Chcesz dowiedzieć się więcej? Weź udział w OGÓLNOPOLSKIM KONGRESIE PSYCHOLOGÓW I PSYCHOTERAPEUTÓW!
POLECAMY
Prowadzone przez ostatnie dziesięciolecia badania dostarczają wielu informacji o przyczynach, mechanizmach i czynnikach warunkujących pojawianie się zachowań agresywnych i przemocy wśród dzieci i młodzieży. Tę wiedzę należy wykorzystać przy konstruowaniu szkolnego programu profilaktycznego. Trzeba pamiętać o różnych źródłach pojawiania się zachowań agresywnych, między innymi koncepcji społecznego uczenia się agresji, o podłożu emocjonalnym agresji: przeżywaniu złości i frustracji oraz o biologicznych podstawach tych zachowań.
Programy przeciwdziałania agresji i przemocy w szkołach zbudowane są z podobnych elementów, choć w znaczący sposób różnią się od siebie pod względem konkretnych treści. W artykule przedstawione zostaną wybrane elementy, które powtarzają się najczęściej i posiadają sprawdzoną wartość. Zaliczyć do nich można: badanie zjawiska agresji i przemocy w szkole, podnoszenie świadomości zachowań agresywnych i przemocy, działania edukacyjne, interwencje, działania nakierowane na budowanie klasy jako zespołu.
Badanie zjawiska agresji i przemocy w szkole
Każda szkoła musi prowadzić własne, systematyczne badania zjawiska agresji. Jest to niezbędne, bo tylko w ten sposób można właściwie określić przyczyny zachowań agresywnych i przemocy w konkretnej grupie uczniów, w konkretnej szkole. Ale też dzięki badaniom szkoła może zebrać dane, które sprawdzą trafność i skuteczność podjętych przez nią działań.
Jakie obszary należy uwzględnić w badaniu? Najczęściej w szkołach bada się rodzaj i częstotliwość zachowań agresywnych. Ze zrozumiałych powodów są to ważne informacje, bo pozwalają ocenić skalę zjawiska. Warto też zebrać informacje, jak uczniowie i dorośli (nauczyciele, personel szkoły, rodzice) postrzegają przyczyny i sytuacje, w których dochodzi do takich zachowań. Pomocna przy budowaniu szkolnego programu jest również wiedza o skutecznych i nieskutecznych sposobach reagowania na agresję. Dobrze jest też zebrać informacje – do kogo zwracają się uczniowie o pomoc w trudnych sytuacjach.
Podnoszenie świadomości zachowań agresywnych i przemocy
Często można spotkać uczniów zachowujących się agresywnie, którzy w swoich zachowaniach nie widzą nic niewłaściwego, nie postrzegają ich jako agresywnych. Dlatego należy uświadomić takim uczniom (bo oni tego nie wiedzą), że zachowania agresywne są niewłaściwe, że krzywdzą innych ludzi. Działania te można prowadzić na specjalnie zaplanowanych godzinach wychowawczych lub wykorzystać odpowiadające temu problemowi treści zawarte w programach nauczania np. języka polskiego, biologii, historii. Zachowania agresywne nie są wyłącznie problemem dzieci i młodzieży. Jest to również problem dorosłych – nauczycieli i rodziców, których postawy i zachowania wpływają na to, jak postępują uczniowie.
Postawy dorosłych wobec agresji i przemocy są bardzo zróżnicowane, począwszy od uznania ich za naturalną część rozwoju, naturalne zjawisko we współczesnym świecie, aż po opinie całkowicie nieprzyzwalające na występowanie tych zjawisk. Dlatego program profilaktyczny powinien zawierać działania skierowane do dorosłych, np.: podnoszenie ich wiedzy o przyczynach i mechanizmach agresji i przemocy, informowanie o skali zjawiska, konsekwencjach dla rozwoju ofiar i agresorów, obalanie mitów związanych z nimi. Każda szkoła powinna na wstępie określić, które zachowania uznawane są przez nią za zachowania agresywne i przemoc.
Działania edukacyjne
Szkolny program przeciwdziałania agresji i przemocy to także zaplanowane i systematycznie prowadzone zajęcia edukacyjne realizowane w tra...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
