Dlaczego jedni wolą szalone imprezy, a inni kameralne nasiadówki? Czemu tylko niektórzy uprawiają sporty ekstremalne, zaś pozostali nie mogą się temu nadziwić? Z jakiego powodu jedni sięgają po alkohol i narkotyki, a inni trzymają się od tych używek z daleka? Co różni osoby o swobodnych obyczajach seksualnych od preferujących bardziej tradycyjny model seksualnego życia?
Odpowiedzi na te pytania dostarcza teoria temperamentu sformułowana przez Marvina Zuckermana. Zgodnie z nią każdy z nas ma własny optymalny poziom stymulacji i aktywacji. Gdy go osiągamy, czujemy się dobrze. Wszelkie odchylenia od optymalnego poziomu są nieprzyjemne, natomiast powrót do niego wywołuje pozytywne odczucia. Dlatego ludzie starają się go osiągnąć i utrzymać, podejmując różne działania mające temu sprzyjać. Chodzą na szalone imprezy, uprawiają sporty ekstremalne, sięgają po alkohol i narkotyki, podejmują liczne, a często także ryzykowne kontakty seksualne.
Indywidualny optymalny poziom stymulacji i aktywacji zależy od wielu czynników sytuacyjnych, takich jak wiek, przebieg uczenia się, aktualny poziom stymulacji, wymogi i złożoność zadania, cykl dobowy, a także od cech konstytucjonalnych, między innymi od reaktywności ośrodkowego układu nerwowego (wrażliwość na bodźce) oraz siły pobudzenia i hamowania w tym układzie.
Niektórzy ludzie poszukują różnorodnych, nowych, złożonych i intensywnych doznań i doświadczeń. Gotowi są nawet do podejmowania ryzyka (fizycznego, społecznego, prawnego, finansowego), aby takich przeżyć sobie dostarczyć. Zuckerman uznał takie skłonności za cechę temperamentu i określił ją mianem „poszukiwanie doznań”. Świadomie nie użył terminu „poszukiwanie stymulacji”, by podkreślić, że źródłem doznań jest nie sam bodziec, ale jego znaczenie dla osoby, uzależnione od jej przeszłych doświadczeń.
Na wspomnianą cechę składają się cztery elementy. Pierwszym z nich jest poszukiwanie grozy i przygód, czyli poszukiwanie doznań przez działania ryzykowne, na przykład uprawianie ekscytujących sportów (spadochroni...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
