Co powstrzymuje cię przed realizacją tego, czego pragniesz? Co takiego w tobie wstrzymuje cię na drodze do spełnienia swoich marzeń?
POLECAMY
Niniejsza książka traktuje o marzeniach i o tym, jak je spełniać. Opiera się na wynikach naukowych badań nad motywacją, prowadzonych przez dwie dekady. Prezentuję w niej następujące zaskakujące odkrycie: przeszkody, które postrzegamy jako największe utrudnienie na drodze do realizacji naszych najgłębszych pragnień, w rzeczywistości mogą przyspieszyć spełnienie tychże pragnień.
Komuś, kto marzy o osiągnięciu jakiegoś celu, wielu z nas udzieli prostej rady: myśl pozytywnie! Nie zastanawiaj się nad przeszkodami, bo to cię zniechęci. Bądź optymistą. Skup się na tym, co chcesz osiągnąć. Wyobraź sobie szczęśliwą przyszłość, w której jesteś aktywny i zaangażowany. Wyobraź sobie, o ile lepiej będziesz wyglądać, kiedy zrzucisz dziesięć kilogramów, jakie szczęście poczujesz, kiedy dostaniesz upragniony awans, o ile bardziej będziesz się podobać partnerowi, kiedy przestaniesz pić, jakie sukcesy odniesiesz, kiedy zaczniesz nowy biznes… Pozwól, aby pozytywna energia przepłynęła przez ciebie, a wszystkie twoje marzenia i cele staną się rzeczywistością.
Jednak marzyciele niezbyt często są ludźmi czynu. Moje badania potwierdziły, że osoby, które tylko marzyły o przyszłości, miały mniejsze szanse realizacji swoich marzeń i celów (podobnie jak te, które tylko rozmyślały nad przeszkodami na swojej drodze). Można wskazać wiele powodów, dla których rozmarzanie się w oderwaniu od rzeczywistości jest nieskuteczne. Przyjemny akt snucia marzeń pozwala nam spełnić pragnienia w myślach, co zdaje się odbierać energię do działania, które jest niezbędne, aby sprostać wyzwaniom realnego życia.
Istnieje inny sposób wizualizowania przyszłości, o wiele bardziej złożony, którego skuteczność potwierdzają przeprowadzone przeze mnie badania naukowe nad motywacją. Nazwałam go kontrastowaniem mentalnym, a polega on na wyobrażaniu sobie wymarzonej przyszłości, a następnie osobistych przeszkód lub utrudnień powstrzymujących nas przed osiągnięciem tego, o czym fantazjujemy. Można się obawiać, że zestawiając swoje marzenia z rzeczywistością, zdusimy własne aspiracje – staniemy się bardziej apatyczni, stracimy motywację i utkniemy. Tak jednak nie będzie, ponieważ kontrastowanie mentalne daje nam energię do działania. A kiedy precyzujemy działania, jakie podejmiemy w razie pojawienia się przeszkód, owa energia rośnie jeszcze bardziej.
Uczestnicy moich badań stosujący kontrastowanie mentalne byli znacznie bardziej zmotywowani do rzucenia palenia, zrzucenia wagi, poprawy stopni w szkole, utrzymywania zdrowszych relacji czy prowadzenia efektywniejszych negocjacji biznesowych. Krótko mówiąc, dodając nieco realizmu do pozytywnych wyobrażeń o przyszłości, kontrastowanie mentalne sprawiło, że marzyciele mogli stać się ludźmi czynu.
W tej książce opisuję badania wskazujące, że myślenia o niebieskich migdałach nie powinno się postrzegać w sposób, w jaki jest ono powszechnie postrzegane. W kolejnych rozdziałach analizuję i dokumentuję potencjał z pozoru prostego działania: zestawiania własnych marzeń z przeszkodami, które uniemożliwiają tychże marzeń spełnienie. Wyjaśniam, dlaczego kontrastowanie mentalne działa, w szczególności na poziomie podświadomości, i przedstawiam szczegółowy proces planowania, który czyni je jeszcze skuteczniejszym. W ostatnich dwóch rozdziałach książki opisuję wykorzystanie tej metody w trzech obszarach osobistej zmiany, to jest w zakresie poprawy zdrowia, pielęgnowania relacji z ludźmi oraz poprawy wyników w szkole i w pracy. Wskazuję, jak możesz zacząć stosować kontrastowanie mentalne w swoim życiu. Przedstawiam opartą na nim czterostopniową procedurę, czyli metodę WOOP (wish, outcome, obstacle, plan – cel, wynik, przeszkoda, plan), którą możesz szybko opanować i bez problemów stosować w odniesieniu do celów długo- i krótkoterminowych celów, a która – co potwierdzają badania – pomoże ci ukierunkować działanie i zwiększyć energię do działania.
