DBT (terapia dialektyczno behawioralna)
To nurt terapeutyczny oparty na dowodach naukowych uznawany za jeden z najlepszych sposobów leczenia zaburzenia osobowości borderline. Badania pokazują jednak, że jest to nurt skuteczny również w leczeniu ADHD, innych zaburzeń osobowości (np. narcystycznego), depresji lekoopornej, czy bulimii. To program leczenia oparty na połączeniu terapii indywidualnej, treningu umiejętności, coachingu telefonicznego i zespołów konsultacyjnych terapeuty. DBT jest skoncentrowane na działaniu, nauce nowych umiejętności i akceptacji rzeczywistości. Czerpie przede wszystkim z dialektyki i behawioryzmu, równoważy czerń i biel. Skupiamy się w tym nurcie na tu i teraz, nie
rozgrzebujemy i analizujemy przeszłości. To co było to było, najważniejsza jest teraźniejszość. Leczenie nie opiera się tylko i wyłącznie na rozmowie. Stosowane są konkretne ćwiczenia, szeroka psychoedukacja, pacjent dostaje zasoby by sobie samodzielnie poradzić w momentach kryzysu. Terapia dialektyczno behawioralna pomaga stworzyć „życie
warte przeżycia”.
Aby zrozumieć czym jest trening umiejętności DBT trzeba przede wszystkim zrozumieć czym on NIE jest.
Na pewno nie jest terapią grupową. Co to znaczy?
To znaczy, że nie omawiamy szczegółowo na spotkaniach swoich problemów natury emocjonalnej, trudności życiowych. Od tego jest terapia indywidualna. Tu skupiamy się wyłącznie na umiejętnościach.
A czym jest?
W moim wyobrażeniu trening umiejętności DBT bardziej przypomina szkołę. Uczymy się poprzez psychoedukację, wykonywanie zadań samodzielnie lub w parach, czy wykonując prace domowe. Nabywamy praktycznych umiejętności, które pomogą nam poradzić sobie z doświadczanymi trudnościami i dadzą zasoby na przyszłość. Raz nabyte zostają z nami całe życie poprawiając na stałe komfort naszego funkcjonowania.
No dobrze, ale jakie to umiejętności?
To zależy! Trening składa się z 4 modułów, które są podzielone na różne obszary trudności jakich doświadczają pacjenci. Jest to: uważność, skuteczność interpersonalna, regulacja emocji i umiejętności przetrwania kryzysu. Różnią się one między sobą pod względem ilości spotkań, choć zazwyczaj jest ich osiem. Każde spotkanie trwa dwie godziny i odbywa się raz w tygodniu. Uczestnicy otrzymują od prowadzących materiały, które ułatwiają pracę w grupie, a także pomagają w dalszym rozwoju i nauce, także po ukończeniu treningu. Najbardziej wskazane jest odbycie pełnego treningu, czyli uczestniczenie w zajęciach ze wszystkich modułów. Nie jest to jednak niezbędne.
POLECAMY
Przyjrzyjmy się bliżej poszczególnym modułom DBT:
Uważność:
To podstawowy moduł, podkładka pod wszystko co robimy później. Wszystko czego tu się uczymy jest potrzebne i wykorzystywane w kolejnych modułach i umiejętnościach. To również centrum całej terapii DBT. Z tego względu zalecane jest, aby ten moduł wykonywać na samym początku.
No dobrze, ale co to ta uważność?
To świadome bycie tu i teraz, w danej chwili, w danym momencie, bez oceniania. Uważność moim zdaniem wprowadza kosmetyczne poprawki we wszystko co robimy, jak myślimy, jak odczuwamy, tworząc tym samym większą, istotną całość. Badania pokazują, że stosowanie uważności w życiu codziennym znacznie zmniejsza
ilość objawów depresyjnych i zwiększa odczuwanie przyjemności z życia. Jednak przede wszystkim pomaga uwolnić się, „wyjść” ze swoich trudnych myśli tzw. „ruminacji”. Pomaga doświadczać życia takim jakie jest, a nie takim, jakim nasze emocje próbują nam pokazać.
Uczy żyć świadomie. Popularną metodą ćwiczenia uważności jest medytacja (ale to nie tylko to, jest tego o wiele więcej!).
