Bezcenne wsparcie dziadków

Ja i mój rozwój Praktycznie

O tym, jak dobrze mieć dziadków, nie trzeba przekonywać. Czasami dają wnukom coś niezwykle ważnego – wsparcie, dzięki któremu stają się one bardziej otwarte i lepiej radzą sobie z trudnościami.
 

Statystyki pokazują smutną rzeczywistość – co trzecie polskie małżeństwo kończy się rozwodem. W 2017 roku ponad 60 procent spraw rozwodowych zakończyło się przyznaniem matkom prawa do opieki nad dziećmi, 5 procent – przyznaniem tego prawa ojcom. W pozostałych przypadkach sąd zadecydował o przyznaniu tego prawa obojgu rodzicom.

Te dane uświadamiają nam, jak wiele dzieci wychowuje się w niepełnych rodzinach, na ogół pod opieką matek. W takiej sytuacji wyraźnie wzrasta znaczenie innych członków rodziny, przede wszystkim dziadków. Dla dzieci z rodzin samotnych rodziców kontakt z dziadkami staje się ważnym elementem ich życia. Zdaniem badaczy, np. Sarah A. Ruiz i Merrila Silversteina, obecność babci i dziadka bardzo często zmniejsza stres przeżywany przez dzieci i młodzież, a także chroni najmłodszych członków rodzin przed niedostosowaniem, ponieważ zapewnia im nieprzerwaną opiekę w czasie separacji i rozwodu rodziców. Dziadkowie są dla wnuków tymi osobami, z którymi mogą porozmawiać o problemach związanych z tak trudnym okresem w ich życiu. Stają się dla najmłodszych swego rodzaju buforami, przynajmniej łagodzącymi skutki zderzenia z rzeczywistością. Dzięki temu przyczyniają się do poprawy jakości życia wnuków, ograniczają występowanie u nich objawów depresyjnych, korzystnie wpływają na ich rozwój poznawczy, wspomagają procesy socjalizacji, a także zaspokajają potrzeby emocjonalne i finansowe najmłodszych.

Badanie wsparcia

W 2017 roku przeprowadziłam badania, które miały pokazać, jakie znaczenie dla relacji rówieśniczych dzieci z niepełnych rodzin ma wsparcie otrzymywane od dziadków: emocjonalne, informacyjne oraz instrumentalne. Za ich teoretyczną podstawę przyjęłam koncepcję zachowania zasobów, zaproponowaną w 2006 roku przez holenderskiego uczonego Stevana Hobfolla (2006). Pozwala ona objaśnić mechanizmy pozytywnej adaptacji społecznej człowieka. Korzystając z tej koncepcji, założyłam, że jakość tej adaptacji zależy od posiadanych przez osobę zasobów oraz że jednym z najważniejszych czynników są relacje z najbliższymi, a w przypadku badanych przeze mnie dzieci i nastolatków – z dziadkami.

Przyjęłam też, że zasobem tak samo ważnym dla adaptacji w środowisku, jak relacje z najbliższymi, będzie prężność, czyli umiejętność radzenia sobie z trudnymi wydarzeniami, elastycznej adaptacji do zmieniającej się rzeczywistości oraz wykorzystywania nabytych doświadczeń do rozwiązywania podobnych problemów w przyszłości. Osoby o wysokiej prężności traktują przeszkody jako wyzwania, które należy twórczo rozwiązywać, aby dokonywać we własnym życiu zmian na lepsze. Osoby o niskiej prężności usztywniają się w stresujących sytuacjach, są zachowawcze, działają chaotycznie.
Ciekawiło mnie również, czy chłopcy i dziewczęta w taki sam sposób korzystają z kontaktów z babciami i dziadkami oraz ze swojej prężności. Przyjęłam, że występują między nimi wyraźne różnice, dlatego sformułowałam następujące zagadnienia:

1. Jak dziewczęta i chłopcy z rodzin samotnych matek różnią się w ocenie wsparcia ze strony dziadków?

POLECAMY

2. Jak dziewczęta i chłopcy z rodzin samotnych matek różnią się w ocenie włas[-]nej prężności?

3. Jak dziewczęta i chłopcy z rodzin samotnych matek różnią się w ocenie komunikowania się z rówieśnikami?

4. Jakie są związki pomiędzy wsparciem ze strony dziadków a prężnością psychiczną dziewcząt i chłopców?

5. Jakie są związki pomiędzy prężnością a komu...

Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.



 

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI