Według Nicholasa Carra, autora bestselleru Płytki umysł. Jak internet wpływa na nasz mózg, jesteśmy świadkami „odwrócenia wczesnego procesu rozwoju cywilizacji – od uprawiania i pielęgnowania osobistej wiedzy przechodzimy do łowiectwa i zbieractwa w lesie elektronicznej informacji”. Tę tezę potwierdzają badania naukowców z University of San Diego (Kalifornia), którzy wykazali, że każdego dnia do zmysłów przeciętnego człowieka za pośrednictwem e-maili, SMS-ów, internetu czy telewizji dociera ponad 100 tysięcy słów – aż 23 wyrazy na sekundę! Taka porcja informacji jest niemal nie do przetworzenia, lawina słów pcha nas dzień w dzień na same granice percepcji.
POLECAMY
Jaki jest tego efekt? Reakcje naszego organizmu przypominają te, jakie można obserwować u noworodków znajdujących się w głośnym i pełnym bodźców wizualnych pomieszczeniu: szybko się męczymy, popadamy w rozdrażnienie oraz przygnębienie. Jeśli taki stan się przedłuża, staje się niebezpieczny dla naszego zdrowia. Możemy popaść m.in. w „cyfrową demencję”. Ten zespół chorobowy opisali kilka lat temu południowokoreańscy lekarze. Objawy: notoryczne problemy z koncentracją, pamięcią, permanentne poczucie przemęczenia, bezsenność, przygnębienie i depresja – zaobserwowali u młodych mężczyzn, którzy wyjątkowo dużo czasu poświęcali używaniu nowych cyfrowych mediów. Od cyfrowej demencji jest już tylko krok do fizycznego, związanego z wyczerpaniem, zdewastowania organizmu.
Jak londyńscy taksówkarze
Nowy e-świat niesie pewne zagrożenia, jednak żyjąc w nim, całkowicie uniknąć go nie sposób. Trzeba raczej szukać mądrych sposobów przystosowania się do otaczającej rzeczywistości. Jest to możliwe dzięki mechanizmowi neuroplastyczności mózgu, który zmienia się, wręcz przebudowuje, w odpowiedzi na wyzwania, jakim musi sprostać. Dowodzi tego choćby słynny już przykład londyńskich taksówkarzy. Badania ujawniły, że ich hipokampy – struktura w mózgu odpowiedzialna m.in. za orientację przestrzenną – są większe niż u przeciętnych ludzi. Rozwinęły się w ten sposób, ponieważ były częściej używane – taksówkarze codziennie uczyli się topografii potężnego miasta...
Często używane struktury mózgu rozwijają się zatem lepiej niż inne, połączenia neuronalne używane rzadko lub wcale – zanikają, „robiąc miejsce” tym przydatnym. Bazując na tej prawidłowości, publicysta Marc Prensky założył, że skoro mózgi przedstawicieli współczesnego pokolenia kształtowały się pod wpływem odmiennych bodźców, muszą być inaczej zbudowane i inaczej przetwarzać informacje. Generację, której przedstawiciele urodzili się po roku 1980 (czyli w epoce, w której mogli już korzystać ze zdobyczy technologicznej rewolucji), nazwał „cyfrowymi tubylcami”, zaś pokolenie ich rodziców i nauczycieli, których umysłów nie ukształtowały nowe media – „cyfrowymi imigrantami”. Założenie Prensky’ego znalazło potwierdzenie w licznych badaniach.
Najsłynniejsze z nich przeprowadził w 2007 roku Gary Small, profesor psychiatrii z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles. Do udziału zaprosił sześciu ochotników – troje doświadczonych internautów i trzech „cyfrowych imigrantów”. Podczas gdy uczestnicy czytali przeznaczone dla nich materiały, prof. Small za pomocą rezonansu magnetycznego poszukiwał w ich mózgach obszarów o wzmożonej aktywności. Przy czytaniu zwykłego tekstu nie zaobserwował żadnych różnic między przedstawicielami grup, ale w przypadku śledzenia stron internetowych różnice już były: mózgi internautów wykazywały znacznie większą aktywność niż mózgi osób początkujących. Co ciekawe, zwiększoną aktywność zarejestrowano zwłaszcza w obszarze kory przedczołowej, odpowiedzialnym za rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji!
Wyniki badania początkowo wywołały falę zachwytu nad zaletami nowych technologii, które tak dobrze wpływają na nasze zdolności intelektualne. Prof. Small od początku zaznaczał jednak, że media roz...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
