Aleksandra Ratajczyk jest psychologiem, pracuje w Instytucie Psychologii UAM w Poznaniu. Interesuje się psychologią rozwoju człowieka, a zwłaszcza dzieci.
Dziennik, świadectwa, oceny – to charakterystyczne elementy szkolnej rzeczywistości, które jednym kojarzą się z niesprawiedliwością, innym z poczuciem dumy. Stopnie budzą wśród uczniów, rodziców i nauczycieli wiele emocji, często skrajnych. Pod koniec roku szkolnego, zwłaszcza przed pójściem do nowej szkoły, uczniowie dokładają wszelkich starań, by osiągnąć jak najlepsze wyniki, bowiem to one decydują o tym, czy będą kontynuować naukę tam, gdzie zaplanowali. Niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę, że z perspektywy rozwoju człowieka i przygotowania go do dorosłego życia najważniejszą rolę ocenianie odgrywa właśnie w pierwszych latach nauki. To wtedy kształtuje się stosunek do obowiązku, pracowitość, przekonanie o własnej wartości i samoocena, które w głównej mierze zadecydują o późniejszych osiągnięciach edukacyjnych i zawodowych.
Nie oceniaj ucznia!
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 30 kwietnia 2007 roku „w sprawie warunków i sposobów oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych” jednoznacznie określa, że ocenie podlegają osiągnięcia szkolne ucznia oraz jego zachowanie. NIE OCENIAMY UCZNIA. W przypadku osiągnięć szkolnych to rozróżnienie jest dość jasne: określamy poziom poprawności wykonania zadania, dokładność i staranność. Jednak niektórym nauczycielom pewnych trudności może przysparzać odróżnienie oceny zachowania ucznia od oceny jego samego.
To rozróżnienie jest ważne nie tylko w szkole, ale i w domu, zwłaszcza gdy dziecko źle się zachowuje. Ocenianie dziecka to wydawanie opinii na temat tego, jakie ono jest „w ogóle”, i zdarza się, że jego celem nie jest np. próba poprawy zachowania, a jedynie rozładowanie przez dorosłego własnego napięcia. Natomiast ocena zachowania polega na wskazaniu na konkretne działanie dziecka i wyrażeniu naszego zdania wyłącznie na ten temat. Najłatwiej różnicę dostrzec na konkretnych przykładach: „Jesteś niegrzeczny” (ocena dziecka) – „Zachowujesz się niegrzecznie, kiedy popychasz kolegę” (opinia na temat zachowania).
Czym zatem są oceny postępów edukacyjnych ucznia? Jak już podkreśliłam, należy oddzielić opinię na temat pracy dziecka od naszego stosunku do niego. Nauczyciel musi być świadomy, że mimo złości na ucznia powinien docenić jego wysiłek i osiągnięcia, podobnie jak uczniowi, którego lubi, powinien...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
