Przemysław Bąbel: – Wśród badaczy zajmujących się sugestią nie ma zgody co do tego, czym tak naprawdę jest przedmiot ich badań. Jak Pan zdefiniowałby sugestię?
Vladimir A. Gheorghiu: – Sugestię można określić jako proces podsuwania pewnej informacji. Jeśli sugestia jest skuteczna, to osoba zasugerowana reaguje zgodnie z sugestią, tak jakby nie istniały alternatywne sposoby reakcji. Te alternatywne sposoby reakcji zostają w jakiś sposób wyłączone, wyeliminowane. Ważne jest, że „eliminacja” niezgodnych z sugestią możliwości nie opiera się ani na mechanizmach racjonalnych, ani na mechanizmach odruchowych. Całość tego procesu umyka świadomej kontroli osoby zasugerowanej. Na przykład złotousty sprzedawca może tak zbombardować argumentami potencjalnego klienta, że ten rzeczywiście kupi pewien towar, chociaż, wchodząc do sklepu, zamierzał kupić coś innego. Ze świadomości takiego klienta niejako usunięta została możliwość zachowania alternatywnego – niekupienia danego towaru.
– Co zatem nie jest sugestią? Jaka jest różnica między sugestią a innymi formami wywierania wpływu?
– Podstawowe znaczenie dla odróżniania sugestii od innych form wpływu ma kryterium pozaracjonalności i eliminowania alternatyw. Sugestia powoduje, że pewien sposób zachowania staje się dominujący, nadrzędny, i eliminuje ona ze świadomości istniejące alternatywy. To jest istota sugestii. Tam, gdzie wybór zachowania opiera się na świadomych przemyśleniach albo na mechanizmach odruchowych, nie mamy do czynienia z sugestią. W mojej koncepcji sugestii ważne jest pojęcie „podsuwania”. To metafora opisująca, w jaki sposób w umyśle osoby zasugerowanej powstaje sytuacja, w której jak gdyby można zachować się tylko w jeden sposób – jedno rozwiązanie jest sugerowane, pozostałe alternatywy są eliminowane. Osoba poddana sugestii nie może tego kontrolować. Jej możliwość monitorowania jest ograniczona. Oczywiście inną sprawą jest, czy osoba zasugerowana zaakceptuje sugestię. Równie dobrze może ją odrzucić, wtedy nie dochodzi do eliminacji alternatyw. Osoba, która nie poddała się sugestii, zdaje sobie sprawę z różnych możliwości zachowania się w danej sytuacji.
– Uważ...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
