Każdy może być agresorem
Depresja i niepokój występują niemal u wszystkich młodych ludzi, którzy mają do czynienia z przemocą rówieśniczą: sprawców, ofiar, widzów. Dlatego zaliczam ją do problemów zdrowia psychicznego – tłumaczy dr Susan SweaRer.
Dr Susan Swearer jest psychologiem na University of Nebraska, ekspertką ds. przemocy rówieśniczej oraz dyrektorką Bullying Research Network.
Media coraz częściej pokazują historie młodych ludzi, których przemoc ze strony rówieśników doprowadziła do podjęcia prób samobójczych. Czy przemoc rówieśnicza rzeczywiście jest coraz częstsza, czy też stała się tylko kolejnym „modnym” tematem?
Susan Swearer: – Niestety, nie dysponujemy danymi, które pomogłyby odpowiedzieć na to pytanie. Wiemy jednak, że zakres bullyingu i jego specyfika zależą od wielu czynników: kultury, społeczności, typu szkół, uczniów. W pewnych szkołach powszechniejsza jest przemoc fizyczna, zaś w innych dotkliwszy problem stanowi cyberprzemoc. Media donoszą o skrajnych sytuacjach, kiedy prześladowani uczniowie popełniają samobójstwa – to tragiczne zdarzenia, których część kończy się pozwami sądowymi przeciw prześladowcom i szkołom. Pamiętajmy, że norweski naukowiec Dan Olweus, prekursor badań nad bullyingiem w szkołach, zajął się tym problemem na początku lat 80. dwudziestego wieku, po samobójstwie trzech chłopców w wieku od 10 do 14 lat, których dręczyli rówieśnicy.
Co może zrobić rodzic lub nauczyciel, gdy podejrzewa, że dziecko jest prześladowane przez rówieśników? Jakie kroki może podjąć, aby je skutecznie chronić?
– Rodzice i nauczyciele muszą interweniować, kiedy są świadkami przemocy rówieśniczej. Najpierw należy zatrzymać agresorów i stanowczo zabronić im stosowania przemocy. Dorośli powinni udokumentować zdarzenie, opisując zachowanie sprawców. Bardzo ważne jest włączenie ofiar w szeroką sieć wsparcia, tworzoną wspólnie przez dzieci i dorosłych. Uczniowie, który padli ofiarą przemocy, powinni czuć się częścią jakiejś wspólnoty – w szkole lub w domu. Niektórzy z nich powinni również skorzystać z indywidualnej lub grupowej terapii, w czasie której mogliby otwarcie wyrazić swoje emocje.
Które z ofiar przemocy są najbardziej zagrożone samobójstwem?
– Jak dotąd nie ustalono profilu dziecka bardziej od innych zagrożonego samobójstwem wskutek doświadczenia przemocy rówieśniczej. W książce Bullycide in America Brenda High zebrała głosy matek, których prześladowane przez rówieśników dzieci popełniły samobójstwa. Każda z tych historii jest inna – łączy je jedynie doświadczanie przemocy rówieśniczej. Wiemy natomiast, że istnieje zależność między byciem ofiarą przemocy oraz depresją, a depresja to poważny czynnik ryzyka podjęcia próby samobójczej. Dlatego rodzice i pedagodzy powinni być wyczuleni na zachowania, które mogą o niej świadczyć.
Prowadziła Pani badania w ramach programu „Bullying w centrum uwagi: środowiskowe metody prewencji i interwencji dla szkół”, poświęconego przemocy rówieśniczej oraz wiktymizacji wśród nastolatków. Wynika z nich, że pewne psychologiczne i społeczne uwarunkowania sprzyjają przemocy rówieśniczej. Co zatem trzeba wziąć pod uwagę przy planowaniu interwencj...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
