Dlaczego młodzi ludzie sięgają po alkohol? Bo smakuje, rozluźnia i wprowadza w dobre samopoczucie. Picie pomaga łagodniej przeżywać emocje, przynosi ulgę w trudnych momentach i ułatwia nawiązywanie relacji z innymi ludźmi. Staje się formą celebrowania uroczystości, sukcesów i porażek. Alkohol jest dla wielu „środkiem na rozbawienie”, który pozwala być „na rauszu”.
Asortyment napojów alkoholowych jest szeroki. Jednak każdy zawiera tę samą substancję chemiczną – alkohol etylowy. Osłabia on aktywność organizmu, wpływając na ośrodki nerwowe odpowiedzialne za myślenie, koordynację ruchową, mowę, sen, oddychanie i funkcjonowanie serca. Po wypiciu alkohol trafia do krwi. Poziom (stężenie) wypitego alkoholu mierzy się w promilach. Im więcej alkoholu, tym wyższe stężenie. W polskim prawie poziom alkoholu we krwi wynoszący od 0,2 do 0,5 promila określa się mianem stanu po użyciu alkoholu. Stężenie przekraczające 0,5 promila to już stan nietrzeźwości. Poziom alkoholu we krwi zależy w dużym stopniu od wagi ciała i płci. Dorosły mężczyzna ważący 70 kg, który wypił w ciągu jednej godziny dwie półlitrowe puszki piwa, ma we krwi 1 promil alkoholu. Spali go w ciągu pięciu godzin. Natomiast nastolatek po wypiciu jednej puszki piwa na spalenie spożytego alkoholu potrzebuje dwóch godzin.
Czynniki ryzyka
Ważnym czynnikiem, który może mieć wpływ na uzależnienie się, jest tolerancja na ilość wypijanego alkoholu. Literatura podaje dwa rodzaje tolerancji. „Tolerancja krótkotrwała” oznacza, że w trakcie pojedynczego epizodu picia (np. jednego wieczoru) pijący przyzwyczaja się do skutków działania alkoholu. Można to porównać z sytuacją, kiedy wchodzimy do pomieszczenia, w którym panuje duży hałas. W pierwszym momencie bardzo nam to przeszkadza, ale z upływem czasu przyzwyczajamy się, choć natężenie hałasu pozostaje na tym samym poziomie.
Podobnie jest w sytuacji picia alkoholu. Jeśli np. podczas imprezy nastolatek wypije jedno piwo, poczuje się na lekkim „rauszu”. Gdy niedługo potem spożywa drugie, a następnie trzecie, wówczas jego organizm „przyzwyczaja się” do działania alkoholu. Samopoczucie młodego człowieka nie ulega pogorszeniu, a nawet jest takie samo jak po pierwszym piwie. W konsekwencji nabiera on przekonania, że może wypić jeszcze więcej.
„Tolerancja długotrwała” odnosi się do osób pijących alkohol regularnie i w dużych ilościach. Po jakimś czasie ta sama ilość alkoholu nie wywołuje już u nich silnych reakcji organizmu. Jeśli chcą poczuć działanie alkoholu, za każdym razem muszą wypić więcej. Jest to o tyle niebezpieczne, że przestają odczuwać konsekwencje działania alkoholu, które w normalnej sytuacji, tzn. okazjonalnego picia, świadczyłyby o przekroczeniu granicy tzw. upojenia alkoholowego. Może to być dla danej osoby ostrzeżeniem, że powinna uważać na ilość wypijanego alkoholu oraz skutki jego oddziaływania. W przypadku nastolatków tolerancja na efekt działania alkoholu nie zdążyła się wykształcić, gdyż nie mają oni doświadczeń w kontrolowaniu ilości spożycia. Eksperymentują, by sprawdzić, ile są w stanie wypić.
Wiedzę zdobywają metodą prób i błędów
W przeprowadzonych eksperymentach zaobserwowano, że u osób pijących niewiele już po tygodniu znacznie wzrosła tolerancja na ilość spożywanego alkoholu. Badanym pozwolono wtedy wypić tyle, by poczuli się takim samym „rauszu” jak kiedyś. Okazało się, że nieświadomie wypijali prawie dwukrotnie więcej niż przed eksperymentem. Jednocześnie nabyta przez nich w czasie eksperymentu tolerancja znikła po tygodniu abstynencji. Podsumowując, wszystkie osoby pijące alkohol są narażone na ryzyko wzrostu tolerancji, które prowadzi do nadużywania alkoholu.
Badania przeprowadzone w 1999 r. pokazały, jak wielkie jest zagrożenie wynikające z picia alkoholu przez polską młodzież:
• 68% 15-letnich chłopców i 54% 15-letnich dziewcząt piło alkohol w ciągu ostatniego miesiąca;
• 58% 15-letnich chłopców i 43% 15-letnich dziewcząt upiło się w ciągu ostatniego roku;
• 39% 15-letnich chłopców i 22% 15-letnich dziewcząt upiło się w ciągu ostatniego miesiąca;
• Co dwudziesty nastolatek po wypiciu alkoholu doświadczył wypadku lub uszkodzeń ciała;
• Co piętnasta nastolatka po spożyciu alkoholu miała niechciane kontakty seksualne.
Jak dochodzi do uzależnienia?
Ważne jest to, jakiego rodzaju doświadczenia zdobywają młodzi ludzie podczas pierwszych eksperymentów i w jakich okolicznościach próbują alkoholu: czy jest to zabawa, czy sytuacja kryzysowa, czy picie odbywa się w t...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
