Lena Dunham, gwiazda amerykańskiego serialu „Dziewczyny”, wyznała w ubiegłym roku, że z powodu endometriozy usunięto jej macicę. O cierpieniu towarzyszącym tej chorobie opowiedziały Susan Sarandon, Whoopi Goldberg, a w Polsce m.in. Hanna Lis. Z ich opowieści wyłania się obraz piekła, jakie czyni z życia kobiet endometrioza.
Z oficjalnych danych Ministerstwa Zdrowia wynika, że w 2018 roku z leczenia szpitalnego w związku z diagnozą endometriozy skorzystało w Polsce
3560 kobiet, z ambulatoryjnej opieki specjalistycznej – 10 461. Te liczby zdaniem fachowców nie oddają skali problemu, to zaledwie wierzchołek góry lodowej. Choroba dotyka nawet 10 procent kobiet między 15. a 50. rokiem życia, jest też prawdopodobnie przyczyną około połowy przypadków kobiecej niepłodności. Niestety, u większości pań endometrioza pozostaje niezdiagnozowana i nie jest leczona. Bo wiedza o tej chorobie jest dość nikła, nawet wśród lekarzy specjalistów.
Niekończący się ból
Endometrioza to choroba przewlekła. Specjaliści nie potrafią jednoznacznie podać jej przyczyn. Skutkiem jest niezwykle bolesna obecność komórek podobnych do błony śluzowej macicy (endometrium) poza macicą. W jaki sposób wydostają się komórki endometrium? Dochodzi do tego u każdej kobiety, która miesiączkuje i ma drożne jajowody. Macica przypomina pompę, która ma trzy otwory. Dwa to jajowody łączące macicę z jajnikami, trzeci – kanał szyjki macicy, łączący macicę z pochwą.
POLECAMY
U zdrowych kobiet komórki endometrium oddzielają się od błony śluzowej podczas miesiączki, obumierają i są „zjadane” przez makrofagi, czyli komórki żerne układu immunologicznego. U kobiet z endometriozą tak się nie dzieje. Komórki endometrium dostają się z krwią do jamy brzusznej i mogą wszczepić się w dowolną strukturę – może to być jajnik, macica, jajowód, jelito, pęcherz moczowy lub otrzewna, czyli błona wyściełająca jamę brzuszną. Tam wzrastają na takiej samej zasadzie jak endometrium w macicy. Analogicznie krwawią również okresowo, pozostawiając rany i powodując dotkliwy ból organu, w którym są umiejscowione. Najczęściej są to bóle brzucha towarzyszące miesiączce, bóle przy stosunku, przy oddawaniu stolca czy moczu. Gdy rany się goją, tworzą się zrosty, które znowu są źródłem bólu.
Dr Jan Olek, lekarz, ekspert w leczeniu endometriozy, założyciel kliniki zajmującej się leczeniem tego schorzenia, obserwuje u swoich pacjentek także szereg innych, mniej specyficznych dolegliwości. Są to np. wzdęcia, zaparcia na zmianę z luźnymi stolcami, obniżony nastrój, depresja, spadek libido, rozdrażnienie, zaburzenia snu, zmęczenie. Endometrioza wykazuje również wiele podobieństw do chorób nowotworowych.
Ogniska endometrialne, tak jak nowotwory, mogą naciekać różne narządy oraz dawać „przerzuty”, rozsiewając się nie tylko w jamie brzusznej.
