Żyjemy w objęciach Nieba - Uranosa i całe nasze życie przebiega w kosmicznym rytmie. W każdej chwili działają na nas Słońce, Księżyc i inne ciała, a także pola elektryczne, magnetyczne i grawitacyjne oraz promieniowanie odległych obiektów. Nasze ciała zbudowane są z atomów, które powstały w czerwonych olbrzymach wiele miliardów lat temu. Kosmoekologia bada fizyczne wpływy zjawisk kosmicznych na ziemskie życie.
Najlepiej zbadany jest wpływ Słońca. Już II wieku p.n.e. M. Porcius Cato zaobserwował zależność pomiędzy pociemnieniem tarczy Słońca a cenami zboża na rynkach. Podobną obserwację poczynił w 1801 roku astronom W Herschel. Badania zależności plonów zbóż od aktywności Słońca dowodzą, że na naszej półkuli urodzaj występuje w latach maksimum plam słonecznych, a nieurodzaj -w minimum. Polski heliofizyk J. Mergen-taler, zestawiając ze sobą lata głodu w Damaszku, Bagdadzie i Kairze od VIII do XV wieku, doszedł do wniosku, że powtarzały się one mniej więcej co 11 lat, zgodnie z rytmem aktywności Słońca.
Pogoda i klimat na naszej planecie związane są z burzami magnetycznymi wywoływanymi przez płynące ze Słońca strumienie cząstek naładowanych. Zmiany pogody wpływają na wegetację roślin i na życie zwierząt. Astronom K. Flam-marion obserwował czas zakwitania kasztanów w okolicy Paryża i przylotu jaskółek do Francji. Okazało się, że im większa aktywność Słońca, tym zjawiska te występują później. W XIX wieku F. Szwedów, patrząc na przekrój stuletniej akacji, zauważył, że grubość rocznych przyrostów drewna zmienia się co około 11 lat. U zwierząt zwiększa się przyswajanie tlenu i przemiana materii pod wpływem promieniowania widzialnego Słońca. Promieniowanie widzialne oraz podczerwone i ultrafioletowe wzmagają czynności oddechowe i wydalnicze, ponieważ zwiększa się we krwi ilość erytrocytów i hemoglobiny. Promieniowanie ultrafioletowe wytwarza witaminę D działającą przeciwkrzy-wicznie, przyspieszającą wzrost organizmu i zwiększającą siłę mięśni.
Słońce wysyła również wysokoenergetyczne promieniowanie X i gamma oraz korpuskularne - wiatr słoneczny, szkodliwe dla organizmów, przed którym chroni nas pole magnetyczne i atmosfera Ziemi. Niewielkie ich ilości docierają do powierzchni naszej planety i mogą powodować zmiany molekularnej struktury genów - mutacje.
W rytm aktywności słonecznej, która zmienia się średnio co 11,2 lat, odbywają między innymi wielkie migracje zwierząt. Są one związane z nadmiernym rozmnożeniem się zwierząt, wywołanym urodzajem. Tak było w 1957 roku (maksimum aktywności Słońca) na Syberii, gdzie po urodzaju szyszek i orzechów pojawiło się tyle wiewiórek i burunduków, że musiały migrować, a migracji towarzyszył wybuch epidemii tularemii i kleszczowego zapalenia mózgu. Krwią wiewiórek i burunduków żywi się bowiem kleszcz, który jest nosicielem wirusa wywołującego tajgowe zapalenie mózgu.
A. Czyżewski stwierdził, że epidemie cholery od XVIII do XIX wieku wybuchały w okresie wzrostu aktywności Słońca. Zaobserwował, że epidemii cholery towarzyszyły epidemie lub pandemie grypy. Czyżewski stwierdził, że od XV do XVIII wieku epidemie wybuchały średnio co 11,3...
Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.
