Zapytani, czy działamy na własną szkodę, zapewne zaprzeczylibyśmy kategorycznie. Tymczasem coraz powszechniej spotykamy różne formy szkodzenia samemu sobie. Odnieść można wrażenie, że dla wielu z nas poszukiwanie przyjemności, wrażeń bądź zadowolenia z siebie bywa trudne do pogodzenia z bezpieczeństwem. Nasuwa się pytanie, czy jest to kwestia okoliczności, braku odpowiednich nawyków i umiejętności, impulsywności, czy też złych decyzji. W codziennym życiu dziesiątki razy stajemy wobec wyboru działań o różnym stopniu ryzyka i różnych kosztach dla zdrowia i życia. Większość z nas, mając możliwość przewidywania potencjalnych skutków swoich zachowań, waży możliwe zyski i straty, dzięki czemu osiąga cele, zachowując przy tym pewien poziom koniecznego bezpieczeństwa. Zdarza się, że od czasu do czasu efekt jest inny niż oczekiwany i pojawiają się nieprzewidziane i niechciane koszty w postaci porażek, uszczerbku na zdrowiu, czy nawet zagrożenia życia. Wynika to zazwyczaj z losowości zdarzeń lub z prostych błędów kalkulacji.
Czasem wszakże ludzie z własnej woli, choć mają możliwość wyboru i dysponują wiedzą o możliwych zagrożeniach, decydują się na podejmowanie działań, mimo iż prawdopodobieństwo ich negatywnych konsekwencji jest znaczne. Innym razem w ogóle nie uwzględniają tych zagrożeń, działając bezrefleksyjnie i odruchowo. Co więcej, postępują tak na tyle często i w tak wielu różnych sytuacjach, że skłonni jesteśmy mówić o względnie trwałej tendencji czy zagrażającym zdrowiu stylu funkcjonowania. Co sprawia, że mając dostęp do wiedzy o negatywnych skutkach swoich zachowań, nie korzystają z niej, ignorują, unieważniają?
Odpowiedzi jest wiele, bo wiele jest przyczyn takiego zachowania. Pomijam stosunkowo rzadkie przypadki, gdy ktoś mniej lub bardziej świadomie pragnie sobie szkodzić i wybiera określone zachowanie właśnie dlatego, że powoduje ono cierpienie czy porażkę. Systematyczne narażanie się na niebezpieczeństwo bywa wówczas ukrytą formą samokarania, samounicestwiania albo tendencji samobójczych, wynikającą z nienawiś...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
