Każde dziecko przekracza próg szkoły z pewnym poziomem dojrzałości do rozpoczęcia nowego etapu w życiu. Czym jest dojrzałość? Jak twierdzi Lew Wygotski, składa się na nią wszystko, co mieści się w strefie aktualnego rozwoju, czyli posiadane już umiejętności i kompetencje, wykształcone w wyniku dotychczasowego rozwoju fizycznego, poznawczego, emocjonalnego i społecznego. Czego więc nauczyciele mogą się spodziewać po najmłodszych uczniach?
Przygotowanie fizyczne
POLECAMY
Od chwili narodzin dzieci bardzo szybko się zmieniają. Największy „skok” widoczny jest do trzeciego roku życia, później zmiany nie są tak intensywne. Zmieniają się proporcje ciała, wysmukla sylwetka na skutek ubywania tkanki tłuszczowej, szybciej rosną kończyny niż kości głowy. Bieganie, skakanie, rzucanie i łapanie są coraz bardziej precyzyjne i lepiej skoordynowane. Do szóstego roku życia większość dzieci potrafi jeździć na rowerze, wiele potrafi pływać czy tańczyć.
Zaczynają też uwidaczniać się różnice związane z płcią – chłopcy są lepsi w zadaniach wymagających siły i energii, natomiast dziewczynki sprawniej wykonują czynności wymagające precyzji (wycinanie, sklejanie) oraz rytmiczności (np. zabawa na skakance). Większość sześcioletnich dzieci nadal ma silną potrzebę ruchu, która pozwala im szlifować wszystkie zdobyte umiejętności, od koordynacji wzrokowo-ruchowej do pamięci.
Co z tego wynika?
- Dzieci są w stanie poprawnie trzymać długopis, cienki ołówek czy grubą kredkę, choć niektóre robią to jeszcze niezgrabnie.
- Większość sześciolatków sprawnie posługuje się myszką i klawiaturą komputera, co warto wykorzystywać przy projektowaniu różnych ćwiczeń doskonalących motorykę.
- Aktywność ruchowa nadal jest bardzo ważna dla sześciolatka, warto więc regularnie stosować „przerywniki” w postaci kilkuminutowych prostych ćwiczeń – pozwalają dzieciom lepiej skupić się na wykonywanym zadaniu.
- Zadania ruchowe są szczególnie ważne w dzisiejszych czasach, gdy większość dzieci spędza wiele czasu przy komputerze. Różnorodne zajęcia ruchowe pozwalają harmonijnie rozwijać się wszystkim grupom mięśni, usprawniają pamięć (np. poprzez konieczność zapamiętania reguł gry), koordynację wzrokowo-ruchową, wchodzenie w role i inicjowanie kontaktów z innymi dziećmi oraz uwagę.
- Zwiększająca się kontrola zachowania pozwala sześciolatkom „wysiedzieć” w ławce przez czas określony zadaniem (nie dłużej jednak niż ok. 20 minut). Duże znaczenie ma też stopień zainteresowania danym tematem.
Możliwości poznawcze
Przedszkolna ciekawość przynosi wiele korzyści – sześciolatki mają już pokaźny zasób wiedzy dotyczącej otaczającego go świata. Przychodzą do szkoły z własnymi teoriami różnych zjawisk, choć nie zawsze poprawnymi i wyczerpującymi. Całkiem dobrze radzą sobie z orientacją w przestrzeni, wiedzą, gdzie są ich domy, mogą znać drogę do szkoły. Przy opisywaniu zdarzeń uwzględniają ich porządek czasowy, stosują przyimki „na początku, na końcu, wcześniej, później”. W związku z tym są świadome nadchodzących wydarzeń z rytmu dnia (mycie zębów) oraz dalszej przyszłości (wyjazd na wakacje). Coraz precyzyjniej określają czas trwania danej czynności. Sześciolatki zaczynają wnioskować o przyczynach zdarzeń, nadal jednak łatwiej im odnosić się do rzeczywistych sytuacji niż abstrahować.
Dzieci w tym wieku angażują się w zabawy symboliczne, które powoli są zastępowane grami z regułami. Sześciolatki przedstawiają na rysunkach coraz bardziej szczegółowe elementy rzeczywistości, zaczynają kopiować l...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