Skuteczność interpersonalna:
Tu mamy wszystkie niezbędne umiejętności, jakie są nam potrzebne do tworzenia zdrowych relacji i życia społecznego. Uczymy się asertywności, konstruowania zdrowych wypowiedzi, stawiania granic, czy proszenia. Dowiadujemy się jak budować szacunek do siebie, kiedy i jak mocno prosić lub odmawiać. Powyższy moduł daje praktyczne informacje jak zacieśniać więzi, co zrobić, by ktoś poczuł się dla nas ważny, jak być empatycznym i okazywać zainteresowanie, a także jak kończyć relacje, które są dla nas niewłaściwe. Wszystko to ma
dziać się w zgodzie z naszymi wartościami i potrzebami. Ten moduł jest skierowany przede wszystkim do osób, które mają trudności w budowaniu bliskich, długotrwałych relacji.
Jest pomocny dla ludzi, którzy mają skłonności do zbytniego poświęcania się innym lub przekraczania granic innych i impulsywnego reagowania w rozmowach.
Regulacja emocji:
To gigantyczna ilość wiedzy praktycznej, jak i teoretycznej. Przede wszystkim: samoświadomość. Jeśli chcę poradzić sobie z trudnymi emocjami, to muszę najpierw się czegoś o nich dowiedzieć i nauczyć się je rozpoznawać. Dowiadujmy się tu jak zmniejszyć intensywność doświadczanych emocji, zmienić je płynnie w inne i przejąć kontrolę nad swoim życiem. Ten moduł pokazuje nam również, że emocje nie są takie złe, jak mogłoby nam się wydawać. Jest on skierowany dla każdego, kto czuje, że przez silne emocje jest pozbawiony sprawczości w swoim życiu, kto czuje się przez nie przytłoczony i nie wie jak sobie z nimi skutecznie radzić.
Tolerancja na dolegliwości i radzenie sobie z kryzysem:
Ten moduł został stworzony przede wszystkim dla osób, które angażują się w zachowania autodestrukcyjne, potencjalnie zagrażające życiu, doświadczają impulsywności i dysregulacji emocjonalnej, będącym w silnym kryzysie. Skupiamy się tu między innymi na powstrzymaniu szkodliwych zachowań, przetrwaniu skrajnych emocji oraz akceptacji rzeczywistości.
Skuteczność DBT
Istnieją badania wykazujące, że trening umiejętności DBT może być skuteczniejszy od samej terapii indywidualnej. Dlaczego? Bo niesie za sobą mnóstwo korzyści, których nie może zaoferować terapia indywidualna. Przede wszystkim terapeuta ma szanse zauważyć jak wyglądają interakcje pacjenta z innymi osobami, czego terapeuta nie ma możliwości zauważyć podczas pracy indywidualnej. Poza tym uczestnicy mający zbliżone trudności i doświadczenia wchodząc w interakcje między sobą mogą się uprawomocniać i okazywać sobie wsparcie, co może być bardzo sprzyjające leczeniu. Jako ludzie uczymy się poprzez obserwacje i naśladowanie, co za tym idzie uczestnicy mogą również uczyć się od siebie. Jeśli czujesz, że trening umiejętności DBT mógłby Ci pomóc- sprawdź treningi odbywające się online lub stacjonarnie w swoim mieście.
Buduj życie warte przeżycia!
Jeśli czujesz, że Twoje emocje czasami przejmują kontrolę nad Twoim życiem, a decyzje, które podejmujesz pod ich wpływem, są impulsywne lub destrukcyjne, trening umiejętności DBT może być dla Ciebie idealnym rozwiązaniem. To wyjątkowa okazja, aby nauczyć się zdrowego rozpoznawania i regulowania emocji, dzięki czemu odzyskasz wewnętrzną równowagę i lepiej zrozumiesz siebie.
Odwiedź naszą stronę Gabinetu psychoterapii Bloom i zobacz ofertę treningu umiejętności DBT. Zapraszamy!
Autorem artykułu jest Karolina Grelak.
Psycholog, członek PTDBT oraz PTTPB, specjalizująca się w terapii dialektyczno-behawioralnej oraz poznawczo-behawioralnej w gabinecie psychoterapii Bloom.
