Nastolatki i ich ciała

Ja i mój rozwój Praktycznie

Ciało staje się dla nastolatka specyficznym „towarem”, dokłada więc wszelkich starań, aby było jak najatrakcyjniejsze.

Jedną z osobliwości okresu dorastania jest nagły wzrost troski o swoje ciało. Wiele razy słyszymy od rodziców nastolatków opowieści o kilkukrotnie wyższych rachunkach za wodę, spóźnieniach do pracy z powodu trwających w nieskończoność zabiegów higienicznych nastolatków albo nierealistycznych wymaganiach dotyczących odzieży czy kosmetyków. To zjawisko, występujące szczególnie intensywnie w pierwszej fazie dorastania, bezwzględnie wykorzystuje wiele gałęzi przemysłu: kosmetyczna, spożywcza, farmaceutyczna, fitness czy odzieżowa. Jedna z firm wyemitowała reklamę, w której rodzice i rodzeństwo stoją w kolejce do łazienki okupowanej przez nastolatkę. Rozwiązaniem miało być zrobienie dodatkowej
łazienki...

Nagłe zainteresowanie własnym ciałem i troska o nie mają jednak ciemną stronę – problemy z akceptacją siebie mogące doprowadzić między innymi do zaburzeń odżywiania (ortoreksja, anoreksja, bulimia, nadwaga) lub zaburzeń postrzegania swojego ciała (bigoreksja czy nawet dysmorfofobia). Często towarzyszą im inne problemy, takie jak unikanie spotkań, wzmożona nieśmiałość czy poczucie utraty kontroli nad sobą i swoim życiem.

Co się dzieje i kiedy?

Na początku okresu dorastania, około 12–13 roku życia, nastolatek doświadcza prawdziwej rewolucji w sferze biologicznej i psychicznej. Przede wszystkim zachodzą głębokie zmiany na poziomie hormonalnym, które prowadzą do osiągnięcia pełnej dojrzałości płciowej i zdolności do reprodukcji. Jednym z pierwszych objawów tych zmian jest tzw. skok pokwitaniowy, czyli intensywny przyrost objętości ciała nastolatka. Pojawiają się też inne objawy, na przykład: pocenie się, przetłuszczanie włosów, zmiany skórne (wypryski), menstruacje (u dziewcząt) i polucje (u chłopców). Ponadto, w związku ze zmianami proporcji ciała, kształtuje się i ostatecznie utrwala indywidualny styl oraz model aktywności ruchowej.

W pierwszym etapie (tak zwanej wczes[-]nej adolescencji, która trwa mniej więcej od 10–12 do 15–16 roku życia) nastolatek stara się dostosować do tych zmian, zrozumieć je i zaakceptować. Z tego powodu często sprawdza możliwości swojego ciała, zarówno w sensie fizycznym, jak i relacyjnym (eksperymentowanie z modą, próby wywierania wrażenia na innych).
W drugiej fazie adolescencji, czyli po 15. roku życia, nastolatki skupiają się najczęściej na psychicznej akceptacji swojego ciała i budowaniu zewnętrznego obrazu siebie.

Co jeszcze się dzieje?

Aby pokazać zmiany zachodzące w tym okresie życia i ich funkcje, przywołam koncepcję zadań rozwojowych Roberta J. Havighursta. Autor ten opisał trzy sfery nacisków warunkujących rozwój: biologiczną...

Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.



 

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI