Relacje z rodzeństwem, jak żadne inne, związane są z dużym zaangażowaniem, codziennym kontaktem, wzajemną znajomością własnej historii i przeżyć. Przechodzą one przez różne fazy i ulegają wpływom rozmaitych czynników. Jednym z nich jest bez wątpienia kolejność urodzeń. To przede wszystkim ona wyznacza rolę, jaką dzieci pełnią w rodzinie. Muszą się one dopasować do zastanej sytuacji, a ta zmienia się wraz z kolejnymi narodzinami. Role te zależą również od temperamentu dzieci i oczekiwań, jakie mają rodzice wobec ich dalszego życia. Zróżnicowanie ról ze względu na kolejność urodzeń staje się z czasem coraz mniej elastyczne (szczególnie trudno je zmienić, gdy ich pełnienie jest źródłem miłości i akceptacji). Dziecko, które wymyka się roli, otrzymuje od innych członków rodziny ostrzegawcze sygnały (starszy syn nie ma przyzwolenia na przeżywanie bezsilności czy niekonsekwencję, młodszemu rzadko przysługuje prawo do własnego zdania). Stąd również w dorosłym życiu zdarza się ludziom nieświadomie zachowywać tak, jakby nadal byli starszymi braćmi, jedynymi dziewczynkami w rodzinie czy najmłodszymi, którym wszystko uchodzi na sucho.
Wpływ rodzeństwa na rozwój poszczególnych jego członków zmienia się także w zależności od faz rozwojowych, w jakich się znajdują. Z badań Judy Dunn nad angielskimi rodzinami wynika, że jeśli w rodzinie pojawi się kolejne dziecko, starsze rodzeństwo przez pierwszy rok często naśladuje zachowanie najmłodszego. Jest to tzw. regresja starszego dziecka, które chce uzyskać rodzicielską uwagę i niepodzielne skupienie na sobie tymi samymi metodami, co niemowlak. Rodzice powinni pokazać starszym dzieciom, że kochają je takimi, jakie są, i nie muszą one udawać kogoś innego. Niedobrze jest, gdy próbują zmusić je do zachowań podporządkowanych potrzebom najmłodszego brata czy siostry.
Zbudowanie rówieśniczej, empatycznej i przyjaznej relacji zależy od rodziców i przyjętych przez nich zasad wychowania oraz wrażliwości na przeżycia starszych dzieci. One bowiem ogrywają decydującą rolę w rozwoju młodszego rodzeństwa – są dla niego wzorem do naśladowania, a ich powodzenia życiowe czynią bardziej prawdopodobnymi jego powodzenia.
...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
Dołącz do 50 000+ czytelników, którzy dbają o swoje zdrowie psychiczne
Otrzymuj co miesiąc sprawdzone narzędzia psychologiczne od ekspertów-praktyków. Buduj odporność psychiczną, lepsze relacje i poczucie spełnienia.
