Kamil urodził się w 24. tygodniu ciąży, ważył 680 gramów. Po urodzeniu otrzymał 1 punkt Apgar, został podłączony do respiratora. W szpitalu spędził 105 dni. Rodzice odwiedzali synka codziennie, jednak na ręce mogli go wziąć dopiero, gdy zaczął sam oddychać – po ponad dwóch miesiącach od momentu urodzenia. Kamil zaczął siedzieć, mając niecałe 2 lata, gdy miał 2,5 roku – chodził.
W 5. roku życia jego rozwój psychoruchowy był prawidłowy. W przedszkolu chłopiec miał trudności z sylabizowaniem, rozpoznawaniem literek, koordynacją ciała w przestrzeni, umiejętnością koncentracji uwagi na zadaniu. Problemy te w pełni objawiły się w I klasie – Kamil nie był w stanie usiedzieć na lekcji, uczyć się pisania. Rodzice denerwowali się, gdy słyszeli od nauczyciela, że ich syn ma problemy w nauce, że powinni zgłosić się do poradni psychologiczno-pedagogicznej na diagnozę. Uważali, że nauczyciel „czepia” się dziecka, podczas gdy tak naprawdę jest ono „idealne”. A przede wszystkim przecież niesamowite jest to, że żyje. Nie mogli zrozumieć, że po tym wszystkim, co Kamil przeszedł, po długiej walce o jego życie – problemy z nauką pisania, sylabizowaniem i głoskowaniem czy nieprawidłowym sposobem trzymania ołówka podczas rysowania i pisania mogą być czymś poważnym. Nauczycielka coraz wyraźniej widziała pogłębiające się problemy chłopca i coraz bardziej martwiła się, że nie jest w stanie nawiązać konstruktywnego kontaktu i współpracy z jego rodzicami, które są niezbędne, aby dziecku pomóc.
W ostatnich latach odsetek przedwczesnych porodów rośnie w wielu krajach, a rozwój medycyny umożliwia przeżycie dzieciom urodzonym skrajnie przedwcześnie, z wagą niższą niż 1000 gramów. Przedwczesny poród nie pozostaje jednak bez konsekwencji dla dalszego rozwoju dziecka. Wcześniaki mogą mieć problemy ze wzrokiem, słuchem, koordynacją ruchów ciała i orientacją w przestrzeni. Częściej diagnozuje się u nich specyficzne trudności w nauce oraz zaburzenia koncentracji uwagi oraz nadpobudliwość. Niektóre z problemów rozwojowych ujawniają się dopiero, gdy dziecko idzie do szkoły. Dlatego ważne jest stosunkowo szybkie zauważenie ewentualnych trudności u ucznia już na początku edukacji szkolnej.
W 2005 roku w Polsce przed 37. tygodniem ciąży urodziło się 24.820 noworodków. Dzieci takie jak Kamil – urodzone przed 7. miesiącem (28. tygodniem) ciąży – stanowią 0,5-0,6 proc. wszystkich noworodków. Rozwój neonatologii oraz technologii medycznej umożliwia ratowanie coraz większej grupy dzieci. Obecnie przeżywa 63 proc. dzieci urodzonych przed 28. tygodniem ciąży.
Najmniejsze z malutkich
Wraz ze wzrostem przeżywalności w grupie przedwcześnie urodzonych dzieci wzrasta zainteresowanie ich późniejszym rozwojem psychoruchowym. Badania naukowe pokazują, że przedwczesny poród i związana z tym niedojrzałość dziecka, mimo bardzo często prawidłowego, przeciętnego rozwoju intelektualnego, nie pozostają bez konsekwencji dla jego późniejszego rozwoju psychoruchowego oraz funkcjonowania w szkole.
W grupie wcześniaków, szczególnie dzieci urodzonych z wagą niższą niż 1500 gramów, częściej diagnozuje się problemy z narządami zmysłów i mózgowe porażenie dziecięce (u wcześniaków najczęściej występuje pod postacią tetraplegii – porażenia czterokończynowego lub diplegii – obustronnego niedowładu kończyn dolnych). Wcześnaki w pierwszych dniach życia narażone są na wystąpienie wczesnych uszkodzeń mózgu, m.in. pod postacią śródczaszkowych wylewów krwi, leukomalacji okołokomorowych – martwicy istoty białej mózgu. W konsekwencji skrajnie przedwcześnie urodzone dzieci częściej są obejmowane nauczaniem specjalnym w klasach integracyjnych – w związku z problemami ruchowymi, niedowidzeniem, niedosłuchem, zaburzeniami zachowania (zespół hiperkinetyczy, związany z przebytym przez dzieci epizodem niedotlenienia). Badania zespołu HudsonaTaylora z 2000 roku pokazują, że 45 proc. dzieci z wagą urodzeniową mniejszą niż 750 gramów realizuj...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
