Wszelkie żywe stworzenie, gdy tylko przyjdzie na świat, od razu szuka rozkoszy i cieszy się nią jako dobrem najwyższym, cierpienie zaś odrzuca jako największe zło i – o ile może – stara się je oddalić od siebie – stwierdził Cyceron prawie dwa tysiące lat temu, trafnie oddając współczesne rozróżnienie między motywacją apetytywną i awersyjną.
Każdą z motywacji zarządza odrębny system. Apetytywna związana jest z systemem aktywacji zachowania zwanym BAS (od angielskiej nazwy Behavioural Activaction System lub Behavioural Approach System). Jego neurobiologiczną podstawę stanowi współdziałanie wielu części mózgu, wśród których dominującą rolę odgrywa układ dopaminergiczny. Natomiast motywacją awersyjną steruje system hamowania zachowania zwany BIS (Behavioral Inhibition System). Jego neurobiologicznym podłożem są układ przegrody, hipokamp, monoaminergiczne drogi aferentne i kora czołowa. BAS i BIS wiążą się z doświadczaniem
odmiennych emocji. Co więcej, jak wykazał Jeffrey Gray w badaniach na szczurach, inne bodźce uruchamiają każdy z tych systemów motywacji.
BIS pobudzany jest przez bodźce skojarzone z karą, brakiem nagrody, a także przez sygnały nowości. Karą jest sytuacja skojarzona z negatywnymi emocjami, głównie z lękiem. Natomiast brak nagrody to okoliczności, w których nie pojawiają się spodziewane emocje pozytywne, takie jak radość czy nadzieja. Kiedy dziecko wbiega do pokoju po swoją ukochaną zabawkę i nie znajduje jej, staje zdezorientowane, bez ruchu. Podobnie zamieramy na moment, słysząc skrzypnięcie drzwi w ciemnym korytarzu. Ob...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
Dołącz do 50 000+ czytelników, którzy dbają o swoje zdrowie psychiczne
Otrzymuj co miesiąc sprawdzone narzędzia psychologiczne od ekspertów-praktyków. Buduj odporność psychiczną, lepsze relacje i poczucie spełnienia.
