Jak uczyć uczenia się

Wstęp

Prezentujemy scenariusz czterogodzinnych zajęć dla uczniów gimnazjum, których celem jest rozwijanie dwóch umiejętności potrzebnych do efektywnego uczenia: czytania i notowania. Większość z przedstawionych ćwiczeń można proponować uczniom młodszym (ale nie poniżej czwartej klasy) i starszym, oczywiście z uwzględnieniem prawidłowości rozwojowych. W licznej klasie lepsze efekty przynosi prowadzenie zajęć w grupach 10-, 12-osobowych.

•    Czas trwania: 4 x 45 minut (w dwóch blokach po 90 min)
•    Cele:
    Uczniowie:
–    znają zasady sprzyjające efektywnej nauce
–    potrafią przygotować się do nauki z uwzględnieniem higieny pracy
–    znają i potrafią zmierzyć swoją prędkość czytania
–    potrafią opracować książkę popularnonaukową z uwzględnieniem celu czytania
–    umieją zadbać o komfort swoich oczu
–    potrafią przygotować dobrą notatkę
–    potrafią zastosować różne rodzaje notatek.

•    Metody:
     burza mózgów, dyskusja, miniwykład.

•    Formy:
    praca w grupach, praca w parach, praca indywidualna.
•    Środki:
    tekst dla każdego ucznia z wybranej lektury szkolnej o objętości 1-1,5 strony.

Przebieg zajęć:

1. O co warto zadbać przed przystąpieniem do nauki? (burza mózgów)
Pomysły uczniów należy zapisać na tablicy, zwracając szczególną uwagę na
następujące czynniki:

•    Motywacja. Warto zapytać uczniów o wrażenia dotyczące prędkości czytania, uczenia się, zapamiętywania w dwóch sytuacjach: kiedy czytają książki, którymi są zainteresowani i które chcą przeczytać oraz kiedy czytają książki, co do których z góry zakładają, że są nudne.

•    Planowanie czasu nauki i przerw. Należy przypomnieć uczniom o efektywnym cyklu pracy i odpoczynku, tj. po 30-60 minutach pracy kilkuminutowa przerwa, nieprzekraczająca 10 minut (dłuższa przerwa powoduje „wybicie” z rytmu pracy), w czasie której warto wywietrzyć pokój, wziąć kilka głębokich oddechów i dać oczom odpocząć. Dopiero wtedy możliwy jest powrót do skutecznej nauki. Im młodsze osoby, tym czas pracy, uczenia się powinien być krótszy.

•    Odległość oczu od książki. Dobra dla oczu odległość od czytanego tekstu wynosi 40-60 cm. Dobrze jest podłożyć pod książkę lub zeszyt podpórkę, tak by była pod kątem 45 stopni do biurka.

•    Porządek na biurku. Należy zadbać, aby jak najmniej „rozpraszaczy” było w miejscu, w którym potrzebna jest duża koncentracja w czasie czytania, uczenia się, zapamiętywania.

•    Skojarzenia. Dbajmy o to, żeby miejsce, w którym pracujemy, kojarzyło się właśnie z pracą, czytaniem, a nie np. z odpoczynkiem. To także przyjmowanie takiej pozycji ciała w czasie pracy, która dla mózgu jest sygnałem: „teraz pracuję, jestem skupiony na pracy”. Dlatego dobrze jest siedzieć na wygodnym krześle (ale nie za wygodnym), mając proste plecy, nie podpierając głowy rękami.

•    Dźwięki. Niektórzy uczą się przy muzyce – ważne, by nie odciągała ona uwagi, a raczej była tłem. Niektórzy nie lubią uczyć się w ciszy i wprowadzanie takiej zmiany bardziej męczy niż pomaga.

2. Zmierzenie prędkości czytania (praca indywidualna)
Każdy uczeń otrzymuje kartkę z tekstem i stoper. Zadanie polega na cichym przeczytaniu tekstu i zmierzeniu czasu czytania. Nauczyciel nie powinien w żaden sposób wpływać na tempo czytania uczniów. Ważne, aby tekst był odpowiedni dla wieku uczniów, najbezpieczniejszy jest więc fragment lektury,...

Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.



 

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI