Zwykle mamy przekonanie, że to, co spostrzegamy, jest wiernym odzwierciedleniem rzeczywistości. Wydaje nam się, że nasze oczy działają jak kamera, która wiernie zapisuje informacje o otaczającym świecie. To jednak złudne przekonanie. Każdy, kto miał do czynienia z iluzjami optycznymi, wie, że nasze zmysły czasami płatają nam figle. Iluzje dobitnie demonstrują, że nie widzimy świata obiektywnie. Potwierdzają to wyniki badań naukowych – tak naprawdę nie mamy dostępu do wiernego obrazu rzeczywistości, a nasza świadomość jest znacznie bardziej zawężona, niż nam się wydaje.
POLECAMY
Czy to jednak ma jakiekolwiek znaczenie? Sposób spostrzegania świata, który wypracowaliśmy jako gatunek Homo sapiens sapiens (człowiek rozumny właściwy), zdaje się całkiem nieźle nam służyć. Dzięki niemu jesteśmy w stanie szybko zauważać i reagować na niebezpieczeństwo, widzieć świat w kolorach, zwinnie poruszać się po meandrach stale zmieniającej się rzeczywistości. Całkiem dobrze radzimy sobie ze znajdowaniem jedzenia i schronienia, organizowaniem spotkań towarzyskich czy zarabianiem pieniędzy. Nasza cywilizacja ma na koncie wiele sukcesów – budujemy samochody i biurowce, wysyłamy przedstawicieli różnych gatunków (w tym własnego) w kosmos, mamy technologię pozwalającą na wymienianie się informacjami niezależnie od miejsca, w którym jesteśmy. Nasz sposób postrzegania i działania sprawdzał się w czasach, kiedy nasi przodkowie buszowali po sawannie, sprawdza się również obecnie, w czasach Internetu i planów wysłania misji załogowej na Marsa. Skoro tak dobrze sobie radzimy w tym świecie, czy to w ogóle istotne, że nie widzimy go takim, jaki jest?
Ewolucja percepcji
Tak, bo sposób, w jaki odbieramy rzeczywistość, leży u podłoża wszystkiego, co znamy – naszych preferencji, marzeń, osób, z którymi się kolegujemy, zawodów, które wybieramy. Zrozumienie, jak działa percepcja, pozwala na lepsze zrozumienie zarówno siebie, jak i świata, który nas otacza. Znacznie jednak ważniejsze od pytania „Czy widzimy świat takim, jaki on jest?” jest pytanie „Dlaczego nie widzimy świata obiektywnie?”. Dzięki postępowi w zakresie neuronauk znamy już na nie odpowiedź – nie widzimy świata obiektywnie, ponieważ widzimy go tak, żeby było to dla nas opłacalne. Innymi słowy, postrzegamy go w sposób optymalny z punktu widzenia naszego przetrwania.
Co to znaczy, że nasz sposób widzenia świa...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
