencje miękkie, które z każdy rokiem nabierają coraz większego znaczenia.

Jeszcze niedawno, gdy mówiliśmy na przykład o logistyce, to automatycznie na myśl przychodził nam transport. Obecnie logistyków znajdziemy w elektronice, w informatyce i wielu innych obszarach.

W trakcie EuroSkills zawodami przyszłości można określić wszystkie te konkurencje, które łączą w sobie element informatyczny, między innymi z wiedzą inżynieryjną, wiedzą z zakresu sztuki, medycyną czy energetyką.

Jaka jest skala wydarzenia EuroSkills, którego finału jesteśmy w tym roku gospodarzem? Ilu uczestników i gości się Państwo spodziewacie oraz jakie kraje biorą udział w tym evencie?

Tak jak podkreśliłem na samym początku, EuroSkills Gdańsk 2023 to największe niesportowe europejskie wydarzenie roku 2023. W liczbach, które zawsze przemawiają w sposób najbardziej obrazowy, we wrześniu Gdańsk będzie gościł około 650 zawodników, około 600 ekspertów z całej Europy i około 10 tys. trenerów, członków poszczególnych drużyn. Szacuje się natomiast, że zmagania na stadionie Polsat Plus Arena Gdańsk i Amber Expo, włącznie z ceremonią otwarcia i zamknięcia mistrzostw, obejrzy około 100 tys. widzów z Europy i świata. Zapytała Pani Redaktor o kraje, które wezmą udział w evencie, otóż aby żadnego nie pominąć, wymieniając alfabetycznie, będą to: Austria, Belgia, Chorwacja, Cypr, Czarnogóra, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Irlandia, Islandia, Kazachstan, Liechtenstein, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Niderlandy, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwajcaria, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy.

Jaka jest dzisiaj, Pana zdaniem, kondycja szkolnictwa zawodowego i branżowego? Czego możemy spodziewać się na przestrzeni kolejnych lat?

Istotnie, przez długie lata edukacja zawodowa była – całkowicie niesłusznie – traktowana jako coś gorszego. Z jednej strony tworzono nowe uczelnie wyższe, chwalono się dynamicznym wzrostem liczby studentów, a z drugiej – zbyt małą wagę przywiązywano do szkolnictwa zawodowego, branżowego. Oczywiste jest, że gospodarce potrzebni są zarówno wykwalifikowani menedżerowie, jak i wykwalifikowani pracownicy techniczni. Jeśli ktoś dzisiaj dziwi się stawkom za pracę hydraulika czy elektryka, powinien mieć świadomość, że jednym z powodów są właśnie braki fachowców na polskim rynku.

Na szczęście widać zmiany również w zakresie społecznej świadomości. Nie ma przecież zawodów lepszych czy gorszych, bo każda branża ma określone miejsce w gospodarczym krwiobiegu. EuroSkills Gdańsk 2023 to jeden z impulsów do innego spojrzenia na szkolnictwo zawodowe, ale również do zachęcenia młodych ludzi, by wykorzystywali swoje umiejętności i budowali karierę. Obecnie kształcenie branżowe, też dzięki EuroSkills, znalazło się w centrum zainteresowania i wsparcia.

Warto również podkreślić, że bazując na różnych analizach, zawody o szczególnym znaczeniu dla rozwoju państwa to: automatyk, betoniarz-zbrojarz, cieśla, dekarz, elektromechanik, elektryk, kierowca mechanik, mechanik-monter maszyn i urządzeń, mechatronik, monter konstrukcji budowlanych, monter nawierzchni kolejowej, monter stolarki budowlanej, operator maszyn i urządzeń do przetwórstwa tworzyw sztucznych, operator maszyn i urządzeń do robót ziemnych i drogowych, operator obrabiarek skrawających, ślusarz, technik automatyk, technik automatyk sterowania ruchem kolejowym, technik budowy dróg, technik dekarstwa, technik elektroenergetyk transportu szynowego, technik elektryk, technik energetyk, technik mechanik, technik mechatronik, technik programista, technik robotyk, technik spawalnictwa, technik montażu i automatyki stolarki budowlanej, technik transportu kolejowego. Wiele z tych zawodów jako dyscypliny będzie obecnych w nadchodzących EuroSkills Gdańsk 2023.

Jeśli mówimy o kondycji szkolnictwa branżowego i technicznego, należy wspomnieć o ogromnej roli programu Erasmus+, z którego bardzo sprawnie korzystają polskie szkoły zawodowe. Każdego roku z programu E+ FRSE przekazuje około 45 milionów euro na dofinansowanie udziału polskich uczniów i nauczycieli w zagranicznych praktykach i stażach w nowoczesnych przedsiębiorstwach i warsztatach oraz na projekty współpracy z pracodawcami. Dzięki temu polskie szkoły branżowe stają się coraz bardziej nowoczesne, innowacyjne i atrakcyjne w środowisku lokalnym. Zwiększa się też zainteresowanie wyborem szkoły branżowej wśród uczniów szkół podstawowych – ponad 58% uczniów wybiera szkołę kształcącą zawodowo, co jest wybitnym osiągnięciem na skalę europejską.

Komisja Europejska zaprasza młode osoby do udziału w programie Erasmus+ na 2023 rok. Jakie cechy wspólne łączy z programem Erasmus+ z ideą wydarzenia EuroSkills?

Synergia EuroSkills, WorldSkills i Erasmus+ umożliwia połączenie dwóch strategicznych dla kształcenia branżowego spraw. EuroSkills i WorldSkills dają możliwość standaryzacji szkolenia umiejętności zawodowych na poziomie światowym oraz wyławiania talentów w branżach, które później stają się najlepszymi ambasadorami kształcenia zawodowego. Natomiast Erasmus+ daje możliwość wprowadzenia standardów kształcenia branżowego poprzez finansowanie projektów dydaktycznych o charakterze międzynarodowym, realizowanych w szkołach, firmach, uczelniach wyższych. Tworzy to unikatowy zestaw narzędzi, które są przepisem na sukces poprzez możliwość wdrażania światowych standardów kształcenia z możliwościami finansowania projektów w różnego rodzaju podmiotach edukacyjnych.

Zawody WorldSkills poprzez swoją innowacyjną, a tym samym atrakcyjną formułę inspirują młodych ludzi do zainteresowania się kształceniem zawodowym. Zdobycie tak zwanych twardych kompetencji daje młodym ludziom przewagą na starcie zawodowej kariery. Zawody organizowane na całym świecie podnoszą standardy kształcenia zawodowego. W Wielkiej Brytanii 85% nauczycieli wdraża programy szkolenia wypracowane w ramach ruchu WorldSkills wśród swoich uczniów i studentów. Podobne dane znajdziemy w Niemczech, Austrii czy Finlandii.

EuroSkills Gdańsk 2023 to największe w Europie mistrzostwa młodych profesjonalistów. Jakie korzyści niosą one dla obszaru edukacji? Dlaczego warto wziąć w nich udział?

WorldSkills i EuroSkills nazywane są igrzyskami olimpijskimi zawodów branżowych. To najbardziej prestiżowe i największe na świecie konkursy umiejętności zawodowych – od najnowszych technologii komputerowych i robotyki po gotowanie, spawanie i florystykę.

Jak żadna inna inicjatywa WorldSkills i EuroSkills skutecznie łączą edukację branżową na szczeblu szkół ponadpodstawowych i uczelni z biznesem – począwszy od największych światowych koncernów. EuroSkills są najlepszym narzędziem popularyzacji kształcenia zawodowego wśród uczniów i studentów. Przykład zawodników, którzy są podziwiani przez kibiców i przy wsparciu sponsorów rywalizują z najlepszymi konkurentami z całego świata, by potem zdobyć pracę w czołowych światowych firmach – inspiruje i motywuje ich rówieśników.

Ponadto, zawody WorldSkills i EuroSkills są doskonałą odpowiedzią na rosnące potrzeby rynku pracy oraz przyczyniają się do budowy nowoczesnej i innowacyjnej gospodarki. Mówiąc wprost: generują wymierny wzrost gospodarczy.

EuroSkills Gdańsk 2023

dr hab. Paweł Poszytek

Dyrektor Generalny Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, dyrektor Narodowej Agencji Programu Erasmus+ i Europejskiego Korpusu Solidarności. Członek grup doradczych i konsultacyjnych przy Komisji Europejskiej. W latach 2005-2007 członek zarządu europejskiego stowarzyszenia EALTA działającego na rzez podnoszenia jakości w testowaniu biegłości językowej.

Koordynator projektu Rady Europy „Country Profile”. Od 2014 ekspert programu „Horyzont 2020”. Autor artykułów dotyczących zarządzania oraz edukacji językowej wydawanych w Polsce i za granicą, w tym przez tak renomowane wydawnictwa jak Cambridge University Press, Multilingual Matters oraz MDPI. Autor opublikowanej w 2021 książki The Competences 4.0 as Facilitators in the Realisation, Management and Sustainability of Erasmus+ Projects in the Times of the COVID-19 Pandemic. Członek Rady Naukowej International Institute for Interdisciplinary Studies, USA. Członek grupy roboczej ds. sztucznej inteligencji przy gov.tech/KPRM. Oficjalny delegat Worldskills Poland oraz wice-przewodniczący Mazowieckiej Rady Przemysłu Przyszłości.

Doktorat w dziedzinie nauk humanistycznych w dyscyplinie językoznawstwo w 2007 na Uniwersytecie Warszawskim oraz habilitacja w dziedzinie nauk społecznych w dyscyplinie nauki o zarządzaniu i jakości w 2022 na Politechnice Śląskiej.

Muzyk, kompozytor, autor oraz członek ZAiKS.

 

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI