Pewni siebie są skuteczni

Wstęp

Zanim podejmiemy jakieś działanie, zazwyczaj pytamy sami siebie, czy damy radę. Odpowiedź na to pytanie jest miarą naszej pewności siebie, a także naszego przekonania o własnej skuteczności.

W dniu urodzin Martina Seligmana – jednego z twórców tzw. psychologii pozytywnej – jego siedmioletnia wówczas córka życzyła mu, aby przestał być ciągle rozdrażniony i w złym humorze. Dodała też, że na pewno może się zmienić, skoro ona w piąte urodziny postanowiła nie płakać, nie kaprysić – i jej się to udało. Seligman dotychczas był przekonany, że dziewczynka zmieniła się pod wpływem jego zabiegów wychowawczych. Jednak po wysłuchaniu jej zrozumiał, na czym polega wychowywanie dziecka – dając miłość i poczucie bezpieczeństwa, budujemy w nim siłę, która pozwala mu przezwyciężyć osobiste trudności i życiowe problemy.
Każdy z nas – wyznaczając sobie pewne cele, stając przed różnymi życiowymi zadaniami i wyzwaniami – zadaje sobie pytanie, czy da radę, czy ma odpowiednie zdolności, żeby osiągnąć wyznaczony cel. Na przykład zanim podejmiemy decyzję o rozpoczęciu nauki języka obcego, z pewnością dokonamy oceny własnych możliwości. Kiedy uznamy, że mamy ku temu odpowiednie predyspozycje, przystąpimy do działania. Możemy też rozpocząć uczenie się, choć niezbyt wysoko ocenimy własne możliwości, ale będziemy znacznie mniej wytrwałymi uczniami, a ewentualne niepowodzenia przyspieszą naszą rezygnację z nauki.
Podobnych rozważań dokonujemy, kiedy stajemy przed ważnymi życiowymi zadaniami, na przykład musimy sprostać wymaganiom związanym z nową rolą (rozpoczęcie studiów, założenie rodziny, zmiana pracy itd.). Wtedy także zadajemy sobie pytanie: czy dam radę, czy mam odpowiednie umiejętności, predyspozycje? W zależności od tego, jakiej udzielimy sobie odpowiedzi, nasze działania będą bardziej bądź mniej wytrwałe, przyniosą nam większą bądź mniejszą satysfakcję, a w ostateczności zakończą się sukcesem lub porażką.
Można zatem uznać, że odpowiedź na pytanie: „Czy sobie poradzę?”, jest miarą naszej pewności siebie. Do tak właśnie rozumianej pewności siebie nawiązuje Albert Bandura w koncepcji „poczucia własnej skuteczności”. W czasie swojej długiej praktyki psychoterapeutycznej zauważył on, że efekty terapii zależą od tego, czy w pacjencie uda się wzbudzić wiarę w siebie i jak silna ona będzie. „Poczucie własnej skuteczności” to ocena swoich możliwości, umiejętności w określonej dziedzinie. Można mieć niskie poczucie własnej skuteczności w pewnej dziedzinie, na przykład zachowań interpersonalnych, a jednocześnie wysokie w innej, na przykład os...

Pozostałe 80% artykułu dostępne jest tylko dla Prenumeratorów.



 

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI