Monika Szczygieł jest pedagogiem, doktorantką w Instytucie Psychologii UJ. Interesuje się problematyką wartości, a także wspomaganiem rozwoju kompetencji matematycznych u dzieci.
Krzysztof Cipora jest psychologiem, doktorantem w Instytucie Psychologii UJ. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół problematyki poznawania liczb, zwłaszcza związków reprezentacji liczb z przestrzenią.
Zrozumienie pojęć liczba, liczebność i operacje arytmetyczne często przychodzi dzieciom z niemałym trudem, niemniej jednak ma kluczowe znaczenie dla rozwoju kompetencji matematycznych. Specyfika matematyki niemalże wyklucza nabywanie nowych umiejętności bez opanowania podstaw (przykładowo: sprawne dodawanie i odejmowanie liczb jednocyfrowych stanowi warunek konieczny dla zrozumienia istoty mnożenia, dzielenia czy operacji na ułamkach). Co gorsza, wczesne dysproporcje w zakresie kompetencji matematycznych z czasem pogłębiają się, zamiast niwelować. To przykład tzw. efektu Mateusza, występującego również w innych obszarach edukacji. Nazwa tego fenomenu nawiązuje do ewangelicznej przypowieści o talentach, wedle której ci, którzy mają dużo, otrzymają jeszcze więcej, a ci, którzy mają niewiele, stracą i to.
POLECAMY
Opisane wyżej przekonania o znaczeniu ciągłości w uczeniu się matematyki i negatywnych konsekwencjach wczesnych braków potwierdzone są wynikami amerykańskich badań. Wykazano w nich, że poziom wczesnych umiejętności matematycznych pozwala przewidzieć późniejsze osiągnięcia w tym zakresie nawet dwukrotnie lepiej, niż ma to miejsce w przypadku rozwoju umiejętności czytania. Prof. Brian Butterworth – neuropsycholog z University College London, jeden z czołowych badaczy dyskalkulii – wskazuje, że problemy wynikające z niskich umiejętności matematycznych są bardziej dotkliwe, niż te, które są efektem trudności w czytaniu. Wiążą się one bowiem m.in. z obniżonym dobrostanem psychicznym, frustracją i zmniejszoną motywacją do nauki.
W świetle tych faktów optymistycznie brzmią wnioski z zakrojonych na szeroką skalę brytyjskich badań. Wskazują one, że im wcześniej dziecko otrzyma pomoc w opanowaniu podstaw matematyki, tym większe ma szanse na uniknięcie problemów w przyszłości. Niestety, poziom zainteresowania naukowców badaniami nad wczesnymi trudnościami w liczeniu oraz wsparcie finansowe dla nich są nieproporcjonalnie niskie w stosunku do uwagi i środków poświęcanych wczesnym problemom z czytaniem.
Przetwarzanie liczb
Psychologia poznania ma...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