Napisałam tę książkę dla osób, które utknęły w miejscu i nie wiedzą, co z tym zrobić. Jak również dla tych, którzy oceniają swoje życie jako całkiem dobre, ale zastanawiają się, czy nie mogłoby być jeszcze lepsze. A także dla osób stojących przed wyzwaniem, z którym bezskutecznie próbowały poradzić sobie w przeszłości lub co do którego nie wiedzą, jak sobie z nim poradzić. Myślę, że tak naprawdę napisałam ją dla nas wszystkich. Wszyscy bowiem potrzebujemy motywacji, aby niestrudzenie iść do przodu wytyczoną ścieżką.
Dlaczego tak jest? Cóż, w tradycyjnych społeczeństwach spotykamy większą liczbę mechanizmów – takich jak rytuały, zwyczaje, reguły, prawa, normy – ograniczających autonomię jednostki oraz wyznaczających rolę i odpowiedzialność poszczególnym osobom. To samo dotyczy społeczeństw represyjnych, takich jak społeczeństwo Korei Północnej czy dawnej Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Kiedy nie mamy wolności działania, nasze wybory nie mają zbyt dużego znaczenia, ponieważ zewnętrzne siły wywierają na nas presję, zmuszając nas do działania lub od niego powstrzymując. Wyzwaniem, z jakim mierzą się członkowie wspomnianych społeczeństw, jest przede wszystkim podtrzymanie morale i przetrwanie.
Współczesne zachodnie społeczeństwa są inne. Tu spotykamy się z czymś, co niektórzy nazywają przekleństwem wolności. Wpływ tradycji i naciski władzy zdają się zanikać. Wielu z nas doświadcza większej wolności niż kiedykolwiek, musimy jednak na własną rękę znaleźć w sobie motywację, energię, zaangażowanie i gotowość do nawiązywania relacji. Nikt nie wskazuje nam, dzień po dniu, co powinniśmy robić, aby zachować zdrowie, spełniać się zawodowo czy założyć rodzinę. Nikt nie stoi nad nami, nadając sens naszemu życiu. To wszystko spoczywa na naszych barkach. Musimy trzymać się wyznaczonego kursu – i musimy odzyskać zdolność podejmowania konstruktywnych działań, kiedy zdarzy się nam utknąć.
Snucie wyobrażeń dotyczących przyszłości nie pomaga. Choć na krótką metę przyjemne, fantazjowanie osłabia nasze wysiłki i prowadzi do kolejnych porażek. Pogrążamy się w niezdecydowaniu, na granicy apatii, podatni na impulsywne miotanie się między różnymi działaniami przekraczającymi nasze możliwości, sfrustrowani gotujemy się ze złości, mamy poczucie nieszczęścia, którego nie potrafimy zrozumieć. Jednak doświadczanie marzeń w umyśle i jednoczesne ugruntowanie się w rzeczywistości, z którą mamy się zmierzyć, pozwala nam przygotować się na to, co niesie ze sobą życie – pozwala utrzymać kontakt z tym, co najbardziej realne i trwałe w naszym życiu.
Bez względu na to, czy jesteś nieszczęśliwy i zmagasz się z poważnymi problemami, czy też chcesz jedynie odkryć, zbadać i zoptymalizować ukryte możliwości i szanse, ta książka pogłębi twoje rozumienie motywacji i pomoże ci odważnie wytyczać drogę, którą masz zmierzać. Dzięki niej będziesz, podobnie jak wielu uczestników moich badań, bardziej niż kiedykolwiek zmotywowany do tego, aby nawiązywać relacje z ludźmi, angażować się w świat, który cię otacza, oraz podejmować działanie. Wszystko dzięki jednemu sprzecznemu z intuicją pytaniu: co powstrzymuje cię od spełnienia swoich marzeń?
