Zofia Barczewska: – Kto wprowadził termin „psychologia pozytywna” i co zapoczątkowało ten paradygmat?
Ewa Trzebińska: – Stało się to prawdopodobnie na przełomie XX i XXI wieku. Miały wtedy miejsce dwa ważne zdarzenia. W 1998 roku Martin Seligman, prezydent American Psychological Association, ogłosił, że dla psychologii XXI wieku jednym z dwóch zasadniczych wyzwań jest zrozumienie i kształtowanie tego, co w człowieku najlepsze, czyli że potrzebna jest reorientacja na psychologię pozytywną. Drugie zdarzenie miało miejsce w 2000 roku, kiedy to dwa czasopisma, „American Psychologist” i „Journal of Social and Clinical Psychology”, niezależnie od siebie poświęciły swoje pierwsze numery w nowym milenium psychologii pozytywnej. Tam ten termin został objaśniony, tam także pojawiły się prace ilustrujące, na czym polega uprawianie psychologii pozytywnej.
– Jaki jest cel psychologii pozytywnej?
– W jednym z tekstów wprowadzających i objaśniających to pojęcie natrafiłam na bardzo proste i bardzo przekonujące określenie celu psychologii pozytywnej: jest nim wyjście naprzeciw ludzkim pragnieniom, by dobrze żyć, czuć się bezpiecznie i w miarę swoich możliwości czynić dobro wokół siebie. Założenie, że ludzie dążą do szczęścia, nakłada na psychologię obowiązek dostarczenia im wiedzy o tym, co przyczynia się do lepszego życia.
– Jaką wizję człowieka proponuje psychologia pozytywna?
– Wizję człowieka dążącego do szczęścia, to znaczy do osobistej pomyślności, do życia w przyjaznym otoczeniu i do bycia wartościowym członkiem społeczności, do której należy; posiadającego właściwości psychiczne, które pomagają mu tak kierować sobą, kontaktować się z ludźmi i rozwiązywać problemy, aby jakość jego życia była wysoka. Człowiek ma być odporny na niebezpieczeństwa i na przeciwności losu, czyli posiadać takie kompetencje, które zabezpieczają go przed załamaniami i porażkami, a także pomagają mu wyjść na prostą po kryzysach i stawać się coraz bardziej kompetentnym życiowo.
– Jakie są te kompetencje?
– Jesteśmy na początku gromadzenia i porządkowania wiedzy o ludzkich kompetencjach, toteż listy korzystnych właściwości – cnót, jak niektórzy mówią – dopiero powstają. Umieszczane są na nich cechy psychiczne, takie jak mądrość, autentyczność i wytrzymałość, oraz cechy emocjonalne, na przykład wdzięczność, nadzieja czy duchowość. Na tych listach znajdują się też sposoby odnoszenia się do ludzi, takie jak bliskość, współczucie, empatia i altruizm, a także sposoby radzenia sobie, na przykład opowiadanie o swoich kłopotach, poszukiwani...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
