Inteligencję tradycyjnie definiowano jako zdolność jednostki do rozumienia otaczającego ją świata i umiejętność radzenia sobie z jego wyzwaniami. Ale gdy chciano ją mierzyć, rozumiana była najczęściej jako zdolność do przetwarzania informacji abstrakcyjnych. A przecież bycie geniuszem-wynalazcą nie przekłada się wprost na umiejętność kierowania własnym życiem. I odwrotnie: są ludzie, którzy przy całkiem skromnym IQ wiodą udane i pełne sukcesów życie osobiste czy zawodowe.
Zatem wyniki uzyskiwane w testach inteligencji nie przewidują powodzenia w życiu. Aby rozwiązać ten paradoks, uczeni zaczęli wprowadzać koncepcje wielu nowych typów inteligencji. Stwierdzili, że osoby o wysokiej inteligencji emocjonalnej wiedzą, co czują, i nie lękają się silnych emocji – własnych lub innych ludzi. Ta więź z emocjami jest siłą napędową ich życia.
Natomiast inteligencja motywacyjna często każe nam nie polegać na naszych emocjach. Bycie mądrym w tym zakresie oznacza umiejętność kierowania własną motywacją. Niektórzy się z nią rodzą, a inni mogą ją zdobyć, ucząc się – niestety na błędach. Po pierwsze, trzeba umieć dobrze wybrać cele. Po drugie, dobrze wybrać sposoby ich realizacji. Po trzecie, umieć wcielić w życie plany, elastycznie dostosowując je do warunków. I wyciągnąć wnioski, traktując swe porażki jako nieunikniony element nauki.
Wygląda to banalnie prosto, ale dla wielu jest bardzo trudnym zadaniem. W krótkim artykule nie sposób omówić całego procesu, ale warto wskazać kilka aspektów, które często decydują o powodzeniu naszych zamierzeń.
Rola ukrytych założeń
Planowanie naszego życia wymaga inteligencji. W życiu – tak samo jak w znanym problemie ułożenia 4 trójkątów z 6 zapałek – możemy zadanie uznać albo za nierozwiązywalne na płaszczyźnie, albo za banalne, gdy dostrzeżemy, że z trójkątów możemy stworzyć przestrzenną piramidkę. Matematyka uczy, że każdy z naszych wniosków zależy od przyjętych założeń. Zmiana założenia prowadzi do totalnie różnych konkluzji. Zakwestionowanie przez Nikołaja I. Łobaczewskiego aksjomatu dotyczącego prostych równoległych (nigdy nieprzecinających się) otworzyło nowe horyzonty myślowe i zapoczątkowało gwałtowny rozwój geometrii w XIX wieku.
W życiu mamy wiele takich niekwestionowanych aksjomatów. Pozwalają nam one na szybkie podejmowanie decyzji, wartościowanie opcji. Niektóre jednak bardzo nas ograniczają. Przykładami takich założeń są: „muszę całe życie spędzić z tą samą osobą”, „muszę napisać doktorat”, „muszę być szczupła,...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
